Imzot Tomazi: jo përdorimit të dronëve dhe të robotëve në luftë
Në luftë, nuk mund t’ia veshim një roboti përgjegjësinë e njeriut. Kështu foli kryeipeshkvi
Silvano Maria Tomazi në mbledhjen e OKB-së në Gjenevë për përdorimin e armëve vdekjeprurëse
autonome. Vëzhguesi i Vatikanit në Kombet e Bashkuara denoncoi veçanërisht përdorimin
e dronëve. E ftuam imzot Tomazin para mikrofonit për të na shpjeguar pikat kryesore
të diskutimit të tij: Parimi themelor,
thelbi i kësaj situate është se nuk mund t’i delegojmë makinat të marrin një vendim,
që ka të bëjë me jetën a vdekjen e njeriut. Është e nevojshme që elementi racional
dhe aftësia e gjykimit moral të jenë gjithnjë të pranishme, kur është fjala për jetën
njerëzore. Për natyrën e tyre, këto mjete, këto armë teknologjikisht të sofistikuara,
por tërësisht autonome, nuk i kanë këto aftësi. Edhe sikur të mendojmë se mund të
zhvillohet ndonjë lloj inteligjence artificiale, nuk do të arrihej kurrë mundësia
dhe aftësia për ta shqyrtuar gjendjen e për të formuar më pas një gjykim të vërtetë
etik. Gjatë viteve të fundit, sidomos SHBA-të kanë përdorur shpesh dronet.
Selia e Shenjtë ka qenë gjithnjë kundër. Edhe ju e keni ngritur zërin… Selia
e Shenjtë ecën në një udhë koherente. Çështja e dronëve është paralele me atë të armëve
tërësisht autonome. Thelbi mbetet gjithnjë gjykimi moral, të cilin mund ta ketë vetëm
njeriu… Pastaj, ka edhe probleme të tjera. Për shembull, përhapja e këtij lloj armatimi
mund të shkaktojë një garë të re ndërkombëtare për t’u pajisur me armë të sofistikuara
si këta robotë “killer” e sidomos, mund të sjellë lindjen e një konkurrence, që nuk
shërben për marrëdhëniet ndërmjet vendeve, por thjesht, shpërdoron pasuritë, që duhet
të përdoren për asistencë shoqërore, shëndetësore, për edukim, për luftë kundër varfërisë
e jo për armë.