25 vjet pas rënies së Murit të Berlinit, copëzat e tij janë shpërndarë në mbarë botën:
nga Koreja e Jugut, në Vatikan, nga Tonga, në Los Angeles, si simbole universale të
lirisë. Ato ditë gjermanët nuk mendonin tjetër, veçse ta rrënonin një orë e më parë
murin e urryer. Por pasi u shemb, copëzat e çimentos e të telit me gjemba, që shtriheshin
për më se 150 kilometra, u copëzuan, duke u shndërruar gati-gati në relike të lirisë.
Mund t’i soditësh sot në Kombet e Bashkuara, në Nju Jork, në Muzeumin Perandorak të
Luftës në Londër, në Paris, Uashington. Një mori copëzash ruhen në koleksionet e njerëzve
të ndryshëm, jeta e të cilëve lidhet me murin, me ngritjen e me shembjen e tij. Secili
ka historinë e vet personale. Njerëzit e thjeshtë e kujtojnë rënien si ditën e lirisë
e meditojnë për udhën e trishtuar të jetës së tyre pas perdes së hekurt. Piktorët
e pikturojnë, tani që nuk është më. Paradoksi i murit: para 25 vjetësh e pikturonin,
për ta bërë të shembej, tani e pikturojnë, si simbol i rikthimit të lirisë në Evropë.
E pikturojnë dhe ia ruajnë copat në koleksione, si relike me vlerë, që flasin me gjuhën,
herë pesimiste e herë optimiste, të historisë së kombeve e të njerëzve. Me këtë
gjuhë flet edhe fragmenti i murit, që ruhet në Kopshtet e Vatikanit. Vjen nga qendra
e Berlinit, nga zona ku muri kaloi mes për mes bashkësisë së Shën Mikelit, duke e
ndarë më dysh. Kisha e Shën Mikelit ndodhej në lindje, ndërsa shumica e besimtarëve
jetonin në pjesën perëndimore të qytetit. Në vitin 1986, artisti iranian me banim
në Berlin, Yadegar Asisi, realizoi pikërisht në këtë vend pikturën, që të krijonte
idenë e transparencës së murit. Në skicën, ku paraqitet një pjesë e kishës, muri duket
sikur nuk ekziston e udha ndërmjet dy pjesëve të Berlinit është e lirë. Pas shembjes
së Murit, në vitin 1990, këtë fragment Muri e bleu italiani Marco Piccininni, për
t’ia dhuruar, më 1994, Vatikanit.Tani ndodhet ndërmjet shtatoreve, shatërvanëve, luleve
e blerimit, atje ku dëgjohet vetëm pëshpëritija e lutjeve në orët e ndryshme të ditës
e muzika e këmbanave të Bazilikës së Shën Pjetrit. E të duket sikur i përsërit mbarë
botës fjalët e Papës: “Kemi nevojë për ura, jo për mure!”.