Predikimi i Ardhjes. Atë Cantalamessa: për të reformuar Kishën duhet të mohojmë vetveten
e të ndjekim Jezusin
“Françesku i Asizit dhe reformimi i Kishës nëpërmjet Shenjtërisë”. Kjo ishte tema
e predikimit të parë të Ardhjes, që mbajti sot para Papës dhe Kurjes Romake Atë Raniero
Cantalamessa, në Vatikan. Predikatari i Shtëpisë Papnore nënvizoi se Skamnori i Asizit
na mëson se reformatorët e vërtetë të Kishës janë ata, që mohojnë vetveten dhe jetojnë
krejtësisht për Zotin.
Për të kuptuar Shën Françeskun duhet të nisemi nga kthimi
i tij. Kështu e filloi predikimin e Ardhjes Atë Cantalamessa, dhe menjëherë nënvizoi
se Françesku “nuk zgjodhi skamjen, e aq më pak lëvizjen skamnore (pauperizmin): zgjodhi
të varfrit”. E, megjithatë, as kjo zgjedhje nuk e shpjegon plotësisht kthimin e tij.
Kjo është “rrjedhoja e jo shkaku i ndryshimit”: “Zgjedhja e vërtetë qe shumë
më rrënjësore: nuk bëhej fjalë të zgjidhte ndërmjet pasurisë e varfërisë, as ndërmjet
të pasurve dhe të varfërve, ndërmjet përkatësisë në një klasë shoqërore, apo një tjetër,
por të zgjidhte ndërmjet vetvetes dhe Hyjit, ndërmjet shpëtimit të jetës së vet, apo
humbjes së saj, për Ungjillin”. “Arsyeja e thellë e kthimit të tij – shtoi
– nuk ka natyrë shoqërore, por ungjillore”. Pastaj, Françesku “nuk shkoi tek të gërbulurit
me vullnetin e vet të vetvetishëm”, por e çoi Zoti. “Nuk bihet në dashuri me një virtyt
– paralajmëroi atë Cantalamessa – qoftë edhe me varfërinë; bihet në dashuri me njeriun”: “Françesku
nuk u martua me varfërinë, as me të varfrit; u martua me Krishtin dhe për dashuri
të tij, si të thuash, vuri ‘kurorë të dytë’, me Zojën varfëri. Kështu duhet të jetë
gjithmonë me shenjtërinë e krishterë. Në themel të dashurisë për varfërinë apo për
të varfrit, ose qëndron dashuria për Krishtin, ose të varfrit do të përdoren, në një
mënyrë a në një tjetër, dhe varfëria do të bëhet lehtësisht një shkak për polemikë
kundër Kishës, ose shpalosje e një përsosmërie më të madhe se të tjerët, në Kishë,
siç ndodhi, fatkeqësisht, edhe me disa nga ndjekësit e Skamnorit”. “Si në njërin
rast, ashtu edhe në tjetrin – shtoi predikatari i shtëpisë Papnore – varfëria bëhet
pasuria më e keqe: ajo e drejtësisë vetjake”. Ne, vërejti, “jemi mësuar ta shohim
Françeskun si njeriun e Provanisë”, i aftë për ta ripërtërirë Kishën në një kohë tensionesh
të forta. Françesku, si një lloj “ndërmjetësi midis heretikëve kryengritës dhe Kishës
institucionale”. Por, në të vërtetë, saktësoi atë Cantalamessa, “ky synim as që i
ka kaluar nëpër mend Françeskut. Ai nuk mendoi kurrë se ishte thirrur për të reformuar
Kishën”. Çfarë deshi të bënte, atëherë, Françesku? Deshi të “ripërtërinte në botë
formën dhe stilin e jetës së Jezusit: “Kur shkroi rregullën për fretërit e tij,
e filloi kështu: ‘Rregulla dhe jeta e fretërve të vegjël është kjo: zbatimi i Ungjillit
të shenjtë të Zotit tonë Jezu Krishtit’. Françesku nuk e teorizoi këtë zbulim të tijin,
duke e bërë atë program për reformimin e Kishës. Ai e realizoi reformën tek vetja
dhe, kështu, i dëftoi heshtas Kishës udhën e vetme për të dalë nga kriza: riafrimin
me Ungjillin, riafrimin me njerëzit dhe, veçanërisht, me të përvuajturit dhe të varfrit”. Françesku,
vijoi atë Cantalamessa, “realizoi në kohën e vet atë gjë, që në kohën e Koncilit nënkuptohej
me moton: “të shembim muret”: “Është thyerja e izolimit të Kishës, rivënia e
saj në kontakt me njerëzit. Njëri nga faktorët e errësimit të Ungjillit ishte ai i
shndërrimit të autoritetit, që duhet kuptuar si shërbim, në autoritetin e kuptuar
si pushtet, i cili kishte shkaktuar konflikte pa fund brenda e jashtë Kishës. Françesku,
nga ana e tij, e zgjidh këtë problem në mënyrë ungjillore. Në Urdhrin e tij, e kjo
është risia absolute, eprorët do të quheshin ministra, domethënë shërbëtorë, e të
gjithë të tjerët fretër, domethënë vëllezër”. Për të reformuar Kishën, duhet
të fillojmë të reformojmë veten. Françesku, tha atë Cantalamessa, na mëson se, nëse
duam me të vërtetë të ndjekim Jezusin dhe të jetojmë për Jezusin, duhet të mohojmë
vetveten. Kjo do të thotë “të vëmë gjithmonë në vendin e parë, në pikësynimet tona,
lavdinë e Krishtit” . Kush duhet të veprojë kështu?: Si ata që Hyji i thërret,
për ta reformuar Kishën me anë të shenjtërisë; si ata që ndjehen të thirrur, për ta
përtërirë me anë të kritikës, ashtu edhe ata që ai vetë i thërret, për ta reformuar
me anë të detyrës, që u është ngarkuar. Është po ajo gjë nga e cila filloi aventura
shpirtërore e Françeskut: kthimi i tij nga uni tek Hyji; vetëmohimi i tij. Kështu
lindin reformatorët e mirëfilltë, ata që ndryshojnë me të vërtetë diçka në Kishë”.