Leksioni më i madh, që na dha Nënë Tereza, ishte ai i 19 tetorit 2003, në Sheshin
e Shën Pjetrit, në sa Kisha kremtonte të dielën XXIX gjatë vitit kishtar, ditë misionare
botërore. Leksioni i lumnimit, në të cilin Motra e përvujtë e Lume, shqiptare, i foli
botës me gojën e Gjon Palit II. Bashkëkremtuan, me Atin e Shenjtë 43 kardinaj
dhe një numër i madh ipeshkvijsh e meshtarësh. Nga Shqipëria, Shkelqesia e Tij,
Imzot Angelo Massafra, asokohe Kryetar i Konferencës Ipeshkvnore dhe Kryeipeshkëv
metropolit i Shkodrës, si dhe Imzot Rrok Mirdita, Kryeipeshkëv i Durrës-Tiranës.
Në delegacionin ekumenik merrnin pjesë përfaqësuesit e Fortlumturisë së Tij, Anastas,
Kryepeshkop i Tiranës dhe i gjithë Shqipërisë: Shkëlqesia e Tij, Joan Pelushi; i nderuari
Atë Luke Alexander Veronis; i nderuari Atë Arben Koroveshi Në
delegacionin ndërfetar të Shqipërisë bënin pjesë përfaqësuesit e Bashkësisë Myslimane
Sunnite të Shqipërisë: Shkëlqesia e Tij Haxhi Sabri Koçi, Myftia i Madh, i shoqëruar
nga i biri, Qeramet Koçi, Haxhi Zylyftar Dervishi; Haxhi Bujar Mullahi. Përfaqësues
të bashkësisë Myslimane Bektashiane të Shqipërisë: Shk,lqesia e Tij Reshat Sinan Bardhi,
Kryetar i bashkësisë; Zoti Kujtim Kadri Ahmataj, Zoti Subi Dedej, Zoti Pëllumb Beqir
Kartoshi. Kishën katolike të Shqipërisë në kremtim e përfaqësonte edhe Monsinjor
Dodë Gjergji, asokohe Administrator Apostolik i Sapës, sot Ipeshkëv i Kosovës. Ndërmjet
besimtarëve që i paraqitën dhuratat Atit të Shenjtë, ishte Age Bojaxhiu, mbesa e Nënë
Terezës, e bija e të vëllait, Lazrit.
Po e kujtojmë sot, pas nëntë vjetësh,
ngjarjen e asaj dite të madhe për të gjithë botën, posaçërisht për shqiptarët, që
niste me leximin e një jetëshkrimi, në krye të të cilit theksohej: "Me gjak
jam shqiptare; me nënshtetësi, indiane. Përsa i përket besimit, jam murgeshë katolike.
Sipas thirrjes, i përkas botës. Por zemra ime i përket plotësisht Zemrës së Krishtit".
Nënë Terezës, me shtat imcak, por me besim shkëmbor, të patundur, iu besua misioni
të kumtonte dashurinë e etur të Jezusit për njerëzimin, veçanërisht për më të varfërit
ndër të varfër. "Hyji vijon ta dojë botën dhe na dërgon ty e mua për t'u shprehur
të varfërve dashurinë dhe mëshirën eTij". Në
shpirtin e saj, përplot me dritën e Krishtit e me dashuri të zjarrtë për Të, kishte
një dëshirë të vetme : "Të shuante etjen e dashurisë së Tij për shpirtrat
njerëzore". Kjo lajmëtare e ndritur e dashurisë së Zotit, lindi më 26 gusht
1910 në Shkup, qytet i vendosur në udhëkryq të historisë së Ballkanit. Në moshën
18 vjeçare, e shtyrë nga dëshira për t'u bërë misionare, në shtator të vitit 1928,
Gonxhja i tha lamtumirë shtëpisë atërore, për të hyrë në Institutin e së Lumes Zojë,
që njihej ndryshe me emrin "Motrat e Loretos", në Irlandë. Atje mori emrin motër Mari
Tereza, për nder të Shën Terezës së Krishtit Fëmijë. Në dhjetor u nis për në Indi.
Në Kalkutë arriti më 6 Janar të vitit 1929. Pasi bëri kushtet e përkohshme, në maj
të vitit 1931, Motër Tereza u dërgua në bashkësinë e Loretos, në Entali, ku dha mësim
në shkollën St.Mary për vajza. Më 24 maj të 1937-ës, motër Tereza paraqiti kushtet
e përjetshme duke u bërë, siç tha ajo vetë: "Vashë e Jezusit"
për "amshim". Më 10 dhjetor të 1946-ës, gjatë udhëtimit
me tren nga Kalkuta në Darjeeling, për ushtrimet shpirtërore vjetore, Nënë Tereza
ndjeu "frymëzimin" e ri, "thirrjen brenda thirrjes"...
