Старшыня Папскай рады “Iustitia et Pax” пра Касцёл і глабалізацыю
Глабалізацыя як такая
не з’яўляецца новай тэмай для чалавечай гісторыі, лічыць кардынал Пітэр Тарксан. Ён
выступіў на 5-й Канферэнцыі па эканоміцы і каталіцкім сацыяльным навучанні, акая прайшла
ў Чыкагскім універсітэце. Старшыня Папскай рады “Iustitia et Pax” (Справядлівасць
і мір) прысвяціў сваё разважанне маралі ў эканоміцы. Іерарх нагадаў, што ў старажытнай
гісторыі глабалізацыю вызначала жаданне выйсці на сусветны ўзровень з камерцыйнымі
і палітычнымі інтарэсамі, што часта спалучалася з культурным і рэлігійным фактарамі.
На яго думку, “матывацыя” сучаснай глабалізацыі падобная: гэта пашырэнне інтарэсаў
і пераследаванне сваіх мэтаў паўсюдна. Гэта адбываецца, аднак, з нашмат большай хуткасцю,
чым у старажытнасці.
Кардынал назваў сферы, дзе найбольш праяўляюцца глабалізацыйныя
тэндэнцыі. На першае месца ён паставіў экалогію, ад умоў надвор’я да забруджвання.
Затым, паводле іерарха, ідзе сацыяльна-палітычная сфера, ад масавага перамяшчэння
людзей у пошуках працы да дыстанцыйнага кіравання войнамі. На ўзроўні культуры глабалізацыя
праяўляецца ў імгненным абмене інфармацыяй, распаўсюджванні ведаў, моды і ідэалогій.
Эканоміка, у сваю чаргу, адзначаецца сёння павышанай мабільнасцю капіталаў, інфармацыі,
рабочай сілы, сыравіны і прамысловых тавараў, нагадаў кардынал.
Старшыня Папскай
рады адзначыў, што глабалізацыя не павінная ставіць чалавека перад дылемай: або эканамічны
росквіт, або агульнае дабро. Наадварот, эканоміка будзе мець развіццё і нават росквіт
у імя агульнага дабра, з асаблівай адказнасцю за бедных і найбольш уразлівыя слаі
насельніцтва.
Кардынал Тарксан назваў некалькі, на яго думку неабходных працэсам
глабалізацыі, рысаў. Гаворка ідзе пра справядлівасць, якая звязана з адказнасцю. Іерарх
заклікаў пераглядзець сучаснае разуменне ўласнасці і не забывацца пра салідарнасць,
якая сцісла звязана з братэрствам. На яго думку, патрэбна таксама прымірэнне, асабліва
што тычыцца страшных момантаў у адносінах паміж некаторымі народамі. Працэсы глабалізацыі
патрабуюць кіравання, але з другога боку, і субсідыярнасці, якая выключае патэрналізм
і непавагу.
Кардынал адзначыў, што Касцёл “існуе ў свеце і для свету”, ён “навучае
і вучыцца”, і таму менавіта яго цікавяць сучасныя працэсы, у першую чаргу – глабалізацыйныя.