Fillon këtë javë një nismë e re e Radio Vatikanit, që hap një dritare mbi Evropën,
problemet e dëshirat e saj. Çdo dy javë, redaksitë e programeve evropiane do të bëjnë
një reflektim të përbashkët për temat e sfidat e Kishës e të shoqërisë në Kontinentin
e Vjetër. Në konceptimin e Radio Vatikanit, Evropë nuk është vetëm Bashkimi Evropian,
por të gjitha vendet, që përfshihen “nga Atlantiku në Urale”, siç i pëlqente të thoshte
Gjon Palit II. I pari nga këto këndvështrime është i drejtorit tonë të programeve,
atë Andrezj Koprowski, S.I., të cilin po jua propozojmë më poshtë:
Bibla përshkruan
historinë e lashtë të ndërtimit të Kullës së Babelit. Ndërsa njerëzit punonin së bashku
për të ndërtuar kullën, papritmas kuptuan se po viheshin njëri kundër tjetrit. Ndërsa
përpiqeshin të ishin si Zoti, kishte rrezik të mos ishin më as njerëz, sepse kishin
humbur elementin themelor të qenies njerëzore: aftësinë për t’u marrë vesh, për t’u
kuptuar, për të punuar së bashku. Kriza ekonomike e ka mbërthyer Evropën si me
darë. Shkaqet nuk janë vetëm evropiane e as vetëm ekonomike, por kanë tjetër zanafillë,
si kriza financiare në SHBA-të; zhvillimi dinamik i Azisë; pasojat e rënda të rritjes
së papunësisë, me ndikim më të përgjithshëm në mungesën e perspektivës për brezat
e rinj; mungesa e këndvështrimit mbi edukimin sipas nevojave të indit shoqëror e kulturor
të së ardhmes; vështirësitë e formulimit të një politike shoqërore, që mbështet familjen;
kriza demografike, në kuadrin e rritjes së emigracionit drejt Evropës, me të gjitha
pasojat kulturore e shoqërore të saj; efektet afatgjata të ideologjive e të grupeve
– që nuk reflektojnë për bashkësinë, për të ardhmen e shoqërisë civile – mbi liritë
themelore të individit, etj.. Edhe kuadri i zhvillimit është policentrik. Protagonistët
e shkaqet, si të nënzhvillimit, ashtu edhe të zhvillimit, janë të shumta; fajet e
meritat ndryshojnë nga njëri tek tjetri. Ideologjitë e thjeshtojnë artificialisht
realitetin, ndërsa duhet shqyrtuar rëndësia e problemeve për njerëzit: çështja shoqërore
e kthyer radikalisht në çështje antropologjike, fekondimi me epruvetë, puna kërkimore
mbi embrionet, mundësia e klonimit dhe e hibridizimit të njeriut, absolutizmi i teknikës
krijojnë skenarë të mundshëm shqetësues për të ardhmen e njeriut, edhe përmes mjeteve
të reja, që ka në dispozicion “kultura e vdekjes”. E dobësuar nga pikpamja demografike
e kulturore, e pasuruar nga miliona qytetarë të rinj, që vijnë nga kontinente, kultura
e fe të ndryshme, Evropa bën hapa vendimtare përpara për të ardhmen e vet. Që në vitin
1997, pas takimit të Gnieznos, ndërmjet shtatë presidentëve të vendeve evropiane dhe
Gjon Palit II, presidenti i Republikës Federale Gjermane, Herzog pati thënë: “Sot,
ndryshimet janë shumë të shpejta. Nëse pas 25 vjetësh, Evropa do të mbetet kontinent
autonom, apo vetëm një shtojcë e mas mediave amerikane, ose e industrisë aziatike,
do të varet nga fakti nëse ajo, në çastin e duhur, do ta gjejë sërish dinamizmin e
vet, atë që ka trashëguar nga krishterimi për shekuj”. Benedikti XVI shton: “Në
situatën shumëkulturore, në të cilën jemi të gjithë, shihet se një kulturë evropiane
vetëm racionaliste e pa përmasën fetare transhendentale, nuk do të jetë në gjendje
të hyjë në dialog me kulturat e mëdha të njerëzimit, të cilat e kanë këtë përmasë
fetare transhendentale, që është përmasë e qënies njerëzore… Prandaj, mendoj se detyra
dhe misioni i Evropës është pikërisht ta rifillojë këtë dialog, ta integrojë fenë
me racionalitetin modern në një këndvështrim të vetëm antropologjik, që e plotëson
njeriun dhe i bën kështu, të komunikueshme, kulturat njerëzore” (Konferenca e shtypit
në udhëtim drejt Portugalisë, 11 maj 2010). Në këtë kontekst, çfarë bën Kisha?
Ajo nuk ka zgjidhje teknike për të ofruar, nuk pretendon të ndërhyjë në politikat
shtetërore, por mund të thotë diçka për një shoqëri më njerëzore, për dinjitetin e
saj, për cilësinë dhe zhvillimin e saj kulturor e civil. Që prej mëse dy vjetësh,
Radio Vatikani, falë shkëmbimit ndërmjet gazetarëve që vijnë nga Afrika, ofron Editorialin
Afrikan në gjashtë gjuhë e kështu, jep kontributin e vet në një reflektim më të gjerë
për një situatë shumë të ndërlikuar. Që sot, shtohet edhe Editoriali Evropian, shprehje
e mendimeve të bazuara në magjisterin kishtar e në përvojën e vendeve të ndryshme
të Kontinentit të Vjetër, parë në perspektivën e Kishës universale “romake”.
Atë
Andrzej Koprowski S.I. Drejtor i programeve të Radio Vatikanit