Krishti i zbulonte dëshirën e zemrës së Tij: "Eja, të jesh drita ime"-
iu lut - "nuk mund të shkoj vetëm". E i tregoi sa vuante duke parë mospërfilljen
ndaj të varfërve, sa i dhimbte, kur mendonte se ata nuk e njihnin e sa dashuri të
zjarrtë kishte për ta. Jezusi i kërkoi Nënë Terezës të themelonte një bashkësi rregulltare,
Misionaret e Bamirësisë, që do t'i kushtoheshin shërbimit ndaj më të varfërve ndërmjet
të varfërve... Për t'iu përgjigjur sa më mirë si nevojave fizike, ashtu dhe atyre
shpirtërore të të varfërve, Nënë Tereza më 1963 themeloi Vëllezërit Misionarë
të Bamirësisë; më 1976, degën kundruese të motrave; më 1979,
Vëllezërit kundrues dhe më 1984, Etërit Misionarë të Bamirësisë.
Gjithsesi frymëzimi i saj nuk u kufizua vetëm në njerëzit e thirrur për jetë rregulltare.
Organizoi Bashkëpunëtorët e Nënë Terezës dhe Bashkëpunëtorët e Sëmurë dhe të
Munduar, njerëz të feve e të kombësive të ndryshme, me të cilët u bë një
në lutje, thjeshtësi, flijim dhe në apostullimin e saj që shprehej me vepra të përvuajtura
bamirësie. Kjo frymë e shtyu të themelonte më pas Misionarët Shekullarë të
Bamirësisë. Duke iu përgjigjur kërkesës së shumë meshtarëve, më 1991 Nënë
Tereza themeloi edhe Lëvizjen e Korpit të Krishtit për Meshtarë, si
"rrugë e vogël që i çon në shenjtërim" ata, të cilët ishin një mendje
me karizmën dhe me shpirtin e saj. Gjatë viteve të fundit të jetës, pa marrë
parasysh problemet e shumta e serioze shëndetësore, Nënë Tereza vijoi t'i printe Kongregatës
së saj dhe t'u përgjigjej nevojave të të varfërve e të Kishës. Sot Kongregata ka më
se 4000 motra, të pranishme në 730 shtëpi misionare, të përhapura në 123 vende të
botës. Në mars të vitit 1997 bekoi Eproren e re të Përgjithshme, të sapo zgjedhur,
të Misionareve të Bamirësisë e bëri edhe një udhëtim jashtë shteti. Si pati takuar
Papën Gjon Pali II për të mbramen herë, u rikthye në Kalkutë ku kaloi javët e fundit
të jetës duke pritur vizitorë e duke u dhënë këshilla simotrave. Më 5 shtator 1997
jeta tokësore e Nënë Terezës arriti cakun e fundit. Qeveria indiane e nderoi me funeralin
e Shtetit, në përfundim të të cilit trupi i saj u varros në Shtëpinë-Nënë të Misionareve
të Bamirësisë. Shumë shpejt varri i saj u bë cak shtegtimi e lutjeje për njerëz të
besojmave të ndryshme, për të varfër e për të pasur, pa kurrfarë dallimi. Nënë Tereza
na lë testamentin e fesë së patundur, të shpresës së pamposhtur e të bamirësisë së
jashtzakonshme. Duke iu përgjigjur thirrjes së Jezusit "Eja, të jesh drita ime!",
u bë Misionare e bamirësisë, "Nënë e të varfërve", simbol i mëshirës për mbarë botën
e dëshmitare e gjallë e dashurisë së etshme të Zotit. Më pak se dy vjet pas vdekjes,
për shkak të përhapjes së famës së shenjtërisë dhe hireve të nxjerra me ndërmjetësinë
e saj, Papa Gjon Pali II lejoi të hapej çështja e lumnimit. Më 20 dhjetor 2002 miratoi
dekretin mbi virtytet heroike dhe mrekullitë e bëra me ndërmjetësinë e saj. Kjo
ishte jeta e së Lumes, që u kujtua ditën e paharrueshme të 19 tetorit 2003. Ajo, njëzëri
me Gjon Palin II, i kujtonte Kishës se duhet të bëhet: "Më kundruese", "më e
shenjtë", "më misionare"; duke mësuar në shkollën e Virgjërës Mari, "Yll i Ungjillëzimit".
Gjatë
Meshës u lexua lutja e Nënë Terezës, drejtuar Zojës së Bekuar: “O Shën Mari, ma
jep zemrën tënde kaq të mrekullueshme, kaq të pastër, kaq të papërlyer, zemrën
tënde kaq të mbushur me dashuri e përvuajtëri, që të më bëjë të denjë ta marr në
zemër Jezusin me anë të Bukës së Jetës dhe ta dua atë ashtu si e do ti dhe t’i
shërbej atij në fytyrat e çpërfytyruara të të varfërve. O Shën Mari, Nënë e Jezusit,
bëhu Nëna ime. O Shën Mari, Nëna e Jezusit, më ndihmo që të jem e pastër dhe
e përvuajtur si Ti, sepse dua të jem plot me hir për Trininë Shenjte, ashtu
siç ishe, siç je Ti”.
