Nëse duam njëri-tjetrin, Zoti është me ne! Të nderuar miq të Radio Vatikanit, ja përsëri
në takimin tonë javor me Fjalën e Zotit të së dielës, kësaj herët do të dëgjojmë dhe
meditojmë së bashku leximet biblike të Liturgjisë së Fjalës Hyjnore të dielës së 27-të
gjatë vitit, ciklit të dytë, sipas kalendarit kishtar. Fjala e Zotit e kësaj së
diele na ofron rastin për të reflektuar mbi misterin e dashurisë, të dashurisë që
gjen shprehjen më të bukur e të lartë në Sakramentin e martesës. Pra tema kryesore
që na propozojnë leximet biblike është vizioni, është vështrimi i krishterë i dashurisë
martesore. Shkëlqimi i thirrjes martesore si dhuratë dashurie, dhe thirrja që kjo
bukuri e harmoni dashurie të mos dëmtohet e të shkatërrohet nga mjerimet dhe mangësitë
e njeriut, që shpesh e bëjnë të pafrytshëm e të shterpët dashurinë martesore të vulosur
me bekim të Hyjit. Pra, në këtë të diele Liturgjia e Fjalës Hyjnore na paraqet
misterin e dashurisë, mister dashurie që bashkon burrin e gruan në qenie të vetme,
mister vendosur sipas planit të Zotit që ka krijuar burrin e gruan porsi dy qenie
përplotësuese dhe në përngjasimin e tij. Misteri i dashurisë dhe ia i bashkimit mes
personave është tema qendrore e liturgjisë së Fjalës së Zotit të kësaj së diele. Shembulli
tipik i këtij bashkimi është lidhja ndërmjet burrit e gruas, e dashur nga Zoti si
shenjë e dashurisë së vet krijuese. Dashuria e anasjelltë ndërmjet personave e posaçërisht
e në mënyrë tejet të veçantë ndërmjet burrit e gruas, është shenja më e lartë e lirisë
së personit për tjetrin në të cilën dashuri dhuruese, Jezusi na thërret me jetën e
tij dhe me kumtimin e tij. Në këtë aspekt lutja e dytë e hyrjes së Meshës së kësaj
të diele na thërret t’i lutemi Zotit me këto fjalë: “...në saje të Shpirtin tënd sjelli
bijtë e Adamit në shenjtërimin e zanafillës së parë, e dhuroju atyre, o Zot, një zemër
besnike, në mënyrë që kurrfarë pushteti njerëzor të mos marrë guximin të ndajë atë
çka ti vet ke bashkuar”. “Të dy do të jenë një trup i vetëm”: kjo është porosia
e leximit të parë nga Libri i Zanafillës, me tërë simbolizmin e tregimit të zanafillës
së njerëzimit. Për dashuri burri e gruaja bashkohen e shkrihen në një qenie të vetme,
për të dhuruar së bashku jetën, e kështu për të qenë shenjë e nismës së vazhdueshme
krijuese të Zotit. Tema e vet zanafillës dhe thirrja në bashkim karakterizojnë
leximin e dytë nga Letra e Hebrenjve: ajo sheh në Krishtin, Njëlindurin e shumë vëllezërve,
pikën në të cilën është thirrur të përkojë mbarë njerëzimi. Përsëri, në pjesën
e Ungjillit të kësaj së diele, marrë nga shën Marku, na propozohet ideali i zanafillës:
“njeriu të mos guxojë të ndajë çka Zoti bashkon”. Për të kuptuar e shijuar këtë mister
të bashkimit në dashuri, duhet të kemi sytë e zemrës së dashuruar dhe gatishmërinë
e dhurimit e të flijimit të vetvetes, që vetëm personat e thjeshtë e të sinqertë,
siç janë fëmijët, mund t’i kenë e të jenë. Referimi ndaj fëmijës si simbol i gatishmërisë
dhe aftësisë së besimit, na ofrohet nga pjesa e fundit e tekstit të Ungjillit të kësaj
së diele. Me pak fjalë, Fjala e Zotit e Meshës Shenjte të kësaj së diele ndriçon e
përforcon dashurinë që ne kërkojmë ta jetojmë brenda familjeve e bashkësive tona. Liturgjia e Fjalës së Zotit Leximi I Zan 2,18-24 Fati i njeriut
nuk është të zotëruarit, por dashuria. Kur Hyji i paraqet burrit gruan, burri shpërthen
në një britmë gëzimi, admirimi dhe butësie. Bibla pohon që burri dhe gruaja që bashkohen
në martesë, formojnë, për dëshirë dhe vullnet të Zotit, një bashkësi familjare të
pandashme.
