Përkujtojmë sot më 3 janar prof. Anton Çetën, gjakovarin e madh, intelektualin e ndritur,
mbledhësin e shquar të folklorit, shkrimtarin e njohur e pajtuesin e palodhur të gjaqeve,
në përvjetorin e lindjes. Prof. Anton Çeta lindi në Gjakovë më 3 janar 1920. Mësimet
e para i mori në vendlindje, të mesmet në Tiranë, në Korçë e në Milano të Italisë.
Deri në vitin 1950 studioi romanistikë në Universitetin e Beogradit ku, posa u diplomua,
nisi punën e asistentit në katedrën e albanologjisë. Me hapjen e fakultetit filozofik
të Prishtinës, Prof. Anton Çeta u emërua ligjërues për letërsinë e vjetër shqipe.
Nga viti 1968 e deri sa doli në pension, vijoi të punonte si bashkëpunëtor shkencor
në Institutin Albanologjik të Prishtinës, duke kryesuar degën e folklorit dhe botimin
e revistës “Gjurmime albanologjike” – folklor e etnologji. Pikërisht letërsisë
gojore popullore shqiptare i kushtoi përpjekjet më të mëdha të jetës. Prof. Anton
Çeta la pas si autor apo si bashkautor 20 vëllime, bazë e rëndësishme për studimin
e folklorit. Ai u bë i njohur edhe si poet i letërsisë fëmijërore dhe si përkthyes
nga frëngjishtja, italishtja e serbo-kroatishtja. Nga gjuha frënge përktheu disa prej
veprave të Alfons Dodesë e të Gi Mopasanit; nga gjuha italiane, vepra të Edmond D’Amicis
e Alberto Moravias. Nga kjo gjuhë përktheu edhe veprën lirike të Pashko Vasës “Trëndafil
e gjemba”. Që nga viti 1990 prof. Anton Çeta u vu në krye të aksioni mbarë popullor
për pajtimin e gjaqeve në Kosovë e jashtë saj, duke dhënë një ndihmesë shumë të madhe
për zhdukjen e hasmërive, për shërimin e shoqërisë shqiptare e pajtimin e njerëzve
duke zgjuar ndërgjegjësimin për vlerën e paçmueshme që është jeta, dhuratë e Zotit.
Prof. Anton Çeta u bë kështu, që për së gjalli, institucion i urtisë së popullit shqiptar,
zbulues i thesarit të tij e i shpirtit të tij. Mbeti në kujtesën e njerëzve e të
historisë: i saktë, i njerëzishëm, fisnik e dinjitoz, i dashuruar me kulturën e popullit
të vet: të vjetër e të re, të pashkruar e të kultivuar, ashtu si dhe me kulturën perëndimore
e me gjithçka bën pjesë në thesarin e krijuar nga mendja e zemra njerëzore. Po
kujtojmë disa prej veprave të tij: “Këngë dasme” I-II, Anekdota I; “Vajtime,
gjëmë dhe elegji”. “Rapsodi e një poeme shqiptare” të De Radës; “Në prehën të gjyshes”
(1955); “Tregime popullore të Drenicës” I-II(1963); “Kërkime folklorike” (1981); “Nga
folklori ynë I-II” (1983-1989). Vdiq më më 2 nëntor 1995.