Pastaj, një porosi e Nënë Terezës: "Dëshiroj
me gjithë zemër ta ndez dritën e dashurisë së Krishtit në zemrën e çdo krijese. Hyji
na dashuron e vijon të na përdorë, mua e ty, për të ndezur dritën e dashurisë së Tij
në botë. Lëre jetën tënde të ndriçohet nga vërtetësia e Tij, kështu që Zoti të vijojë
ta dashurojë botën përmes nesh. Mundohu me gjithë zemër të bëhesh dritë e shkëlqyer.
Ne nuk duhet të kemi frikë ta shpallim dashurinë e Jezusit dhe të duam ashtu
si na deshi Ai. Puna që duhet të bëjmë, pavarësisht se e vogël dhe e përvuajtur, duhet
bërë në shenjën e dashurisë së Krishtit në veprim. Gëzohuni që Krishti ecën përsëri
në botë përmes jush e, nëpërmjet jush, vijon të bëjë mirë.
Po, kush është
Jezusi për Nënë Terezën?
Jezusi është Fjala e mishëruar. Jezusi është
Buka e Jetës. Jezusi është Fjala e gozhduar në Kryq për mëkatet tona. Jezusi
është Flija e flijuar në Meshën Shenjtë për mëkatet e botës dhe të miat. Jezusi
është Fjala për t’u thënë. Jezusi është e vërteta për t’u treguar. Jezusi është
Rruga ku duhet ecur. Jezusi është Drita për t’u ndezur. Jezusi është Jeta për
t’u jetuar. Jezusi është Dashuria për t’u dashur. Jezusi është Gëzimi për t’u
ndarë me të tjerët. Jezusi është Paqja për t’u dhënë. Jezusi është Buka e Jetës
për t’u ngrënë. Jezusi është i Urituri për t’u ushqyer. Jezusi është i Eturi
për një pikë ujë. Jezusi është i Zhveshuri për t’u veshur. Jezusi është i Pastrehu
për t’u strehuar. Jezusi është i Sëmuri për t’u mjekuar. Jezusi është i Braktisuri
për t’u dashur.
Mesha arriti njërin nga kulmet me ritin e Lumnimit: Imzot Lucas Sirkar, Kryeipeshkëv i Kalkutës, iu afrua katedrës së Atit të
Shenjtë së bashku me Postulatorin dhe i kërkoi që kremtimi të vazhdojë me Lumnimin
e Shërbëtores të Zotit, Terezës së Kalkutës: “Shenjti Atë Papë, kryeipeshkvi i
Kalkutës i kërkon (lyp) përvujtërisht Shenjtërisë Suaj të ketë mirësinë ta shkruajë
në numrin e të Lumëve Shërbëtoren e Nderuar të Hyjit, Terezën e Kalkutës!”. E,
pasi u rikujtuan disa të dhëna biografike të Shërbëtores së Hyjit, të gjithë u ngritën
në këmbë. Vetëm Ati i Shenjtë, i ulur, shqiptoi solemnisht FORMULËN E LUMNIMIT Ne,
duke përmbushur dëshirën e Vëllaut tonë Lukas Sirkar, Kryeipeshkëv i Kalkutës, si
dhe të shumë vëllezërve të tjerë në Episkopat e edhe të shumë besimtarëve, pasi kemi
marrë mendimin e Kongregatës për Çështjet e Shenjtërve, me Autoritetin Tonë Apostolik
pranojmë që Shërbëtorja e nderuar e Hyjit, Tereza e Kalkutës, tani e tutje të quhet
"E Lume" e që festa e saj të kremtohet në vendet e sipas rregullave të caktuara nga
e drejta kanonike, çdo vit, në ditën e lindjes së saj për qiell, më 5 shtator. Pranë
elterit u vendosen reliket e së Lumes së re, ndërsa Kryeipeshkvi i Kalkutës falënderonte
Atin e Shenjtë, me fjalët: “Atë i Shenjtë, Kryeipeshkvi i Kalkutës falënderon Shenjtërinë
Tuaj, që e shpallët sot të Lume, Shërbëtoren e nderuar të Hyjit, Terezën e Kalkutës”
e Bazilika vigane tundej nga tingujt e Këngës së Lumnisë (Gloria).
