Imzot Shomali: Zoti nuk do ta lejojë kurrë zhdukjen e të krishterëve nga Toka Shenjte
Udhëtimi i Papës në Liban ishte i rëndësishëm jo vetëm për dorëzimin e Nxitjes Apostolike
pas-sinodale “Kisha në Lindjen e Mesme”, por edhe sepse i ktheu sytë e botës nga ai
rajon i martirizuar. Vazhdohet të flitet sidomos për të krishterët e Tokës Shenjte
dhe për largimin e tyre nga trojet e të parëve. Mbi arsyet, që i shtyjnë, intervistuam
ipeshkvin ndihmës të Patriarkatit latin të Jeruzalemit, imzot Uiliam Shomali: Them
me optimizëm të moderuar se Zoti nuk do ta lejojë kurrë zhdukjen e të krishterëve
nga Toka Shenjte. Provë për këtë është ky paradoks: 160 vjet më parë, kur të krishterët
përfaqësonin 10% të gjithë Palestinës – sipas statistikave të Konsullatës Franceze
të kohës, në vitin 1848 – numri i tyre arrinte vetëm në 21 mijë në krejt Tokën Shenjte,
që do të thotë në Galile, në zonën e Jeruzalemit e të Betlehemit; tani, po pakësohemi
e po bëhemi 2% në gjithë Tokën Shenjte, pra në Izrael e në Territoret palestineze.
Por, jemi 180 mijë vetë, plus 230 mijë punëtorët e huaj, plus rusët e emigruar. Paradoksalisht,
numri është rritur, pavarësisht se përqindja zvogëlohet. Prandaj, them se Zoti nuk
do të lejojë kurrë zhdukjen e të krishterëve nga Betlehemi, Nazareti e Jeruzalemi.
Por, nga pikpamja statistikore, jemi më pak. Për shembull, 60 vjet më parë, në Betlehem
ishim gjysëm për gjysëm, ndërsa sot, në të gjithë zonën arrijmë në 30 mijë vetë, në
një popullsi prej 200 mijë personash. Kjo do të thotë se jemi 15% e popullsisë. Çfarë
e shkakton eksodin e të krishterëve nga Toka Shenjte? A ka forma diskriminimi kundër
tyre? Para së gjithash, situata ekonomike e detyron të krishterin të niset
për të gjetur punë, për vete e për familjen. Ekonomia e Palestinës kushtëzohet edhe
nga gjendja politike: pushtimi izraelit natyrisht, por më parë, ishte mandati anglez
e lufta civile; e më parë se lufta civile kishim regjimin turk, që nuk ishte i lehtë.
Pra, me keqësimin e situatës ekonomike, gjithçka është kthyer kundër të krishterëve.
Megjithëse jemi pakicë, gëzojmë lirinë fetare e kjo mund të duket si paradoks, sepse
ndokush mund të thotë: po si ka mundësi, u sulmuat në Latrun?! U sulmuat këtu, apo
atje! Është e vërtetë, por këto janë ngjarje të jashtëzakonshme, që nuk ndodhin përditë.
Grafitet mbi ndonjë kishë, apo profanimi i ndonjë varreze, janë ngjarje të jashtëzakonshme,
jo të përditshme. Ne e kemi lirinë fetare. Arsyet e ikjes së të krishterëve janë kryesisht
politike dhe ekonomike. Sipas jush, ç’duhet bërë që të krishterët të mos ikin
nga Toka Shenjte? Para së gjithash, u duhet dhënë atyre besim, u duhet thënë
se prania e tyre është e rëndësishme, është dëshmi. Janë lindur në Tokën Shenjte,
sepse vetë Zoti i ka dashur aty. Pra, ata duhet ta shohin qëndrimin e tyre në rajon
edhe në këndvështrimin fetar e jo vetëm material. E dyta: mbështetja morale është
shumë e rëndësishme. Të gjitha shtegtimet, vizitat në famulli, që bëhen nga të krishterët
e vendeve të tjera, janë shumë të rëndësishme për të krishterët tanë, sepse e ndjejnë
se nuk janë vetëm. Së treti, është e nevojshme të mbështeten të gjitha projektet edukative,
shëndetësore, ndërtimet e shtëpive në favor të të krishterëve. Kjo e plotëson përpjekjen
shpirtërore e përkrahjen morale.