Պատմական ակնարկ. Հարաւ-Արևելեան Ասիայի մէջ հայերու ներկայութիւնը։

(Ռատիօ Վատիկան) Ֆրանչիսկոս Սրբազան Քահանայապետը 26 նոյեմբերէն 2 դեկտեմբեր մեկնած է Ասիական ցամաքամաս ուր հովուական այցելութիւն կը կատարէ Մայանմար եւ Պանկլատէշ,  ուր քրիստոնեայ հասարակութիւնը փոքրամասնութիւն կը կազմէ ու այդ քրիստոնեաներու շարքին կան նաեւ փոքրիկ հայ համայնք մը։ 

Արդարեւ՝ հարաւ-Արևելեան Ասիայի մէջ հայերը բնակութիւն հաստատած են դեռևս 16-17-րդ դարերուն։ Օտար հողերու վրայ հաստատուելով և հայ համայնքներ ձևաւորելով,  հայերուն համար կեանքի առաջնային նպատակ եղած է  պահպանել սեփական լեզուն, հաւատքը և մշակոյթը։

Հայերը Մալազիա հասած են հիմնականին՝ Հնդկաստանից և Հին Ջուղայից ու հաստատուած  են Մալակկա թերակղզիին մէջ , որ  Հարավ-Արևելեան Ասիայի թերակղզիներէն մին է՝ «Հնդկաչին» թերակղզիի հարաւային մասը։ Ան ներկայիս բաժնուած է Մյանմայի, Մալայզիայի և Թաիլանդի միջև։ Հայերը հաստատուած են Պենանգ նահանգի Ջորջթաուն քաղաքին մէջ և շատ կարճ ժամանակին վճռորոշ դեր են ունեցած  նահանգի տնտեսական, մշակութային և ճարտարապետական ձևաւորման պատմութեան մէջ: Մինչև այսօր Ջորջթաուն քաղաքին մէջ, ամենայայտնի փողոցը անուանուած  է «Արմենիան Սթրիթ» կամ «Լեբուհ Արմենիա» (Armenian Street, Lebuh Armenian): Այս փողոցը իր շինութիւններով «Պենանգի» պատմութեան անջնջելի մասնիկն է, որուն  մասին տեղացիները հպարտութեամբ  կը  բարձրաձայնեն՝ մատնանշելով ժամանակին հայկական հարուստ ժառանգութեանը մասին, որոնք կը գտնուին ԵՈԻՆԵՍՔՕ-յիհամաշխարհային ժառանգութեան պահպանութեան ներքոյ:

Հռչակաւոր Սարգիս եղբայրներու ջանքերով, որոնք ժամանակին ամենայայտնի գործարարներն էին Հարաւ-Արևելեան Ասիոյ մէջ, անոնք հիմնած են «Իսթերն Օրիենատալ (The Eastern & Oriental Hotel) և Քարգ (Crag Hotel) հիւրանոցները։ Վերջինս՝ 1950-ականերուն վերածուած է առաջին դպրոցի (Uplands School in Penang): Յիշատակելի է նաև այն փաստը, որ հայազգի Դոկտոր Ավետումը (Dr. Avetoom), որ Պենանգում առաջատար գործիչներէն մէկը կը համարուէր,   հիմած է  Ջորջթաուն առաջին «բուժարանները » (George Town Dispensary): Տեղի Հայ Համայնքի ջանքերով կառուցուած  է նաև Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորչի Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին՝ Եպիսկոպոս անուան փողոցին վրայ (Bishop Street), որ դժբախտաբար քանդուած  է 1906 թ․։ Ներկայիս Մալայզիայի  կը բնակին փոքրաթիւ հայեր, որոնք մասնաւորապէս կեդրոնացած են « Կուալա Լումպուրում» քաղաքին մէջ։