Po
kujtojmë fjalët më domethënëse të Gjon Palit II në homelinë e kësaj Meshe që do të
mbetet në kujtesën e kombit shqiptar ndërmjet meshëve solemne, që lidhen ngushtë me
historinë e tij:
...“Kush dëshiron të jetë i madh ndërmjet jush, duhet
të bëhet shërbëtori juaj"(Mk. 10. 43). Me emocion të posaçëm po kujtojmë
sot Nënë Terezën, shërbëtoren e madhe të të varfërve, të Kishës e të botës. Jeta e
saj është dëshmi e dinjitetit dhe e privilegjit të shërbimit të përvuajtur. Ajo nuk
pati vendosur të ishte thjeshtë e fundmja, por shërbëtorja e njerëzve më të fundmë.
Si Nënë e vërtetë e të varfërve, ajo vendosi t’i provojë vetë format e ndryshme të
varfërisë. Madhështia e saj qëndron në aftësinë për të dhënë pa pritur shpërblim,
për të dhënë “deri në dhembje”. Jeta e saj radikale, ishte Ungjill i gjallë. Britma
e Krishtit në kryq "Kam etje!" (Gjn. 19: 28), që shpreh dëshirën e thellë të
Zotit për njeriun, hyri në thelb të shpirtit të Nënë Terezës dhe gjeti tokë pjellore
në zemrën e saj. Të shuash etjen e Jezusit për dashuri dhe për shpirtra njerëzore,
në bashkim me Shën Marinë, Nënën e Krishtit, u bë qëllimi i vetëm i jetës së Nënë
Terezës; u bë forcë e brëndshme, që e shtynte atë të mos kujdesej për vetveten dhe
të vraponte papushim rreth e përqark globit për të punuar për shpëtimin dhe shenjtërimin
e më të varfërve ndër të varfër.
“Atë që bëni për më të voglin e këtyre
vëllezërve të mi, ma keni bërë mua” (Mt. 25, 40). Kjo pjesë e Ungjillit,
kaq e rëndësishme për të kuptuar shërbimin e Nënë Terezës ndaj të varfërve, ishte
baza e bindjes së saj, e besimit se duke prekur trupat e shkatërruar të të varfërve,
prekte Korpin e Krishtit. Ajo i shërbente vetë Jezusit, të fshehur pas pamjes
së mjerë të të varfërve më të varfër. Nënë Tereza zbuloi kuptimin më të thellë të
shërbimit si vepër dashurie që, duke u bërë për të uriturit, të eturit, të huajtë,
të zhveshurit, të sëmurët, të burgosurit, (cf. Mt. 25: 34- 36), bëhet për vetë Jezusin.... 6.
“Na e jep o Zot hirin tënd, në ty shpresojmë!" Sa herë, ashtu si Psalmisti,
edhe Nënë Tereza, në çastet e përhumbjes shpirtërore i përsëriti Zotit të vet. "Në
Ty, në Ty shpresoj, Zoti im!" Pak para përfundimit të këtij emisioni përkujtimor,
kushtuar nëntë vjetorit të Lumnimit të Nënë Terezës, po kujtojmë lutjen e Bengalit
dhe të Shqipërisë në kremtim: Lutja në gjuhën indiane: O Jezu Krishti,
që u bëre i ngjashëm me ne, dëgjoje britmën e njerëzimit që vuan e shtypet. Duke të
ndjekur Ty, Nënë Tereza e Kalkutës u përkul pranë të gjithë vëllezërve e motrave,
të plagosur në korp e në shpirt. Bëj, o Zot, që ta shikojmë në çdo fytyrë njerëzore
fytyrën tënde, të shpërfytyruar nga vuajtja, nga keqtrajtimet e nga dhuna, të torturuar
nga shtypja, të fyer nga braktisja; kështuqë me mikpritjen e buzëqeshjen tonë, t'u
përçojmë të gjithëve rrezet e dashurisë sate. Lutja shqip: Jezusi
ka ardhur për të shërbyer, jo për të qenë i shërbyer. Zoti i frymëzoftë udhëhqësit
e kombeve, të cilët me mirënjohje u përkulën para Nënë Terezës, për shërbimin e saj
ndaj të varfèrve, ta kenë për zemër të mirën e njerëzimit, të mos mbrojnë interesa
të partijake e vetjake, por të përpiqen për mirëqenien e të gjithëve, për paqen botërore,
në drejtësi e respektim të çdo personi e të çdo populli.
Në përfundim
të këtij emisni përkujtimor, ftesa, me të cilën Gjon Pali II mbyllte homelinë e Meshës,
me Ritin e Lumnimit:“Ta lavdërojmë këtë grua të vogël, të dashuruar me Zotin,
këtë lajmëtare të përvuajtur të Ungjillit e bamirëse të palodhur e njerëzimit. Nderojmë
në të një nga personalitetet më të rëndësishme të epokës sonë. Ta pranojmë mesazhin
ta ndjekim shembullin e saj”.