2012-ը Հայ Գիրքի Տարի Հռչակուած՝ Արամ Ա. Կաթողիկոսի Կողմէ։

՜՜Լեզուն Բացարձակ Սրբութիւն է, Չկորսնցնենք զայն՝՝ կ՝ըսէ գրականագէտ
Դաւիթ Գասպարեան։

Հայոց լեզուն վտանգուած է, իսկ վտանգուած ըլլալու պատճառը անոր անտէր վիճակէն է: Այսպէս յայտնեց գրականագէտ Դաւիթ Գասպարեան ասուլիսի մը ընթացքին ահազանգելով. «Լեզուն բացարձակ սրբութիւն է, շատ բան ենք կորցրել, զգոյշ եղէք, սա էլ չկորցնենք»: Ըստ գրականագէտին` նման պատկերը հեռուստաեթերի արդիւնքն է: «Եթերը ժողովրդին միաւորող ամենամեծ ուժն է, իսկ եթերում, ոնց որ իրենց խոհանոցում նստած խօսեն, կենցաղավարութիւնը շատ է, դրանից աւել չեն կարող- եթեր մտնողը պէտք է հայոց լեզուի քննութիւն յանձնէ»:
«Առաջ շատ լաւ բան կար, մայրաքաղաքային հայերէն, պահանջկոտութիւնը կար լեզուի հանդէպ, մարդիկ հաւաքւում էին, կանոնակարգում:

Դաւիթ Գասպարեանը օրինակներով կը խօսի անոր խօսքերը ճշգրիտ են: Ան կը նշէ, որ եթէ ուժանիւթի նախարարը ՜՜ելեկտրականութիւն՝՝ բառը սխալ արտասանէ, կը նշանակէ, որ անոր գերատեսչութեան մէջ բոլորն ալ այդպէս սխալ կ'արտասանեն: Ցանկը կը շարունակուի, երբ ՜՜Շէնգաւիթի՝՝ նախկին համայնքապետը ՜՜Շընգաւիթ՝՝ կ՝ըսէ անոր ենթական պարտադիր անոր նոյն խօսքերը կրկնելու: Մանկավարժականի նախկին տնօրէնը կ՝ըսէ. «հասկաց» («հասկացիր»-ի փոխարէն,– Tert.am) երեւակայեցէք... Ըստ Գասպարեանի ՜՜Եթէ բարձրաստիճաններն են այսպէս խօսում, խեղճ մարդկանցից ի՞նչ ուզենք, նրանք ի՞նչ կարող են անել»։
Այն պատճառաբանութիւնը, թէ ատիկա կենդանի խօսք է եւ բնականօրէն կենդանի տարրեր կը պարունակէ, գրականագէտը կը հակադարձէ, որ առաջ երթալու փոխարէն, ետ կ’երթանք: Ըստ անոր, կենդանի խօսքը պէտք է ընդգրկել` նուազագոյն չափով հերոսը կերպարանաւորելու համար եւ ոչ ամբողջութեամբ:
Ասուլիսին ներկայ՝ դերասանուհի Կարինէ Ճանճուղազեան կը մէջբերէ դերասան Սօս Սարգսեանի խօսքերը՝ նոյն պատճառաբանութեան վերաբերեալ: «Բացարձակապես համաձայն չեմ, որ փողոցային խօսքը էկրանից պէտք է հնչի, սա բացարձակ անիմացութիւն է: Գոյութիւն ունի գեղարուեստական խօսքի որակ: Սօս Սարգսեանը այս հարցին անդրադարձել է, որ «Մենք ենք մեր սարերը» շարժանկարում գիւղացու կերպարով են խաղացել, բայց խօսքը չի փոփոխուել, ոչ ոք չի էլ կասկածել, որ մենք գիւղացի չենք: Բոլոր շարժանկարները, որոնք իսկական մտաւորականի ձեռքով են կերտուել, երբեք թոյլ չեն տուել փողոցի ժարգոնը մտնի եթեր»։ Դերասանուհի Ճանճուղազեան դէմ է այն տեսակէտին, թէ եթերի մաքրման հարցով մտաւորականները պէտք չէ դիմէին նախագահին:

Դաւիթ Գասպարեանի գնահատմամբ` այս վիճակին պատճառը առաջին հերթին դպրոցն է, ապա համալսարանը: «Դպրոցը լաւ կրթութիւն չի տալիս, լեզուի բարձր ուսուցում չկայ, դրա հետ մէկտեղ էլ գիրք չեն կարդում: Երեխային չեմ մեղադրում, կ՝ըսէ ան, երեխայից չեն պահանջում»:

Բանախօսները կողմ էին, որ այդուհանդերձ յանձնաժողով ստեղծուի` վերահսկելու այս ամէնը: Դաւիթ Գասպարեան ճշդեց, որ միայն այդ յանձնաժողովին մէջ ազնիւ մտաւորականներ ընդգրկուին, ինչպէս նաեւ մտածեն, թէ ով է ընդգրկողը: Գասպարեան, յանձնաժողովի անդամ կը տեսնէ առաջին հերթին Սօս Սարգսեանը, դէմ չէր ըլլար նաեւ Լեւոն Տէր Պետրոսեանին- «Որովհետեւ, ըստ անոր, նա լեզու շատ լաւ գիտի, ու որ օրօք դա բարձր վիճակի էր»: