Çelësi i fjalëve të Kishës: veprat e mëshirës në Etërit e Kishës

Në emisionin e kaluar ju folëm për risitë, që solli Krishti në mënyrën e konceptimit të mëshirës e të dhembshurisë. Sot, do të përqendrohemi në vijimin e traditës së Kishës në përhapjen e mësimeve të Jezusit. Sipas shembullit të Mësuesit, edhe dishepujt u predikuan dhe u mësuan njerëzve veprat e mëshirës.

         Shën Jakobi apostull e thotë qartë si duhen kryer: “Në qoftë se ndonjë vëlla ose ndonjë motër janë të zhveshur ose pa ushqimin e përditshëm, dhe ndokush prej jush u thotë: ‘Shkoni në paqe! Nxehuni dhe ngijuni!’, por nuk u jepni çka u nevojitet për trup, ç’dobi?! Kështu edhe feja: në qoftë se nuk i ka veprat, është e vdekur në vetvete” (Jk 2,15-17).

         Mirësia dhe hiri, karakteristika të mëshirës, janë të nevojshme për të vënë në jetë veprat e mira. Mirësia është predispozita e zemrës, që çon drejt dhembshurisë dhe faljes, ndërsa hiri është dhuratë, që i jep mundësi njeriut të veprojë. Hiri shprehet në mënyra të ndryshme, por të gjitha rrjedhin nga një burim i vetëm, që është dashuria. Gjithsesi, secila prej këtyre mënyrave ka veçoritë e veta, aq sa, pas epokës apostolike, në një shkrim të shekullit II pas Krishtit, “Bariu” i Ermës, lexohet një listë prej rreth 20 veprash të mira.

         Në shekullin e mëvonshëm, Çipriani i Kartagjenës u shton këtyre edhe varrosjen e të vdekurve. Përkrah veprave trupore të mëshirës, Origjeni përmend edhe ato shpirtërore. Ai shkruan se njerëzit mund të kenë të mira si nga ana materiale, ashtu edhe nga ana shpirtërore, kur shprehin dashurinë për Zotin. Më vonë, është Latanci (325 p. K.) ai, që përcakton dhe klasifikon veprat e mëshirës, ashtu siç i njohim sot.

         Shën Augustini i lidh ngushtë veprat e mëshirës trupore me ato shpirtërore, duke i bërë thirrje secilit, që kur bën vepra të mira të ndjekë prirjet dhe mundësitë e veta: “Duke ecur përpara me fe, të përpiqemi të bëjmë mirë. Përmes veprave të mira, të jetë falas dashuria për Zotin, të jetë e dobishme dashuria për të afërmin. Vërtet, ne s’kemi asgjë për t’ia dhënë Zotit, por meqë kemi ç’t’i japim të afërmit, duke i dhënë nevojtarit do ta meritojmë Atë, që është zot i çdo të mire” (Pred. 91,7.9).

         Shën Ambrozi e vë theksin në marrëdhëniet ndërmjet drejtësisë e bamirësisë. Pohon se vështrimi i njeriut të mëshirshëm është burim i drejtësisë dhe i çdo të mire. I drejti bëhet kështu, vetëm përmes pranisë së vet, arsye ngushëllimi e shëlbimi për të shtypurit nga fatkeqësitë e mundimet e, përmes veprave të veta, i mbush me gëzim zemrat e njerëzve të ndershëm (shih Saemo 10,174s).

         Ndërsa shën Toma i lidh veprat e mëshirës me dashurinë e krishterë, duke pohuar se përmes dashurisë njeriu bëhet i ngjashëm me Zotin në mirësinë e tij, ndërsa përmes mëshirës bëhet i ngjashëm me Zotin në veprime (shih Summa teologiae, II-II, 30, 4 ad 3).

         E gjithë literatura e Etërve të Kishës pranon se nuk ka realitet më të pajtueshëm me Zotin se mëshira, e cila i zbulohet definitivisht njeriut në shëlbimin, përmes vdekjes dhe ngjalljes së Krishtit. Njeriu rifiton kështu dinjitetin e vet si qenie njerëzore:

         “Kisha duhet të dëshmojë mëshirën e Zotit, zbuluar në Krishtin, gjatë gjithë misionit të Tij si Mesi, duke e pohuar në radhë të parë, si të vërtetë shëlbimprurëse të fesë, të nevojshme për një jetë në përkim me fenë e, pastaj, duke u përpjekur ta ndërthurë e ta mishërojë si në jetën e besimtarëve, ashtu edhe në atë të gjithë njerëzve vullnetmirë, për sa është e mundur” (Gjon Pali II, “Dives in Misericorda”, n.12).

         Duke e hedhur poshtë imazhin e rremë të një Zoti gjykatës, që të shtin frikën dhe të dënon për çdo mëkat, secili prej nesh është i thirrur të zbulojë fytyrën e vërtetë të Hyjit, fytyrën e Atit të mëshirshëm, në të cilin është bukur të pasqyrohemi: “Ja, pasqyra jonë është Zoti… fshijeni ndyrësinë nga fytyra juaj, duajeni shenjtërinë e Tij e vishuni me të” (Ode XIII e Salomonit).

         Do të zbulojmë kështu, mëshirën e Zotit në jetën tonë personale, duke i parë ngjarjet që na ndodhin, në dritën e fesë, siç dëshmon Shën Pali Apostull: “Mua, që më parë isha blasfemues, salvues, arrogant. Por gjeta mëshirë…sepse në mua, më të parin, Jezu Krishti deshi ta dëftojë tërë zemërgjerësinë e vet” (shih 1 Tm 1,13-16).

         Falë pjesëmarrjes në Eukaristi dhe lutjes drejtuar Shpirtit Shenjt, që na jep dhuratën e shoshitjes, mund të provojmë dashurinë e mëshirshme të Hyjit në dhuratën e jetës, në faktin se jemi zgjedhur për të qenë bij të Tij e në thirrjen e fesë. Sakramenti i Pajtimit na lejon ta provojmë mëshirën e Atit Qiellor, lirimin gradual nga përsëritja e mëkatit, na bën ta shijojmë çlirimin nga ndjenja e fajit e të arrijmë paqen e zemrës.

         Të vetëdijshëm se Ati Qiellor na trajton me mëshirë, edhe ne të fillojmë të shkojmë drejt të tjerëve me veprat e mëshirës, me gëzimin e ngutjen që Jezu Krishti i mësoi motër Faustina Kovalskës: “Kërkoj prej teje vepra Mëshire, që duhet të rrjedhin nga dashuria për Mua. Duhet të tregosh Mëshirë ndaj të afërmit gjithmonë e kudo: nuk mund të lirohesh prej kësaj, as të refuzosh, as të justifikohesh. Po të paraqes tri mënyra për të treguar Mëshirën për të afërmin: e para është veprimi, e dyta është fjala, e treta është lutja. Në këto tre nivele përmblidhet plotësia e Mëshirës dhe janë dëshmi e padiskutueshme e dashurisë për Mua. Në këtë mënyrë, shpirti larton dhe e ngre në kult Mëshirën Time” (Ditari, 742).