Libani, teatër dhune e viktimash. OKB-ja flet për ndërhyrje ndërkombëtare
“Ndeshjet e këtyre ditëve në Liban vënë në dukje sa e brishtë është gjendja në vendin,
i cili ndjen zhvillimet dramatike të situatës në Siri”: me këto fjalë, gjatë mbledhjes
së Këshillit të Sigurimit, zv.sekretari për Punët politike në OKB përvijoi nevojën
e ndërhyrjes ndërkombëtare. Ndeshjet me armë kanë filluar që të hënën e kaluar në
Tarabulluz, në veri të vendit, ku milicët sunitë luftojnë kundër rivalëve të tyre
alauitë, anëtarë të Partisë Arabe Demokratike, konsideruar mjete të regjimit sirian.
Folëm për mundësinë e ndërhyrjes, me drejtorin e revistës “Lindja Moderne”, italianin
Klaudio Lo Jakono: Natyrisht, është e mundur një ndërhyrje nën udhëheqjen e
OKB-së, e cila ndodhet që tani në zona të ndryshme të Libanit. Ka shumë zëra, që prej
kohësh mbështesin ndërhyrjen. Izraeli për shembull. Ndërsa, krejt vendet kundër Perëndimit,
si Rusia dhe aleatët e saj, kërkojnë të qëndrohet jashtë këtij skenari lufte të mundshme,
ndër më të ndërlikuarit, që ekzistojnë. Siria është në kufi me Libanin e
situata e saj ndikon mbi Bejrutin. Por cilat janë tiparet e çështjes, brenda Libanit?
Pse luftohet? Libani vuan akoma nga probleme të pazgjidhura krejtësisht, të
cilat në vitet ’70, çuan në një luftë civile dramatike, filluar në dukje si ndeshje
fetare, që në të vërtetë fshihnin probleme të mëdha ekonomike, pabarazi, dëshirë për
ndryshime politike. Që nga viti 2005, kur Siria u largua nga territori libanez, gjendja
mund të përmirësohej e për një farë kohe, edhe u përmirësua, gjithnjë, duke pasur
parasysh se ka libanezë si hezbollahët, fort të lidhur me Iranin dhe me Sirinë. Natyrisht,
nga çasti që Siria filloi të përjetojë tragjedinë, për të cilën jemi dëshmitarë, gjërat
u ndërlikuan. Kohët e fundit, sirianët, që janë larguar nga atdheu, për t’u strehuar
në territorin libanez, arrijnë në 35-36 mijë vetë. Kuptohet se flasim për një ndryshim
të rëndësishëm demografik, në një vend shumë të vogël, me ekuilibër të brendshëm tepër
të veçantë. Përreth Sirisë luhet një lojë e ndërlikuar, pasi ç’ndodh në Siri ndikon
fuqimisht në vende si Arabia Saudite, Katari e edhe Irani, që po e ngre zërin tani…
Është situatë, pak a shumë si ajo e Libanit, nga e cila libanezët akoma nuk kanë dalë
krejtësisht. Ekziston rreziku që ndeshjeve t’u jepet një sfond fetar, i cili shërben
thjesht si maskë e etjes për pushtet politik e ekonomik, e dëshirës për të qenë të
parët në rajon. Problemet lindin brenda vendit: nuk është Siria, që shkakton viktima
në Liban, por janë grupet brenda tij. Në vend, ekziston një dhunë politike e vazhdueshme,
e cila tërhiqet zvarrë që prej 30-40 vjetësh. Libani nuk është aspak homogjen nga
pikpamja kulturore, por strukturat e pushtetit janë po ato, që nga viti 1943, për
hir të Paktit Kombëtar. Sipas tij, Presidenti i Republikës duhet të jetë maronit,
kryetari i parlamentit, shiit, ndërsa kreu i qeverisë, sunit… Këto struktura i qëndrojnë
kohës, derisa nuk ndërhyjnë vendet fqinjë, që mund ta ndryshojnë ekuilibrin. Vendet
e Gjirit kanë gisht në ngjarjet e Lindjes së Mesme, sepse japin shumë para për qëllimet
e tyre, vërtet tepër.