Вікарыі

Сёння мы працягваем гаворку аб арганізацыі парафіяльнага жыцця і пагаворым аб фігуры парафіяльнага вікарыя. 1-ы параграф 545 канону гаворыць аб тым, што заўсёды, калі гэта будзе неабходна або патрэбна для належнага выканання пастырскай апекі над парафіяй, пробашчу можа быць прызначаны адзін або некалькі парафіяльных вікарыяў, якія, супрацоўнічаючы з пробашчам і дзелячы яго клопаты, дапамагаюць ва ажыццяўленні пастырскай паслугі пад кіраўніцтвам пробашча, радзяцца з ім і ўдзельнічаюць у яго пачынаннях. Натуральна, што вікарыем можна прызначыць толькі святара, бо выкананне гэтай функцыі звязана з душпастрыствам.

Парафіяльны вікарый з моцы сваёй пасады мае абавязак дапамагаць пробашчу ва ўсім парафіяльным служэнні, менавіта дапамагаць, а не замяшчаць акрамя выпадкаў, прадугледжаных правам, вікарый не выконвае ўсіх абавязкаў, якія павінен выконваць пробашч на парафіі – напрыклад, вікарый не мае абавязку служыць Святыя Імшы за народ, але ў праве прадугледжаны выключныя сітуацыі, калі вікарый можа замяшчаць пробашча парафіі – напрыклад, як мы ўжо казалі раней, пры адсутнасці пробашча, калі не быў прызначаны парафіяльны адміністратар, то менавіта на вікарыя ўскладаюцца яго абавязкі.

Таксама як і пробашч, вікарый мае абавязак рэзідэнцыі, гэта значыць, ён павінен пастаянна пражываць у парафіі або, калі ён прызначаны адразу на некалькі парафій (такое можа здарыцца ў сітуацыі недахопу святароў), у адной з іх; аднак мясцовы ардынарый па справядлівай прычыне можа дазволіць яму пражываць у іншым месцы, асабліва ў агульным доме для многіх святароў, калі пры гэтым не будзе ніякай шкоды для выканання пастырскіх абавязкаў – аб гэтай магчымасці мы таксама разважалі ў адной з нашых мінулых перадач.

Канешне, пробашч і вікарыі – гэта дарослыя людзі, і кожны з іх мае права на свае прыватныя справы, і ў тым, што не датычыць працы на парафіі, вікарый ніякім чынам не падлягае пробашчу, аднак яны з’яўляюцца братамі ў святарстве і таму мясцовы ардынарый павінен клапаціцца аб тым, каб у парафіяльным доме паміж пробашчам і вікарыем пры магчымасці падтрымліваўся б нейкі звычай сумеснага жыцця – напрыклад, сумеснае спажыванне пасілкаў, сумесная малітва, размовы і г.д.

Што датычыць часу адпачынку, то парафіяльны вікарый карыстаецца тымі самымі правамі, што і пробашч, гэта значыць ён можа знаходзіцца па-за межамі парафіі на працягу месяца без перапынку або з перапынкамі; а у час адпачынку не залічваюцца тыя дні, калі вікарый раз у год удзельнічае ў духоўных практыкаваннях.

Што датычыць спынення выканання сваіх абавязкаў вікарыем, то гэта пытанне, якое знаходзіцца ў кампетэнцыі дыяцэзіяльнага біскупа.

Мы ўжо казалі ў адной з нашых мінулых перадач, што некалькі суседніх парафій звычайна аб’ядноўваюцца ў дэканаты, і на чале такога дэканату стаіць ксёндз дзекан. Яго функцыя не толькі быць пасрэднікам у адносінах паміж пробашчамі і біскупам, але перад усім дапамагаць пробашчам, вікарыям і іншым святарам як мага лепш выконваць свае абавязкі. Пасада дзекана звычайна не звязана з пасадай пробашча канкрэтнай парафіі, біскуп яго свабодна прызначае, выслухаўшы аднак меркаванне святароў, якія працуюць у дэканаце. Абавязкі дзекана вельмі падобныя да абавязкаў пробашча, толькі ён павінен іх ажыццяўляць на ўзроўні дэканату,а менавіта ён павінен падтрымліваць і каардынаваць агульную пастырскую дзейнасць у дэканаце, сачыць за тым, каб духоўныя асобы з яго дэканату вялі жыццё, адпаведнае іх статусу і належным чынам выконвалі свае абавязкі, клапаціцца аб тым, каб набажэнствы цэлебраваліся паводле прадпісанняў святой літургіі, каб належным чынам падтрымліваліся прыгажосць і ахайнасць касцёлаў і святых начынняў, асабліва пры цэлебрацыі Эўхарыстыі і захоўвання Найсвяцейшага Сакрамэнта, каб правільна спісваліся і належным чынам захоўваліся парафіяльныя кнігі, асцярожна кіравалася касцёльная маёмасць, каб парафіяльны дом захоўваўся з належнай апекай, каб пробашчы яго дэканату, якія, як яму вядома, з’яўляюцца цяжка хворымі, не заставаліся без духоўнай і матэрыяльнай падтрымкі, каб дастойным чынам ажыццяўлася пахаванне памерлых святароў; ён таксама павінен сачыць за тым, каб з-за хваробы або смерці пробашчаў не былі страчаныя або ўкрадзеныя кнігі, дакументы, святыя начынні і іншыя рэчы, якія належаць касцёлу. Але ніякай адміністрацыйнай улады ў дэканаце дзекан не мае.

Паважаныя радыёслухачы! У наступнай нашай перадачы мы закончым разважанні над арганізацыяй структураў касцёльнага жыцця, разважаючы аб фігурах рэктараў касцёлаў і капеланаў, а на сёння я з вамі развітваюся. Пахвалёны Езус Хрыстус!

Кс. Дзімтрый Пухальскі