Vijojmë shfletimin e librit të Terezio Boskos “Gjoni XXIII- Papa i mirë”. Në faqet
pasuese e ndjekim Papën Ronkali gjatë një shtegtimi, që pak nga pak do ta çonte në
fronin e Shën Pjetrit. “Telegram i shifruar nga Vatikani”, titullohet fragmenti,
që zgjodhëm për emisionin e sotëm. Na çon, pas nuncit apostolik imzot Ronkali, nga
Stambolli, në Paris...
6
dhjetor 1944. Një telegram i ri vjen nga Vatikani. Imzot Ronkali e deshifron vetë.
Telegrami e lajmëron se është emëruar Nunc Apostolik në Paris. - Duhet të jem gabim!
Nuk mund të merret një burrë 63 vjeç e të niset pa frymë prej Stambolli, në Paris! Por
shumë shpejt nga Roma arrin edhe një letër: përmbajtja e telegramit është e saktë. Nata
e Krishtlindjes! Imzot Ronkali i përqafon njërin pas tjetrit meshtarët e tij, gjunjëzohet
një çast në kishë e niset sakaq për në aeroport. E pret një avion ushtarak. Në
Romë, takohet menjëherë me Piun XII. I mjaftojnë vetëm pesë minuta për t’u njohur
me situatën në Paris e në Francë. Nunci i mëparshëm, imzot Valeri, ishte larguar
gati me forcë nga Qeveria e Çlirimit Kombëtar. Po ajo qeveri kërkon edhe largimin
e 30 ipeshkvijve, që akuzohen për bashkëpunim me gjermanët. Duhet maturi e durim për
t’ia gjetur fillin këtij lëmshi. Imzot Ronkali vë buzën në gaz: - E mora vesh.
Në Paris duhet një, që ka shumë durim. Bindje e paqe. Të shkojmë e Zoti na
ndihmoftë. Lufta II Botërore po jeton dimrin e vet të fundmë. Në Itali arrin kulmin
guerrilja partizane. Në Francë, pas zbarkimit në Normandi, Aleatët çajnë perden
e hekurt të gjermanëve e vërshojnë në vend. Parisi vlon si vullkan. Më 25 gusht është
i lirë! Më 1 janar imzot Ronkali pret në një sallë të akullt të Parisit. Pas një
trokitjeje të shpejtë takash, hyn gjenerali De Gaulle, shtatlartë, i ngrirë në divizën
e përsosur. Imzot Ronkali paraqet letrat kredenciale dhe mban një fjalë të shkurtër,
thurur me fjalë të zgjedhura e të matura. Menjëherë pas, Nunci i ri i përvishet
punës, për të zgjidhur problemin e “ipeshkvijve të padëshirueshëm”. Pa u ngutur fare,
me qetësi të plotë, shfleton dokumentacionin, mbi bazën e të cilit këkohet largimi.
Pastaj kthehet rishtaz tek De Gaulle: - Shpresoj se nuk e keni në mend të hapni
ndonjë proces, mbi bazën e këtyre marrëzirave. Janë thashetheme gazetash, jo prova. De
Gaulle pranon se kjo është e vërtetë. Pas shtatë muaj bisedimesh, vetëm pesë ipeshkvij
japin vetë dorëheqjen. Lëmshi është zgjidhur.