“L’Osservatore Romano”
прысвяціла цэлую паласу сённяшняга нумару Эдыце Штайн або Тэрэзе Бэнэдыкце ад Крыжа,
як гучыць яе законнае імя – нямецкай каталіцкай святой яўрэйскага паходжання, якая
загінула ў газавай камеры канцэнтрацыйнага лагера “Аўшвіц” 9 жніжня 1942 г. Сёння
адзначаецца 70-годдзе з дня яе смерці. Ватыканскае выданне распавядае аб апошніх днях
жыцця гэтай мучаніцы і звяртае ўвагу на яе мужную паставу перад абліччам “інжынерыі
зла”, якая была створана нацыстамі. Будучая святая была арыштавана ў кармелітанскім
манастыры Эхт у Галандыі, ў рамках масавай дэпартацыі яўрэяў з гэтай краіны, у тым
ліку тых, якія прынялі хрысціянства. Напачатку, разам са сваёй сястрой Розай, Эдыта
была пераведзена ў лагер Амерсфут, дзе сваім прыкладам духоўна падтрымлівала вязняў:
“насіла, як і іншыя, на сваёй вопратцы зорку Давіда, была спакойнай і апанаванай”.
Затым Эдыту перавялі ў іншы лагер, каля нямецкай мяжы, дзе яна адмовілася ад прывілегій,
якія ёй былі прапанаваны з боку аднаго са спачуваючых ахоўнікаў. “Не жадала для сябе
ніякіх выключэнняў”, - успамінаў гэты чалавек падчас беатыфікацыйнага працэсу.
Сведкі
тых падзей распавядалі, што св. Эдыта Штайн шмат малілася, мела ўсмешку на вуснах
і такім чынам давала пачуццё бяспекі і надзеі на вызваленне тым, хто быў побач. Вакол
яе збіраліся людзі, якія мелі патрэбу ў суцяшэнні, увазе і дапамозе.
У ноч
з 6 на 7 жніўня пачалася дэпартацыя у “Аўшвіц”. Машыніст цягніка, на якім везлі вязняў,
успамінаў, што вагоны, поўныя людзей, ахоўваліся салдатамі “SS”, па дарозе не спыняліся
і не мелі вокнаў. Разам з Эдытай Штайн вывезлі 987 яўрэяў. 9 жніўня, па прыбыцці ў
лагер смерці, яны прайшлі праз адбор: 464 былі накіраваны на цяжкую фізічную працу,
а 523, адразу пасля прыбыцця, былі адпраўлены на смерць у газавыя камеры. Даследчыкі
тых трагічных падзей, адзначаюць, што сярод асуджаных былі жанчыны ў манаскім адзенні,
у тым ліку і св. Эдыта Штайн.