Me 3 maj kalendari kujton shën Filipin e Jakun Apostuj
Duke shfletuar kalendarin e 3 majit Kisha përkujton Shën Filipin e Jakun e‘vogël’
Apostuj. Filipi apostull, nxënës i Gjon Pagëzuesit, ishte njëri ndër
nxënësit e parë që ndjekin Jezusin Zot ( Gjn 1,43). Me prejardhje nga Betsaida, sikur
edhe nxënësit tjerë që asokohe ju bashkuan Jezusit, Filipi duhet të ketë qenë anëtar
i një bashkësie helene, sikur lë të kuptoj emri i tij grek e sikur mund të nxjerrim
përfundimin nga marrëdhëniet që ai pati me paganët (Gjn 12,20-30). Ungjilltarët
Mateu, Marku e Ulka kur flasin për Filipin, shënojnë emrin dhe vendlindjen: Betsaida.
Te Gjoni gjejmë më shumë të dhëna mbi personalitetin e Filipit, për të cilin shënohet
se ishte mik i Natanaelit ( Bartolomeut). Në rrëfimin e shumëzimit të mrekullueshëm
të bukëve, është pikërisht Filipi ia, të cilit Jezusi i bën pyetjen: “Ku do të blejmë
bukë, që këta njerëz të mund të hanë?” Filipi nuk e kupton domethënien e pyetjes së
Mësuesit e, pasi i hedh një sy turmës së mbledhur, përgjigjet: “Dyqind dinarë s’mjaftojnë
për t’i dhënë asnjë thërrime secilit prej tyre!”. Ngathtësia në të menduar e Filipit
bie posaçërisht në sy në njoftimin e fundit ungjillor që kemi për të: në darkën e
mbrame Jezusi u flet apostujve të vet për fshehtësinë e misterit e Trinisë Shenjte.
Filipi i varfër ia prek shkurt: “Zotëri, tregona Atin e na mjafton!” Nuk dimë
se si vijoi jeta e Filipit, ashtu siç nuk kemi asnjë të dhënë mbi vdekjen e tij. Sipas
traditës, thuhet se vdiq i kryqëzuar në Gerapoli, në kohën e perandorit Domician,
ose në kohën e Trajanit, në moshën 87 vjeç. Reliket e tij, së bashku me ato të shën
Jakut të “vogël”, u bartën në Romë e u vendosen në Kishën e Apostujve. Ndoshta për
këtë arsye Kisha i përkujton të dy apostujt në të njëjtën ditë. Jaku, i quajtur
i ‘vogël’, është njëri prej Dymbëdhjetë Apostujve, bir i Alfeut (Mt 10,3; Mk 3,18;
Lk 6,15) e nga tradita identifikohet si “vëllai i Zotërisë” Jezus ) Mk 6,3; Mt 13,55),
është autori i “Letrës së Jakut”. Dëshmitar i Krishtit të Ngjallë ( 1 Kor 15,7) Jaku
pati një vend të privilegjuar në bashkësinë e krishterë të Jerusalemit: atë e njoftoi
Pjetri për lirimin e vet nga burgu që ndodhi në mënyrë të mrekullueshme nga dora e
Zotit ) Vp 12,17); me Jakun vihet në kontakt Pali i kthyer në fe në e Krishtit (Gal
1,18); Jaku ka një rolë të rëndësishëm në Koncilin Kishtar të Jerusalemit ( Vp 15,13-29).
Jaku hyn në skenën e historisë së Kishës si ipeshkëv i Jerusalemit, pas
martirizimit të Jakut të madh apostull, në vitin 42 dhe pas largimit të shën Pjetrit
apostull nga Jerusalemi. Figura e tij bëhet e njohur përmes letrës që u pati drejtuar
të gjitha bashkësive të krishtera. Në këtë letër autorit paraqitet: “Jaku apo Jakobi,
shërbëtori i Hyjit dhe i Jezu Krishtit” (Jk1,1. Pali e mban një ndër shtyllat e Kishës.
Në letrën e tij, Jaku pohon se dijes së njerëzve i vihet përballë dija hyjnore.
Në letrën e tij ka qortime që tingëllojnë aktuale edhe për sot, 2000 vjet pasi u shkrua:
“O ju, të pasur - shkruan Jaku apostull - qani me lot për mjerimin që do t’ju bjerë
mbi kokë...Ja, haku, të cilin ju ua keni ngrënë punëtorëve, që kanë mbjellë arat
tuaja, ngre zërin e kërkon gjyq para fronit të Hyjit...” dhe pohimi i njohur i tij
mbi fenë dhe veprat: “Ç’ dobi, o vëllezërit e mi, nëse ndokush thotë se ka fe,
në qoftë se nuk i ka veprat? A thua mund ta shpëtojë vetëm feja? ....Kështu edhe feja:
në qoftë se nuk i ka veprat, është e vdekur në vetvete....feja pa vepra është e pafrytshme...sikurse
trupi ka shpirt është i vdekur, kështu edhe feja pa vepra është e vdekur. (Jak 2,14-26). Sipas
të dhënave që vijnë nga historiani hebre, Jozef Flavio, shën Jaku vdiq martir, i mbytur
me gurë ndërmjet viteve 61-62 pas Krishtit nga kryeprifti Anani II, që përfitoi nga
vdekja e prokurorit Festo, për ta zhdukur ipeshkvin e Jerusalemit.