Lexim prej Librit të Zanafillës
Zoti Hyj tha: “Nuk
është mirë që njeriu të jetë vetëm: do t’ia bëjë një ndihmë që t’i përngjajë.” Pasi
Zoti Hyj i kishte formuar prej dheut të gjitha kafshët e gjalla të fushës dhe të gjithë
shpendët e qiellit, i solli te njeriu, për të parë, sesi do t’i quajë, sepse secila
kafshë e gjallë do të mbante atë emër, me të cilin do ta quante njeriu. Njeriu ia
ngjiti emrin përkatës secilës bagëti, secilit shpend të qiellit dhe secilës egërsirë
të fushës; por për njeriun nuk gjendej një ndihmës që i përngjante atij. Prandaj
Zoti Hyj i lëshoi njeriut një gjumë të rëndë. Pasi e zuri gjumi, ia nxori një brinjë
dhe vendin e saj e mbushi me mish. Zoti Hyj e përftoi gruan prej brinjës që ia kishte
nxjerrë njeriut dhe e solli te njeriu. Atëherë njeriu klithi: “Kjo është tash ashti
i eshtrave të mi dhe mishi i mishit tim! Le të quhet Grua, sepse kjo u mor nga njeriu.”
Për këtë arsye njeriu do ta lërë të atin dhe t’ëmën e vet dhe do të jetojë bashkë
me gruan e vet e do të bëhen një trup i vetëm. Fjala e Zotit. Falënderojmë
Hyjin!
Psalmi 128 Na bekoftë Zoti, burimi i jetës
Lum
njeriu që e druan Zotin, që ecën udhëve të tija! Do të ushqehesh prej punës
së duarve të tua, i lumi ti, mirë do të kalosh. Gruaja jote: vresht plot fruta në
dhomat e shtëpisë sate; djemtë e tu: pinjoj ulliri përreth tryezës sate!
Ja,
se si bekohet njeriu që e druan Zotin! Të bekoftë Zoti prej Sionit.
E
pafsh lumturinë e Jerusalemit në të gjitha ditët e jetës sate, dhe i pafsh djemtë
e djemve të tu! Paqja qoftë mbi Izraelin!
Leximi II Heb 2,9-11 Jezusi
ka bërë një përgatitje të fortë para se të vihej në udhëheqje të njerëzimit. Ai ka
provuar vdekjen duke e përjetuar me të gjithë vetminë dhe hidhërimin e saj. Nuk është
shtirur sikur është njeri, por është zhytur në thellësinë e situatës njerëzore. Krishti
ka jetuar jetën e tij në dobi të të gjithëve duke u bërë shoku i udhëtimit i secilit
prej nesh.
Lexim prej Letrës drejtuar Hebrenjve
Vëllezër, Atë
që qe përulur për pak kohë më poshtë se engjëjt, Jezusin, e shohim të kurorëzuar me
lavdi e nder për arsye të vdekjes që pësoi, që kështu, për hir të Hyjit, vdekja e
shijuar prej tij të jetë në dobinë e të gjithë njerëzve. Dhe vërtet, i kishte hije
Atij, për të cilin dhe prej të cilit është çdo gjë dhe që donte t’i çojë në lumturi
shumë bij, ta bënte të përsosur me anë të vuajtjeve Udhëheqësin e shëlbimit të tyre.
Sepse si Shenjtëruesi ashtu të shenjtëruarit, janë të gjithë prej Njërit. Prandaj
as nuk turpërohet t’i quajë vëllezër. Fjala e Zotit. Falënderojmë
Hyjin!
Aleluja. Aleluja.
Nëse e duam njëri-tjetrin, Hyji
mbetet në ne, dhe dashuria e tij në ne është e përkryer. Aleluja.
Ungjilli
Mk 10, 2-16 Sipas ligjit hebraik, divorci është një privilegj mashkullor. Sipas
Jezusit, përgjegjësia e vendimit është edhe gruaja. Jezusi shpërndan një mesazh universal,
për të gjithë njerëzit e të gjitha kohërave: gruaja ka të njëjtat të drejta dhe të
njëjtat detyra si të burrit. Farisenjtë ndalohen në kodin e Moisiut, ndërsa Jezusi
rilidhet me planin e Hyjit: nuk është ligji që është i shenjtë, por dashuria është
e shenjtë.
Leximi i Ungjillit shenjt sipas Markut
Në atë kohë,
Jezusit u afruan farisenjtë e, për ta sprovuar, e pyetën: “A ka leje burri ta lëshojë
gruan?” Ai u përgjigj: “Çka ju urdhëroi Moisiu?” Ata iu përgjigjën: “Moisiu lejoi
‘të shkruhet letra e ndarjes e të lëshohet’”. Jezusi u tha: “Atë rregullore e shkroi
për ju Moisiu për arsye të kryeneçësisë suaj. Por në fillim të botës, Hyji i krijoi
mashkull e femër. Prandaj njeriu do ta lërë babën e vet e nënën e vet e do të bashkohet
me gruan e vet, e kështu të dy do të jenë një trup i vetëm. ‘Këndej pra, nuk janë
më dy, por një trup i vetëm’. Prandaj, çka bashkoi Hyji, njeriu të mos guxojë të ndajë!”
Në shtëpi nxënësit e pyetën përsëri për të njëjtën gjë. Ai u tha: “Kush e lëshon gruan
e vet e merr një tjetër, bën kurorëthyerje kundër së parës. Po qe se edhe gruaja e
lëshon burrin e vet e martohet me një tjetër, bën kurorëthyerje.” Ia sillnin fëmijët
që të vinte dorën mbi ta, por nxënësit ua ndalonin. Jezusi, kur i pa, i erdhi keq
dhe u tha: “Lini fëmijët të vijnë tek unë e mos i ndaloni; sepse atyre u përket Mbretëria
e Hyjit! Përnjëmend po ju them: kush nuk e pranon Mbretërinë e Hyjit porsi fëmija
i vogël, nuk do të hyjë në të.” Atëherë i mori fëmijët ngrykë dhe i bekoi duke vënë
duart mbi ta. Fjala e Zotit. Lavdi të qoftë ty, o Krisht
Më
tepër mbi liturgjinë e Fjalës së Zotit të kësaj së diele të 27-të mund të dëgjoni
edhe këtu........... Homelia nga
don Arjan Shkurti Të dy do të jenë një trup i vetëm Njeriu nuk e sos apo
shteron thirrjen e vet ekskluzivisht në zotërimin e materies dhe në përpjekjet e veta
për përmirësimin e kushteve të jetës sepse ai bart në vetvete nevojën e takimit me
një qenie për afërsi me të. Mashkulli e zbulon pikërisht vetveten tek gruaja. Strukturimi
seksual i burrit dhe i gruas sikurse e tërë jeta e tyre trupore duhet kuptuar dhe
duhet jetuar si prani, gjuhë dhe pranim i tjetrit. Trupi në njëfarë mënyre është Sakrament
antropologjik fillestar, shenja e dukshme e së padukshmes. Trupi është krijuar për
të transferuar në realitetet e dukshme të botës misterin e fshehur të amshimit të
Zotit, duke u bërë kështu shenjë e tij. Në leximin a parë nga Libri i Zanafillës
na paraqitet dukja e gruas në horizontin e jetës së burrit. Uniciteti i saj, plotësimi
mes tyre kremtohen dhe shprehen në magjepsjen e burrit që njeh tek gruaja vetveten
“Këtë herë ajo është trupi i trupit tim”. Ndërsa ungjilli flet për fillimin duke
nënkuptuar me të origjinën, shpalosjen e parë të këtij dhurimi reciprok sepse në të
zbulohet edhe domethënia e njeriut dhe themeli i tij i përhershëm. Fillimi, pra, nuk
është këtu çasti i parë kohor, por shpalosje fillestare, ajo tejdukshmëri e projektit
hyjnor mbi seksualitetin njerëzor që del në pah falë aktit krijues të Perëndisë. Fillimi,
siç thoshte Papa Gjon Pali II, është trashëgimia e çdo njeriu në botë, shpallja e
parë e identitetit njerëzor sipas fjalës së zbuluar, burimi i parë i sigurisë së thirrjes
së vet si person i krijuar në përngjasimin e Zotit. Duke thënë këtë Jezusi gjykon
ekonominë e vjetër të ligjeve të Moisiut dhe në të njëjtën kohë tregon edhe kriterin
e përhershëm të gjykimit, masën e së vërtetës. Po cili është kuptimi dhe e vërteta
e kësaj lidhjeje mes burrit dhe gruas? “Zoti e ka krijuar njeriun në përngjasimin
dhe shëmbëllesën e vet duke e thirrur në jetë për dashuri e ka thirrur në të njëjtën
kohë në dashuri. Zoti është dashuri dhe ai jeton në vetvete një mister afërsie personale
dashurie. Duke e krijuar në përngjasimin e vet Hyji vazhdimisht e mban njeriun në
jetë dhe gdhend tek njeriu thirrjen, do të thotë aftësinë e dashurisë dhe të afërsisë.
Prandaj dashuria është thirrja themelore e çdo qenieje njerëzore” (krah. Gjon Pali
II). Është pikërisht në këtë domethënie “martesore” të fshehur te njeriu në të cilin
gjen rrënjë ai realizim i njeriut nëpërmjet dhurimit të vetes, jo thjesht një dhurim,
por dhurimi total dikujt. Në këtë domethënie “martesore” e ka fillesën pritja e zemrës
së njeriut për t’u dashur nga dikush, për t’u gjetur i denjë për t’u dhuruar. Thotë
filozofi rus Berdjajev “Dashuria është ajo që e shndërron individin në një person”.
Kjo bën që të zër fill një dinamizëm perceptues së vetes si vlerë, përforcon ekzistencën
në domethënien e saj. Dhe kjo domethënie “martesore” nuk është thjesht formë shpirtërore,
por merr edhe konkretizimin e saj. Afirmimi i personit nuk është gjë tjetër veçse
pranim i dhurimit. Lidhja e thellë mes burrit dhe gruas është më i thellë se çdo
lidhje tjetër, është aq i thellë dhe intim saqë krijon gati një qenie të vetme. Krishti
nëpërmjet fjalëve të ungjillit të sotëm nuk ndalet thjesht në dukjen e jashtme, por
i jep kësaj lidhjeje rastin e një zgjatjeje në kohë. Le të jetë kjo e diel, pra,
një ftesë për të gjithë ne, që duke kundruar sublimitetin e thirrjes që Perëndia ka
shpalosur në ne, të mund të ecim me besim në këtë të vërtetë, sepse vetëm kështu do
të mund të gjejmë atë paqe qe shpreh harmoninë me veten , Zotin dhe kozmosin që psalmi
i liturgjisë na paraqet. Kështu do të bekohet njeriu që e druan Zotin. Të bekoftë
Zoti nga Sioni, Paqe mbi Izraelin! don Arjan Shkurti