Աշխարհի Երկիրներու Ազատութեան Վարկանիշը՝ Ըստ Freedom House-ի ։
19 երկիրներու մէջ ազատութիւնն ու ազատութիւնները ոչ բոլորի համար են, կ’ահազանգէ Freedom
House Իրաւապաշտպան Կազմակերպութիւնը իր ամենամեայ «Վատագոյններէն վատագոյնները. Աշխարհի
ամենահալածական հասարակութիւնները» (Worst of the Worst: The World's Most Repressive
Societies) զեկոյցին մէջ: Խօսքը աւելի քան 1,6 միլիառ մարդու, կամ Երկրի բնակչութեան
23%-ի մասին է: «Միապետութիւնը կը շարունակէ տարածուած մնալ աշխարհի մէջ 2012-ին:
Գրեթէ իւրաքանչիւր 4-րդ ժողովուրդ աշխարհի մէջ կ'ապրի այնպիսի երկիրներու մէջ, որոնք
ունին քաղաքական եւ քաղաքացիական իրաւունքներու ամենավատ ցուցանիշները»,- ըսուած է զեկոյցին
մէջ: Դիտարկուած են աշխարհի 195 երկիր եւ 14 «տարածք»` յատկապէս չճանչցուած պետութիւններ,
որոնց մէջ` իբրեւ «վիճելի տարածք» նշուած է նաեւ Լեռնային Ղարաբաղը: Աշխարհի ամենավատ
երկիրները 2012-ի դրութեամբ հետեւեալներն են. Հասարակածային Գուինէա, Էրիթրէա, Հիւսիսային
Քորէա, Սէուտական Արաբիա, Սոմալի, Սուտան, Սուրիա, Թուրքմէնստան եւ Ուզպեքստան: Բացի
ասոնք ներառուած են նաեւ երկու վիճելի տարածք` Թիպեթը եւ Արեւմտեան Սահարան: Այս բոլոր
երկիրներուն մէջ արգիլուած է քաղաքական ընդդիմութիւնը, իշխանութիւններու քննադատութիւնը
պատժելի է, իսկ միջազգային կազմակերպութիւնները ճնշումներու կ'ենթարկուին: Սոմալիէն
բացի բոլոր այս պետութիւնները «դաժան բռնապետութիւն» կ'որակուին: Ասոնցմէ Հիւսիսային
Քորէան կանոնաւոր ամենավատ դիրքերուն մէջ է 40 տարի շարունակ` այն ժամանակէն ի վեր, որ
կ'իրականացնէ աշխարհի պետութիւններու ազատութեան դիտարկումը: Նշուածներուն 7-րդը այս
ցուցակներուն մէջ է մօտ 25 տարի: Վատագոյններու եզրագիծին շատ մօտ է եօթ երկիր` Պելառուսիան,
Պիրման, Չատը, Չինաստանը, Քուպան, Լաոսը ու Լիպիան եւ մէկ տարածք` Հարաւային Օսիան: Այս
երկիրներուն մէջ ընդդիմութիւնը խստօրէն կը ճնշուի, կը խոչընդոտուի միջազգային կազմակերպութիւններու
աշխատանքը, իշխանութիւններու քննադատութիւնը գրաքննութեան կ'ենթարկուի կամ կը պատժուի: Ազատութիւնը
աշխարհի մէջ 2012-ին աշխարհի երկիրները հետեւեալ կտրուածքով ներկայացուած են: Կան վատագոյն
16 եւ անոր մօտ երկիրներ (8%), 87 ազատ (45%), 48 ոչ ազատ (24%) եւ 60 մասամբ ազատ (31%)
երկիրներ: Հայաստանը վերջին խումբին մէջ է քաղաքացիական : Վրաստանը եւս «մասամբ ազատ»
է։ Տարածաշրջաններու երկիրներէն «անազատ» երկիրներու ցանկին մէջ է Ատրպէյճանը: Իրանը
ազատ չէ: Թուրքիան «մասամբ ազատ՝՝ է : «Ոչ ազատ» է Ռուսաստանը: