Ջուլֆայի Հայկական Եկեղեցիները տարեկան 3 միլիոն զբօսաշրջիկ կը բերեն Իրան
Իրանական Ջուլֆա քաղաքին Մէջ շատոնց է արդէն հայեր չեն ապրիր, սակայն կանգուն են հայկական
եկեղեցիները: Արեւելեան Ատրպատական մարզի հայկական կոթողներէն երկուքը` Սուրբ Ստեփանոս
վանքը եւ Հովուի վանքը վերջերս վերանորոգուած են իրանական իշխանութիւններու նախաձեռնութեամբ`
դառնալով քաղաքի զբօսաշրջային ամենայայտնի վայրերը: “Արմէնփրես”-ի հաղորդմամբ` հայ լրագրողներու`
Ճուլֆա կատարած այցելութեան ժամանակ քաղաքի զբօսաշրջային վարչութեան պետ Հոսէյնէ Եոպին
պատմած է, որ Արաքս գետի ափին գտնուող Սուրբ Ստեփանոս վանքը տարեկան շուրջ 3 միլիոն զբօսաշրջիկ
կը հիւրընկալէ: Սուրբ Ստեփանոս վանքը 9-րդ դարու հայկական կրօնական համալիրներէն է,
որ 15 քմ. հեռաւորութեան վրայ կը գտնուի Ջուղա քաղաքէն: Արաքս գետի աջ ափին բարձրացող
Մաղարտա լերան լանջին տեղակայուած եկեղեցին 2008 թուականի արձանագրուած է ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի
համաշխարհային ժառանգութեան ցանկին «Հայկական եկեղեցիները Իրանի մէջ” անուան տակ: «Մօտ
35 տարի առաջ, իրանական յեղափոխութենէն ետք, եկեղեցին գրեթէ կիսաքանդ էր, սակայն տարիներու
ընթացքին պետութիւնը վերանորոգած է զայն: Սուրբ Ստեփանոսը այս տարածաշրջանի պատմամշակութային
կէտերէն է եւ մեծ կարեւորութիւն ունի զբօսաշրջութեան տեսանկիւնէ: Եթէ մինչեւ վերանորոգումը
տարեկան մօտ 200 հազար մարդ կ՛այցելեր այստեղ, ապա վերանորոգումէն ետք անոնց թիւը հասած
է 3 միլիոնի”,- ըսած է Եոպին: Իրանցի մեր ուղեկիցները պատմեցին, որ տարածքին մէջ կը
գործեն հինգ հայկական եկեղեցիներ, որոնցմէ միայն երեքը վերականգնուած են, իսկ երկուքը
դեռ չեն վերանորոգուած ճանապարհային դժուարութիւններու պատճառով: Յաջորդ կանգառը Հովուի
եկեղեցին էր, ուր ներկայիս շինարարական աշխատանքներ կ՛ընթանան: Եկեղեցւոյ արտաքին հատուածի
շինարարական աշխատանքները կը մօտենային աւարտին, եւ շուտով գմբէթին պիտի տեղադրուեր խաչը:
Հովուի եկեղեցին, որ իր չափերով էապէս կը զիջի Սուրբ Ստեփանոս վանքին, կառուցուած է շատ
աւելի ուշ` հայ հովիւներու կողմէ, որոնք օրուան աշխատանքէ ետք չէին հասցներ հասնիլ Սուրբ
Ստեփանոս, եւ կ՛որոշեն ճանապարհին հիմնել փոքրիկ աղօթատեղի: Արաքսի ափին տեղակայուած
հայկական կոթողը նորոգումէն ետք պիտի ընդգրկուի Իրանի զբօսաշրջային երթուղիներու մէջ: իրանի
Ջուլֆա քաղաք այցելողները, երբ Աաքսի ափով կը քալեն կը հանդիպեն նաեւ մէկ այլ հայկական
շինութեան: Ատիկա Խօճա Նազարի քարաւանատունն է, որ դարեր շարունակ իր յարկին տակ է ընդունած
է տարածքով անցնող վաճառականները: Խօճա Նազարը 16-րդ դարուն ապրած հայ վաճառական մըն
է, որ ծնած էր Ջուղա քաղաքին մէջ եւ տարածաշրջանի մեծահարուստներէն էր: Անոր պատկանած
են Արաքսի երկու ափերուն գտնուող քարաւանատուները: Անոնցմէ մէկը, որ այժմ կը գտնուի Իրանի
տարածքին, կը կրէ հայ վաճառականին անունը եւ կը շարունակէ հիւրեր ընդունիլ իր տանիքին
տակ: