2015-06-04 16:25:00

Hiszpania: uroczystości Bożego Ciała


W Hiszpanii Boże Ciało przeniesiono w 1991 r. oficjalnie na niedzielę. Wywołało to jednak sprzeciw w wielu miejscowościach... i w wielu zostało przywrócone. W niektórych są teraz dwie procesje: w czwartek i w niedzielę. Tak jest np. w Toledo, gdzie ma miejsce jedna z najsłynniejszych procesji.

Pierwsze wiadomości o publicznym kulcie Najświętszego Sakramentu w Hiszpanii pochodzą już z VI wieku, choć więcej szczegółów podają dopiero kodeksy z wieku XI. W roku 1301 Boże Ciało zostaje wprowadzone w diecezji Tarragony jako święto obowiązujące - kilka lat wcześniej, zanim papież Jan XXII ustanowił je dla całego Kościoła.

Jedna z najsłynniejszych procesji ma miejsce w Toledo. Szczególnego znaczenia nabrała od chwili, kiedy miasto stało się siedzibą prymasa Hiszpanii. Kilka dni przed świętem mieszkańcy zaczynają przyozdabiać ulice, którymi przejdzie procesja, oraz katedrę. Na balkonach pojawiają się różnokolorowe gobeliny, kobierce, jedwabne zasłony, proporce i flagi. Ulicę przykrywa rodzaj muślinowego baldachimu. Zewsząd dolatuje zapach rumianku, rozmarynu czy mięty, które mieszkańcy umieszczają wzdłuż trasy procesji. Z kolei katedra przystraja się na te dni w przepiękne XVII-wieczne arrasy flamandzkie.

Centrum procesji Bożego Ciała stanowi XVI-wieczna bezcenna monstrancja wykonana z polecenia kard. Cisnerosa, którą można zobaczyć w skarbcu katedry w Toledo. Jej autorem jest znany złotnik Enrique de Arce.  Do wykonania blisko 3-metrowej monstrancji użyto ponad 180 kg srebra i 20 kg złota, nie licząc drogocennych kamieni. Podczas procesji wieziona jest na specjalnie przygotowanej podstawie.

Procesja trzyma się ściśle określonego protokołu, który nawiązuje do reguł sprzed ponad 300 lat. Przed monstrancją kroczą arcybractwa – im starsze, tym bliżej monstrancji; za nią władze regionalne i miejskie. Otwiera procesję XVI-wieczny krzyż, za którym idą – przybrani w barwne, czerwone szaty – tzw. infanzones, czyli szlachta z pobliskiej miejscowości Illescas. Za nimi kroczą – w niebieskich szatach – Kawalerowie Mozarabscy, tzn. ci, którzy udowodnili swoje chrześcijańskie pochodzenie, zwłaszcza podczas panowania arabskiego, lub zajmują się badaniami nad epoką mozarabską w Toledo. Kolejna grupa to Rycerze Grobu Świętego. Ubrani w białe szaty, stanowią Gwardię Honorową Prymasa Hiszpanii. Za nimi idą Rycerze Bożego Ciała, do których należą wybitne osoby ze świata hiszpańsko-amerykańskiego oraz z Instytutu Kultury Hiszpańskiej. Ubrani są w charakterystyczne zielone szaty i białe kryzy. Tuż przed monstrancją idą dzieci, które przyjęły I komunię. Tuż za monstrancją kroczy prymas, abp Braulio Rodríguez, a za nim władze autonomii Castilla La Mancha, burmistrz Toledo z radą miasta oraz samorządy regionalne.

Procesje w takich miastach, jak Toledo, Camuñas, Barcelona, Granada, Sewilla, Kadyks czy Walencja stały się sławne w całym królestwie Hiszpanii. Szczególnie teatralnego charakteru nabrały procesje w XVII wieku. Oprócz czci Najświętszego Sakramentu przedstawiały sceny walki dobra ze złem, postacie świętych, sceny z życia Jezusa. W wielu przypadkach autorami rzeźb byli znani artyści.

Z Hiszpanii obchody święta Bożego Ciała szybko dotarły do Ameryki Łacińskiej, gdzie wielka religijność tamtejszych ludów połączyła się z bogatym kolorytem miejscowych tradycji. Zasłynęły szczególnie Cusco w Peru i Santana de Parnaíbo w Brazylii.

M. Raczkiewicz CSsR, Madryt








All the contents on this site are copyrighted ©.