Sot më 21 prill kisha katolike përkujtoi Shën Anselmin e Aostës, ipeshkëv e dijetar
i Kishës. Shën Anselmi, i lindur rrëzë alpeve, në Aostë, në vitin 1033, në një familje
fisnike, është edukuar nga etërit Benediktinë, e kështu që në moshë të re pati dëshirë
të madhe t’i kushtohej jetës kundruese. I jati, Gandulfi, nuk e lejoi, sepse sipas
mendimit të asaj kohe, djali i parë duhet të ecte në gjurmët e babait e jo të bëhej
murg. Anselmi vuajti aq shumë për shkak të këtij kundërshtimi nga ana e babait, sa
që u sëmur rëndë, por i jati nuk e ndryshoi vendimin. Pasi u shërua, u duk sikur do
t’i bindej vullnetit atëror, sepse pak nga pak iu përshtat jetës së fisnikërisë, madje
Anselmi nisi të jepej pas qejfeve, që ia lejonte rangu i lartë i familjes. Por në
shpirtin e tij flaka e vjetër për një tjetër jetë, nuk ishte shuar. Prandaj shumë
shpejt e braktisi strehën atërore, kapërceu qafën e Montekasinos dhe nisi të endej
nëpër Francë, derisa zuri vend në Bek të Normandisë, në abacinë e famshme, ku kishte
katedrën mësuesi i madh i teologjisë, murgu Lanfrank.
Anselmi u zhyt në studim, duke ecur besnikërish në gjurmët e mësuesit, të cilin e
zëvendësoi në moshë ende tepër të re, si abat, pra si udhëheqës i kuvendit e si mësues.
Anselmi u shqua si predikatar i Ungjillit e reformator i jetës murgare e, sidomos
si teolog: përfaqëson kështu fillimet e teologjisë skolastike. Shumë iu kundërvunë,
për shkak të jetës së tij të ashpër asketike, por duke qenë njeri tepër i butë e i
ëmbël, Anselmi arriti gjithnjë të fitonte dashurinë dhe nderimin e kundërshtarëve.
Ishte gjeni në metafizikë e njeri me zemër të dhimbshme: e pikërisht me zemër dhe
me arsye Anselmi iu afrua mistereve të fesë të krishterë. Shkroi mes tjerash: “Bëj,
të lutë, o Zot, ta ndjej me zemër, atë që prek me inteligjencë” dhe “besoj për të
kuptuar, kuptoj për të besuar".
Dy veprat e tij më të njohura janë “Monologu” ose mënyra për të medituar mbi arsyet
e fesë dhe “Prosilogu”, ose feja që kërkon arsyen, në pritje të vegimit të lumturuar
në amshim. Veprat filozofike të Anslemit, ashtu si mendimet e tij mbi shëlbimin, vinin
nga bashkëveprimi i gjallë i ndjenjave me arsyen. Në këtë drejtim Anselmi, që konsiderohet
Ati i skolastikës, ishte shumë pranë Shën Agostinit. I lartuar në dinjitetin e primatit
të Anglisë, me seli në Kanterberi, murgut të butë të Bekut iu desh të përballonte
armiqësinë e Gulielmit të Kuq dhe të Henrikut I, të cilët e internuan. Atëherë Anselmi
u nis për në Romë, duke pritur të qetësoheshin ujërat.
Në Romë shkoi jo vetëm për të kërkuar njohjen e të drejtave të veta, por edhe për
t’i zbutur dënimet që u ishin dhënë kundërshtarëve të tij, duke larguar kështu rrezikun
e skizmës, do të thotë ndarjes së Kishës. E kjo sjellje i bëri të gjithë kundërshtarët
e Anslemit t’i ulnin armët. Shën Anselmi vdiq në Kanterberi më 21 prill 1109. Do të
ishte pasardhësi i tij, shën Toma Becket, ai që do të kërkonte kanonizimin e kryeipeshkvit,
e një mbret, Jaku III, që do t’i paraqiste kërkesën Papës për ta shpallur Dijetar
të Kishës. E në vitin 1720 Papa Klementi XI e deklaroi Shën Anselmin Dijetar të Kishës.
All the contents on this site are copyrighted ©. |