Մեսրոպեան վարժարանի մէջ Հայոց Ցեղասպանութեան նուիրուած մամլոյ լսարան
Թուրքիան ամէնէն շատ պարտք ունի Հայերուն՝ նիւթական, պատմական եւ բարոյական, եւ
մենք թուրքերուն պէտք է պատմենք, թէ 1915-ին իրականութեան մէջ ինչ տեղի ունեցաւ . հաստատեց
Տինքի փաստաբան Էրտալ Տողան
Կազմակերպութեամբ Հայ Կաթողիկէ Մեսրոպեան
բարձրագոյն վարժարանին եւ գործակցութեամբ ,Ազդակ, Արարատ եւ Զարթօնքե օրաթերթերուն,
26 Մարտ 2014-ին, երեկոյեան ժամը 8:00-ին, Մեսրոպեան վարժարանի ,Ֆարաճեան լսարանին մէջ
տեղի ունեցաւ մամլոյ լսարան, որուն նիւթն էր ,Հայոց ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումը
եւ այս գծով Թուրքիոյ մէջ գիտակցութեան բարձրացման խնդիրները: Լսարանին զեկուցաբերներն
էին Հրանդ Տինքի փաստաբան Էրտալ Տողան եւ պոլսահայ լրագրող Հրանդ Գասպարեան: Հանդիսութեան
ներկայ էին մեծաթիւ հայորդիներ: Լսարանին զրուցավարն էր Մեսրոպեան վարժարանի արտադասարանային
աշխատանքներու պատասխանատու Րաֆֆի Տէմիրճեան, որ ներկայացուց օրուան զեկուցաբերներու
հակիրճ կենսագրութիւնը: Տէմիրճեան նշեց, որ այս նախաձեռնութիւնը կ’իրականանայ միջ դպրոցական
Հրանդ Տինք շարադրութեան մրցանքի շրջագիծին մէջ, որ չորրորդ տարին ըլլալով կը կազմակերպուի,
եւ որուն այս տարի իրենց մասնակցութիւնը բերին 13 լիբանանահայ վարժարաններ: Ապա խօսք
առաւ մեթր Էրտալ Տողան, որ նշեց թէ Հայոց ցեղասպանութեան հարցին գծով Թուրքիոյ մէջ իրաւաբանական
առումով լաւատեսութիւն գոյութիւն չունի, սակայն հայութեան հետ յարաբերութեան մէջ մտնելը
քաջալերանք կը յառաջացնէ: Տողան ըսաւ, որ Տինք տեղեակ էր, որ ոճիրը պատրաստութեան մէջ
է, սակայն մեր յանձնարարութիւններուն դիմաց չուզեց լքել երկիրը, քանի որ թուրք բարեկամներ
ունէր, որոնց պէտք չէր մենակ ձգել: Ան ըսաւ, որ Թուրքիոյ մէջ բացայայտուած է 13 ռազմավարական
կեդրոններ, որոնք հայութեան սփիւռքը կը հետազօտեն եւ ուսումնասիրութիւններ կը կատարեն,
քանի որ այսօր Թուրքիոյ անվտանգութեան մեծ խնդիրը հայութեան գոյութիւնն է: Էրտալ Տողան
հաստատեց, որ թրքական պետութիւնը մինչեւ այսօր կը շարունակէ իր ցեղապաշտական մօտեցումները
եւ չ՛ուզեր հաշտուիլ 1915-ի իրականութեան հետ: Տողան նշեց, որ Թուրքիան անցեալի երկիրը
չէ, եւ նոր սերունդներուն մօտ մտածելակերպի յստակ փոփոխութիւն կայ, նորերուն պահանջները
փոխուած են: Ան ըսաւ, որ Թուրքիան ամէնէն շատ պարտք ունի հայերուն` նիւթական, պատմական
եւ բարոյական, եւ մենք պէտք է թուրքերուն պատմենք, թէ 1915-ին իրականութեան մէջ ինչ տեղի
ունեցաւ: Հայ ժողովուրդի իրաւունքներու հատուցման հարցին գծով, Էրտալ Տողան ըսաւ,
որ ճանաչման աշխատանքներուն հետ զուգահեռ պէտք է շարունակուի հատուցման օրակարգը, որովհետեւ
առանց իրաւունքներու վերականգման կարելի չէ իրաւական դաշտի վրայ խնդիրը հետապնդել: Այս
ծիրին մէջ, Տողան հաստատեց, որ առաջին հերթին պէտք է վերականգնի հայութեան քաղաքացիութեան
իրաւունքը, եւ եկեղեցիներն ու կառոյցները պահանջեն իրենց կալուածները: Իր կարգին,
լրագրող Հրանդ Գասպարեան յայտնեց, որ Պոլսոյ մէջ հայապահպանումը շատ դժուար է, սակայն
Լիբանանահայութեան հետ կարճաժամկէտ յարաբերութիւնը ցուցանիշ էր հաստատելու, թէ այս տեղ
հայկականութիւնը տիրական է: Ան յայտնեց, որ Հրանդ Տինքին սպանութիւնը ոչ միայն հայութեան
այլ թուրքերուն մօտ մեծ ցասում յառաջացուցած է, եւ ինք ու ուրիշներ կը փորձեն շարունակել
առաքելութիւնը, հակառակ բազմատեսակ դժուարութիւններուն: Անդրադառնալով Քեսապի խնդիրներուն,
Գասպարեան նշեց, որ թրքական մամուլը կ’անտեսէ խնդիրին մէջ թրքական գործօնին ներկայութիւնը,
քանի որ այս երեւոյթը իր շահերուն նպաստ չի բերեր: Միջ դպրոցական Հրանդ Տինք շարադրութեան
մրցումին գծով, Հրանդ Գասպարեան մեծապէս գնահատեց Մեսրոպեան վարժարանին նախաձեռնութիւնը: Աւարտին,
ներկաները հարցումներուն ընդմէջէն Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման միջազգային գործընթացին,
քիւրտերու գործօնին, փոքրամասնութիւններուն իրաւունքներուն, պոլսահայ գաղութի դերակատարութեան,
Թուրքիոյ աշխարհաքաղաքական բաժանմունքին եւ այլ խնդիրներու շուրջ ստացան յաւելեալ լուսաբանութիւններ: ՀԱՅ
ԿԱԹՈՂԻԿԷ ՄԵՍՐՈՊԵԱՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՅՆ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ ՏԵՍՉԱԿԱՆ ԳՐԱՍԵՆԵԱԿ