Chúng ta chỉ biết một chút ít về Giuse khi các tác giả Tin Mừng thuật lại những biến
cố xảy ra trước và sau khi Đức Giêsu giáng lâm. Ta biết về gốc gác của Giuse, về hôn
ước giữa ông và Maria, về những trằn trọc trăm mối tơ vò để tìm ra giải pháp tối ưu
cho chuyện vị hôn thê sắp cưới của mình có mang, rồi chuyện truyền tin trong giấc
mơ và những chuyến hành trình lắm chông gai và mệt mỏi. Qua những tình tiết nhỏ nhặt
đó, ta thấy Giuse hẳn phải là một người có tinh thần trách nhiệm như thế nào. Giuse
đã không hành xử theo cảm tính hay chỉ làm mọi chuyện cho qua. Đã có lúc Giuse phân
vân không biết rời bỏ Maria hay tiếp tục cuộc hôn nhân này. Nhưng khi nhận được lệnh
của Chúa là hãy rước Maria về, ông đã thực thi mệnh lệnh ấy như thể đó là sứ mạng
của mình, như là chọn lựa của mình, không một lời oán than hay một đòi hỏi xin giải
thích.
Khi Maria lâm bồn, hẳn là ông đã phải chạy vạy khắp nơi để tìm kiếm
chỗ cho tươm tất. Khi không tìm thấy một nơi ấm êm và đường hoàng, hẳn là ông cũng
buồn phiền lo lắng biết bao cho sức khỏe của vợ và hài nhi vừa mới sinh. Giữa đêm
khuya giá lạnh, đang tựa đầu để mong nghỉ ngơi một chút thì đã phải vội vàng thức
giấc để đưa vợ và con băng đường dài, trốn đi tị nạn ở nơi xa. Khi được lệnh trở về,
ông cũng nghe ngóng tình hình, để quyết định xem nên cư trú ở đâu để vợ con có thể
được an toàn, không bị những ganh ghét của thế lực trần gian làm hại. Và khi đã tìm
được chỗ tốt nhất, ông tiếp tục hành nghề thợ mộc để kiếm cơm nuôi sống gia đình.
Giuse đã hoàn toàn dành hết tâm huyết để chăm lo cho gia đình nhỏ bé, cùng với vợ
giáo dưỡng Giêsu, cả thể chất lẫn tinh thần, với hết tất cả tình yêu và trách nhiệm
của một người đàn ông cột trụ nơi tổ ấm.
Giêsu càng lớn lên, bình an và khỏe
mạnh thì hình ảnh của Giuse cũng dần dần mờ nhạt đi. Đến một lúc, ta chẳng còn thấy
Tin Mừng nhắc gì đến ông nữa. Ông qua đời khi nào, khi bao nhiêu tuổi… ta cũng chẳng
hay biết. Giuse đã hoàn toàn để cho Chúa lớn lên, bằng cách để mình nhỏ bé đi. Những
gì làm cho Chúa, ông kể như chẳng là gì to tát. Có chăng là trọn một niềm hạnh phúc
vì cảm thấy vinh dự được Chúa cho cộng tác vào chương trình cứu độ của Ngài mà thôi.
Chỉ
cần nghĩ đến chuyện Giuse đã hy sinh thế nào cho Thiên Chúa và cho gia đình nhỏ bé
của mình, cũng đủ để chúng ta mường tượng được công trạng của ngài to lớn trong công
trình cứu độ của Thiên Chúa. Vậy cớ gì ngài không hô hào lên tiếng cho người ta biết
về những hy sinh của mình? Làm như thế cũng đáng chứ, cũng là điều hợp tình hợp ý
mà bấy lâu nay chúng ta vẫn hay làm đấy thôi. Nhưng dường như đối với Giuse, được
phục vụ Chúa là một niềm vinh hạnh, được hy sinh cho người khác điều ta nên làm. Nó
hiển nhiên như ta hít thở, chứ chẳng phải là điều gì đó ghê gớm đến độ đáng được nêu
danh. Chính cái tính cách khoan khai, khiêm nhường và lặng lẽ ấy của Giuse đã giúp
cho thánh nhân sống trọn một đời mà không đau khổ dằn dặt chi, không hụt hẫng, nhưng
lúc nào cũng bình an, hạnh phúc.
Giuse không cần chi người ta biết đến và ca
tụng, có lẽ bởi vì Giuse đã có được phần thường cho chính mình rồi. Ông là một trong
những người đầu tiên thấy được tận mắt, sờ được bằng tay hình hài của Con Thiên Chúa.
Một quãng thời gian dài, ông có Chúa kề bên, được tập cho Chúa nói, được mớm cho Chúa
ăn, được vui cười với Chúa. Rồi bỗng một ngày, niềm hạnh phúc như ngập tràn khóe mắt
khi tai ông nghe chính Thiên Chúa gọi mình hai chữ “bố ơi” thật ngọt ngào và êm ái.
Ông là ai mà được diễm phúc trở thành người được Con Thiên Chúa gọi là cha? Cả một
huyền nhiệm cao vời đang hiển lộ trước mặt ông: một Thiên Chúa làm người mà ông đang
ẵm bồng đây, đang gặp gỡ từng giây phút đây, được ôm lấy từng ngày đây. Có Giêsu rồi,
ông đâu cần tìm kiếm điều gì nữa. Có nguồn hạnh phúc ở đây rồi, cần gì phải theo đuổi
điều gì nữa.
Giuse có lẽ đã tạ thế trước khi Đức Giêsu bắt đầu sứ vụ công khai.
Ông không được nghe những lời giáo huấn vàng ngọc của người con yêu của mình dành
cho dân chúng. Nhưng biết đâu, khi căn dặn các môn đệ hãy biết phó thác mọi sự cho
Chúa Cha, hãy vác thập giá hằng ngày, hãy sống sống khiêm nhường nhỏ bé, Đức Giêsu
đã nghĩ đến vị dưỡng phụ yêu quý của mình. Giuse đã biến cuộc đời mình thành một lời
nguyện ca tuyệt vời dâng lên Chúa.
Hôm nay, chúng ta hãy dành ít phút cầu nguyện
với Thánh Giuse. Chúng ta hãy xin ngài chuyển cầu cùng Đức Giêsu, con ngài, cho chúng
ta cũng biết sống khiêm nhu, âm thầm và lặng lẽ, suốt cuộc đời chỉ đi tìm một mình
Chúa mà thôi, và dám can đảm để Chúa lớn lên, để mình nhỏ lại. Ước gì đó là niềm vui
lớn nhất của cuộc đời Kitô hữu của chúng ta.