Ժամանակագրական կարգով՝ Մարիամի ընծայումը երրո՛րդ տօնն է, անոր Անարատ Յղութեան և Ծննդեան
տօներէն ետք: Հակառակ այս սուրբ ընծայումի դէպքին լուսաւոր խորհուրդին, առաջին դարերուն,
ո՛չ Արեւելքի և ո՛չ ալ Արեւմուտքի մէջ Եկեղեցին այդ մասին չէր հաստատած ծիսական տօնը:
Զարմանալի է նաեւ Աւետարանի լռութիւնը Մարիամի Ընծայումի մասին:
Մարիամի Ընծայումին
տօնին ծագումը Երուսաղէմեան է: Մարիամի ընծայումը երրորդ տօնն է Ամէնօրհնեալ Կոյս Մարիամին,
Աստուծմէ սահմանուած Աստուածամայրութեան: Արդ եթէ Յղութիւնն Կոյսի անթառամ ծաղիկ էր,
ամենեւի՛ն գեղեցիկ և անարատ ծնունդը որպէս պտուղ սքանչելի, հաճելի իր Արարչին աչքերուն:
Ապա Ընծայումը անձնուէր է ստուգապէս: Ինչ որ աւելի ցանկալի է և գերագոյն և հրաշալի, Ընծայումն
Մարիամ Կոյսին, Աստուծմէ՝ Աստուծոյ, իբր արժանաւոր աստուածամայրութեան. Հօր Միածինէն՝
Հօր, համակամ հաճութեամբ Ս. Հոգիին, հաշտեցնելու համար Աստուած մարդկային ցեղին հետ:
Այս յառաջդիմութիւնը կատարեալ էր որ կը բարձրացնէր Կոյսը գերագոյն աստիճանի վրայ, աւելի
վեր՝ քան մարդկային ամէն գաղափարէ և խորհուրդէ, որովհետեւ եթէ ողորմութիւնն ինչքերով
կը համարուի փոխ տալ Աստուծոյ և արժանի է բազմապատիկ հատուցումի, ուրեմն ան որ իր անձը
փոխ կու տայ Աստուծոյ, իբրեւ ընծայ արդար, պիտի ընդունի նոյնինք Աստուած: Եւ այսպէս եղաւ
միայն Մարիամ, ասոր համար ան եղաւ վերընկալ աստուծային խօսքին, այսինքն ո՛չ միայն աստուածընկալ,
այլ նաեւ Աստուածածին: Անդրէաս Կրետացիէն 7-րդ դարէն մեզի հասած է Աստուածածնի Ընծայման
մասին երեք ճառեր, հասած է նաեւ ճառ մը 8-րդ դարէն, Ս. Գերմանոս Կ.Պոլսէցիէն, Մարիամի
մուտքին մասին ի Տաճար: Արեւելեան կարգ մը եկեղեցիներու համար, Աստուածամօր ընծայումը
մէկն էր է հանդիսաւոր տօներէն, տրուած ճառերն խորհրդածութիւններու իբր ներշնջարան ունին
Յակոբոսի նախաւետարանն: