Kỷ niệm sáu tháng Đức Jorge Bergoglio làm Giám Mục Roma kiêm Chủ Chăn Giáo Hội hoàn vũ

Sáu tháng đã trôi qua kể từ khi Đức Hồng Y Jorge Bergoglio, Tổng Giám Mục Buenos Aires, Argentina, được bầu làm Giáo Hoàng. Sáu tháng dầy đặc được ghi dấu bởi các quyết định mạnh mẽ, trước hết là việc quyết định ở lại trong nhà trọ Thánh Marta chứ không vào ở một mình trong Dinh Tông Tòa. Tại nhà nguyện thánh Marta mỗi sáng Đức Thánh Cha dâng Thánh Lễ và giảng giải Lời Chúa, qua đó ngài đã đề cập tới hấu hết tất cả các vấn đề của Giáo Hội và xã hội trên thế giới: tôn thờ thần giả, gian tham hối lộ, ham mê tiền bạc, giầu sang, chức tước và quyền lực, kiêu căng hống hách, gian dối, bất công, giả hình, ngồi lê mách lẻo, nói xấu nói hành, bêu xấu, chỉ trích dèm pha vv... Nhưng Đức Thánh Cha cũng trình bầy nhiều điểm thần học và nhấn mạnh tình yêu và lòng nhân từ thương xót của Thiên Chúa là Cha, sự tha thứ, hòa giải, hòa bình, tình liên đới, huynh đệ, chia sẻ, thái độ tiếp đón, cởi mở, gặp gỡ, đối thoại, ra khỏi chính mình, từ bỏ mọi ích kỷ, đem Chúa Kitô đến với tất cả mọi người đặc biệt tại những vùng ngoại ô của cuộc sống.
Ngài cũng thường làm như thế trong bài huấn dụ của các buổi tiếp kiến chung hay khi đọc Kinh Truyền tin trưa Chúa Nhật với dân chúng. Chẳng hạn trong buổi đọc Kinh Truyền Tin trưa Chúa Nhật mùng 8 tháng 9 vừa qua Đức Thánh Cha đã mạnh mẽ lên án ”chiến tranh thương mại”. Đây là lần đầu tiên một vị Giáo Hoàng trực tiếp vạch trần tệ nạn chế tạo buôn bán vũ khí và gây chiến tranh khắp nơi để kiếm lời.

Đức Thánh Cha Phanxicô cũng muốn gặp mặt tất cả các nhân viên của Tòa Thánh, vì thế mỗi sáng có một số các linh mục được đồng tế, và tu sĩ giáo dân được tham sự thánh lễ Đức Thánh Cha cử hành trong nhà nguyện thánh Marta. Sau thánh lễ ngài ra qùy hàng ghế sau cùng để cám ơn, rồi ra đứng trước nhà nguyện bắt tay chào từng người một, rất đơn sơ, thân tình. Nghe nói tới Việt Nam, ngài luôn thêm ”Giáo Hội tử đạo”.

Chẳng hạn sáng thứ sáu 13 tháng 9 vừa qua trong số các linh mục đồng tế thánh lễ với Đức Thánh Cha có cha Phanxicô Lý Văn Ca, thuộc tổng giáo phận Perth, nam Australia. Cha đem theo một vali ảnh tượng qùa cho trẻ em trường hoc giáo xứ của cha để xin Đức Thánh Cha làm phép. Sau khi tặng Đức Thánh Cha hình cha chụp với các em, cha nói con có tượng ảnh kỷ niệm xin Đức Thánh Cha làm phép. Đức Thánh Cha ở hỏi đâu. Và ngài giơ tay ra hiệu cho người đến sau dừng lại đó, để ngài quay qua làm phép vali ảnh tượng cho cha và ôm hôn cha, khiến cha rất cảm động.

Thế rồi Đức Thánh Cha Phanxicô còn có chương trình cải tổ các cơ quan trung ương Tòa Thánh, bằng cách thành lập Hội đồng gồm 8 Hồng Y năm châu để xem xét các vấn đề của Giáo Hội. Và ngài tiếp tục theo gót Đức Thánh Cha Biển Đức XVI muốn cho Cơ quan giáo vụ, gọi nôm na là nhà băng Vaticăng, có được sự trong sáng tài chánh liên quan tới các sinh hoạt kinh tế.

Thật ra, trong sáu tháng qua Đức Thánh Cha Phanxicô đã đem lại rất nhiều điều mới mẻ cho Giáo Hội, qua cung cách sống và hành xử của ngài. Ngay từ lúc xuất hiện trên bao lơn chính giữa Đền thờ thánh Phêrô để ngỏ lời với tín hữu tụ tập tại quảng trường, ngài đã chào tín hữu một cách đơn sơ bình thường như mọi người thường chào nhau, và ngài chỉ tự xưng là Giám Mục Roma chứ không tự gọi mình là Giáo Hoàng, Giáo Chủ Công Giáo hoàn vũ. Ngài cũng không đeo dây Stola các Giáo Hoàng vẫn thường đeo, và từ đó đến nay vẫn đi đôi giầy đen cũ của ngài chứ không mang giầy đỏ. Sau đó ngài còn điện thoại về Argentina cho ông thợ đóng giầy để cám ơn ông vằ dặn ông sửa đôi giày cũ cho ngài. Trong thánh lễ đồng tế với Hồng Y Đoàn, ngài thay thế chiếc ngai mạ vàng các Giáo Hoàng thường dùng bằng chiếc ghế gỗ đơn sơ, và đứng giảng Lời Chúa như một cha sở, chứ không ngồi như các Giáo Hoàng thường làm. Sau đó ngài đứng trước bàn thờ bắt tay các Hồng Y và nhận sự vâng phục của các vị, chứ cũng không ngôi trên ngai, để các Hồng Y tới qùy trước mặt. Tới phiên Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, Đức Thánh Cha Phanxicô đã hôn nhẫn Đức Hồng Y, qua đó ngài hôn toàn thể Giáo Hội công giáo Việt Nam. Đức Thánh Cha cũng đã làm như thế đối với Đức Hồng Y Giám Mục Hồng Kông, đại diện cho Giáo Hội Trung Quốc bị bắt bớ vì Chúa Giêsu Kitô. Đức Thánh Cha Phanxicô cũng từ chối đi xe Mercedes các Giáo Hoàng thường đi, và leo lên xe bus cùng về nhà trọ thánh Marta với các Hồng Y. Và từ đó tởi nay mỗi khi di chuyển ngài vẫn dùng một chiếc xe nhỏ đơn sơ màu xanh đậm, mà không có cận vệ. Ngài cũng từ chối dùng xe díp bọc kính chắn đạn mà Đức Gioan Phaolô II và Đức Biển Đức XVI vẫn dùng để di chuyển trong các chuyến công du. Ngay sáng hôm sau ngày được bầu làm Giáo Hoàng ngài đã đến Đền thờ Đức Bà Cả dâng hoa cho ”Đức Mẹ là phần rỗi của dân Roma”, để phó thác Giáo Hội và nhiệm vụ Giám Mục Roma, Người Kế Vị Thánh Phêrô cho Đức Mẹ. Sau đó ngài ghé nhà trọ Phaolô VI để lấy hành lý, trả tiền phòng và cám ơn các nhân viên phục vụ tại đây.
Chính sự đơn sơ, thân tình, hồn nhiên, không kiểu càch, và nhất là tình yêu thương chân thành ngài dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là các trẻ em, giới trẻ, người tàn tật, già cả và các bệnh nhân, đã thu hút tín hữu khắp nơi tuốn về Roma tham dự các buổi tiếp kiến chung hàng tuần, khiến cho mỗi một buổi tiếp kiến thành một lễ hội, với một trăm ngàn người tham dự, đôi khi nhiều hơn nữa, khiến tín hữu phải đứng ngoài quảng trường Pio XII và có lần cho tới gần nửa đại lộ Hòa Giải.

Từ 6 giờ sáng các tín hữu đã bắt đầu xếp hàng để các nhân viên an ninh kiểm soát rồi vào trong các khu vực khác nhau dành cho tín hữu tham dự buổi tiếp kiến. Trong khi chờ đợi họ thường ca hát hay đọc kinh. Các nhóm bạn trẻ thì thỉnh thoảng lại cùng nhau vừa vỗ tay theo nhịp vừa gọi tên Đức Thánh Cha. Càng ngày các nhóm hành hương hương càng dùng mũ và khăn quàng cổ cùng mầu để dễ nhận ra nhau trong biển người ấy.
Và không nói thì qúy vị và các bạn cũng biết trong mỗi một buổi tiếp kiến thứ tư hàng tuần đều xảy ra các cảnh rất cảm động. Giờ tiếp kiến chính thức bắt đầu lúc 10 giờ rưỡi sáng, nhưng xe díp mui trần chở Đức thánh Cha bao giờ cũng ra quảng trường trước 45 phút để ngài chào tín hữu. Hàng chục em bé được các bà mẹ thi nhau đưa cho các cận vệ bế lên để cho Đức Thánh Cha hôn, vuốt ve và chúc lành cho chúng. Nhiều em ôm cổ hôn Đức Giáo Hoàng và nắm chặt lấy áo ngài không muốn rời nữa. Nhưng cũng có em nhát sợ khóc, đươc Đức Thánh Cha hôn và vuốt má an ủi.

Thỉnh thoảng ngài nhận ra trong đám đông tín hữu tham dự buổi tiếp kiến mấy cụ già thuộc tổng giáo phận Buenos Aires của ngài, Đức Thánh cha Phanxicô xin tài xế dừng xe, ngài xuống bắt tay ôm hôn họ và nói chuyến hỏi han họ. Một lần có một chú bé chạy tới leo lên xe díp ôm hôn ngài. Không biết cậu bé nói gì với ngài, Đức Thanh Cha đứng dậy nhường ghế của ngài cho cậu ngồi thử, và đứng mỉm cười nhìn cậu bé thích thú vì được ngồi ghế của Đức Giáo Hoàng trên xe díp.

Đôi khi có một nhóm các trẻ em mới rước lễ lần đầu mặc áo trắng réo gọi, Đức Thánh Cha cũng bảo dừng xe lại rồi ngài xuống chào, nói chuyện và chúc lành cho các em.

Chào tín hữu xong, khi lên tới khán đài, Đức Thánh Cha Phanxicô bao giờ cũng bắt tay chào các Đức Ông và linh mục thuộc Phủ quốc vụ khanh Tòa Thánh, có nhiệm vụ giới thiệu các nhóm hành hương, tóm tắt ý nghĩa bài huấn dụ và lời chào của Đức thánh Cha bằng các thứ tiếng khác nhau. Trong bài huấn dụ Đức Thánh Cha cũng thường đưa ra các câu hỏi và đối thoại với các tín hữu, người trẻ và trẻ em. Thứ tư 11 tháng 9 vừa qua, ngài trình bầy bài giáo lý về hình ảnh Giáo Hội là mẹ. Ngài đã hỏi có ai nhớ ngày được Mẹ Giáo Hội sinh ra trong đức tin, tức ngày rửa tội thì giơ tay lên. Thấy có qúa ít người giơ tay Đức Thánh Cha nói bây giờ tôi ra bài tập cho anh chị em làm ở nhà đây. Hôm nay về nhà xin anh chị em hãy tìm ngày rửa tội của mình để ghi nhớ và mừng kỷ niệm. Và trước khi kết thúc bài huấn dụ ngài còn dặn tín hữu: ”Nhớ không được quên làm bài tập đấy nhé!”

Sau khi ban phép lành tòa thánh cho mọi người Đức Phanxicô còn đứng lâu chào các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, và quan khách. Rồi ngài bắt tay chào và nói chuyên với tín hữu đứng hàng đầu hai bên khán đài và chúc lành cho họ. Tín hữu tặng ngài đủ thứ. Các em bé thì tặng Đức Thánh Cha mấy bức tranh chúng vẽ hay một bông hoa. Tới phiên các cặp vợ chồng mới cưới Đức Thánh Cha chào và nói chuyện với từng người một. Có người đã bắt đầu có thai thì xin ngài chúc lành cho thai nhi, để nó lớn lên và sinh ra khỏe manh. Đức Thánh Cha chúc mừng, để tay lên bụng bà mẹ và chúc lành cho đứa bé. Kể từ khi có một cặp vợ chồng mới cưới tặng Đức Thánh Cha cái mũ calốt mầu trắng, ngài đội mũ mới lên đầu và tặng lại họ mũ của ngài, thì hầu như trong các buổi tiếp kiến sau đó, lần nào cũng có người tặng mũ cho Đức Thánh Cha, có khi ba chiếc trong một buổi tiếp kiến.

Thứ tư 11 tháng 9 vừa qua lại có thêm kiểu mới là tín hữu tặng áo thun và tặng khăn quàng cổ cho Đức Thánh Cha bằng cách từ xa ném vào xe díp của ngài. Và đôi khi Đức Thánh Cha cũng nhanh tay bắt lấy được. Nhất là khi có các cầu thủ bóng đá tham dự buổi tiếp kiến, như đội banh của Roma hay San Lorenzo của Argentina là đội banh được Đức Thánh Cha ủng hộ, hoặc các đội banh khác, bao giờ họ cũng tặng áo cho Đức Thánh Cha với chữ ký của họ. Và Đức Thánh Cha vui vẻ nhận hết.

Nhưng có một trong những cảnh cảm động trong các buổi tiếp kiến đó là khi Đức Thánh Cha tới bắt tay, chào, hỏi han, an ủi và ôm hôn các người tàn tật, ngồi trên xe lăn. Có nhiều trẻ em, người trẻ và cụ gìa tay co quắp hay run rẩy, nhưng cũng dùng hết sức để ôm Đức Thánh Cha. Vì các anh chị em đau yếu tàn tật ngồi trên xe lăn dọc bờ tường của lối vào Vaticăng, nên đây là cảnh kết thúc buổi tiếp kiến, có khi kéo dài gần nửa giờ. Đức Thánh Cha luôn luôn yêu thương kiên nhẫn lắng nghe họ kể lể các nỗi khổ đau và các vấn đề của họ. Và hình ảnh của người mục tử nhân lành ấy bao giờ cũng là hình ảnh kết thúc các buổi lễ hội diễn ra tại quảng trường thánh Phêrô mỗi ngày thứ tư hàng tuần.

Linh Tiến Khải