Udha e Kryqit, me Benediktin XVI, në Koloseum

Sivjet ecim pas Krishtit në Udhën e Kryqit, së bashku me familjet tona e familjet e botës. Sepse edhe familja, në se dëshiron ta ndjekë Krishtin, duhet të marrë mbi supe kryqin e vet, të rëndë madje. Me bindjen se, me sytë e ngulur te Zoti, do të mund ta përballojë betejën e jetës. Është mesazhi, që Danilo e Ana Maria Xanxuki, të lëvizjes së Fokolarëve, i përçojnë sonte njerëzimit, nga Koloseum, në zemër të Romës së krishterë, me meditimet e tyre, shkruar për Udhën e Kryqit. I kryeson Benedikti XVI, atje ku u derdh gjak martirësh, që ecën e ecin në shekuj mbi gjurmët e Jezusit. Në 14 stacionet tradicionale, të cilat meditohen, ndjehen fort problemet, që shqetësojnë jetën e bashkëshortëve: tradhtitë, moskuptimet, dyshimet, sëmundjet, lindja e fëmijëve, edukimi i tyre...

Tekstet e Udhës së Kryqit u nisën nga Shtëpia Botuese e Vatikanit, drejt vitrinave të librarive, të hënën e kaluar. I ndjek mbarë bota e krishterë e jo, përmes mjeteve të ndryshme të komunikimit masiv. Sepse kjo Udhë nuk i përket vetëm të krishterit.

Në hyrje të Udhës së sivjetme të Kryqit lexohet:
“Jezusi na thotë: ‘Kush dëshiron të vijë pas meje, të mohojë vetveten, të marrë çdo ditë kryqin e vet e të më ndjekë’. Kjo ftesë u drejtohet të gjithëve, njerëzve të vetmuar e të martuar, fëmijëve e të rinjve, të rriturve e pleqve, të pasurve e të varfërve, të bardhëve e të zinjve. U drejtohet vetmitarëve e familjarëve, miliona familjeve në botë. Të gjithë anëtarëve të tyre, që i lidh ngushtë gjaku i përbashkët. Por që shpesh vuajnë për shkak të tradhtisë së njeriut më të dashur. Ku shkoi gëzimi i afrimit, dëshira për t’u bërë një gjë e vetme? Ku shkoi deklarata “bashkë, përgjithmonë”, shqiptuar në një ditë, që dukej më e bukura e jetës? Nga Kryqi, Krishti i shikon të gjitha pabesitë. Shikon si zbehet e shuhet dashuria, që i lidhi bashkëshortët, shikon plagët e hapura, besimin e tradhtuar, sigurinë e zhdukur, lidhjen e këputur, besën e thyer. Burrin që braktis familjen e gruan, në sa gruaja i lutet Zotit të kryqëzuar t’i japë forcë për të mos gjykuar, për të mos u rrëzuar, për hir të krijesave të vogla, që e presin në shtëpi e s’kanë tjetër mbështetje, pse mbetur pa atë. Prej këndej, mëdyshjet për vlerën e familjes. Vetmia. Djepat bosh!
Jezusi dëgjon, kupton e fton: “O njeri, që e shikon me mosbesim familjen! Mos shko vetëm udhës së jetës!”. Jemi në fund të Stacionit të parë.

Para se të niset në rrugën e mundimeve, Jezusi, i braktisur nga apostujt, në gjumë të thellë aty pranë, mes qiellit blu e pyllit të ullinjve, nis të trembet. E pritmja, që e njihte mirë, ia rrënqeth mishin e gjakun; parandjen dhimbjen e padurueshme. Shpirti njerëzor, që s’do dhimbje, para sosjes kalamendet në kllapi. Krishti çon dorën, si të donte t’i dëbonte mendimet e këqija prej mendjes. Si një tufë korbash. Për të dalë nga gjiri i errët i drojes, që e priste. Prandaj i drejtohet Atit, e i lutet: “Në se është e mundur, largoma nga buzët këtë kelk”. Duke shtuar menjëherë: “Por, u bëftë vullneti yt, jo imi!”.

Në këtë çast dramatik e solemn njëherësh, të gjithë ata, që kanë vendosur ta ndjekin Udhën e Kryqit, marrin një mësim të mirë. Si çdo i krishterë, edhe çdo familje ka udhën e vet të kryqit: ka të sëmurë, të vdekur, dëshira të parealizuara, shkolla të pakryera, pleq të paralizuar, mungesa, borxhe, varfëri, tradhti, sjellje imorale të njërit a të tjetrit, sherre me farefisin, me vëllezërit e motrat, e edhe gjëma, që vijnë nga moti i lig. E mijëra ndjesi të mira shuhen në zemrat njerëzore. Rrëmbehen nga rrjedha e furishme e jetës, që s’ndalet.

Por çdo i krishterë e çdo familje, në këtë udhë dhimbjeje, mund e duhet t’i drejtojë sytë kah Krishti, Njeriu-Zot!
T’i jetojmë së bashku çastet e fundit të Jezusit mbi tokë, çastet e dhimbshme të kryqëzimit e çastet sublime, kur Zoti e dorëzon shpirtin në krahët e Atit qiellor. Mësimi më i lartë e trashëgimi më i çmuar, që na la, është modeli i jetës së tij.

V/ Adoramus te, Christe, et benedicimus tibi!
R/ Quia per sanctam crucem tuam redemisti mundum.
(V/Të adhurojmë o Krisht e të bekojmë!
R/ Pse me Kryqin tënd të Shenjtë shpërbleve botën mbarë).

Udha e Kryqit posa ka nisur. Jemi ende në Stacionin e parë.

Jezus Zot!
Në orën, kur kujtojmë vdekjen tënde,
t’i ngulim sytë plot dashuri
për të jetuar me Ty, vuajtjet e kësaj nate mundimesh.
Përmblidhen dhimbshëm në britmën misterioze
që, në grahma, lëshove nga kryqi:
“Zoti im, Zoti im, pse më lëshove dore?”.
Jezus, dukesh Zot i perënduar në horizont;
Bir pa Atë
e Atë pa bir.
Kjo britma jote njerëzore-hyjnore,
që grisi ajrin mbi Golgotë,
na ngacmon e na mahnit edhe sot;
vijon të na tregojë diçka
që kurrë s’u dëgjua,
që kurrë nuk u pa.
Diçka, me aromë shëlbimi;
vdekje, prej nga gurron jeta,
terrina, që lindin dritën
përçarje, që çon në unjësi.

Etja për të qenë pranë teje
na shtyn të të njohim edhe kështu,
të braktisur nga të gjithë
kudo,
edhe në dhimbjet tona vetjake e kolektive,
edhe në mjerimet e Kishës sate
edhe në netët e errëta të njerëzimit:
për të shartuar në lëndën e jetës sonë
sythet e dritës sate,
prej nga buron bashkimi.
Sot, si atëherë
pa flinë e Kryqit,
s’do të kishte Pashkë.

“E shkarkojmë edhe ne barrën e dhimbjes sonë mbi supet Tua. Edhe ne, bashkëshortët, ne e familjet tona.... Sa herë nuk duhemi më, sa herë ia hedhim fajin njëri-tjetrit, sa herë nuk falim, sa herë shikohemi shtrembër... Shkarkojmë çdo ditë barrën e dhimbjes sonë, mbi kryqin Tënd, e nisemi, me frymë të re, brijave të thyeshme të jetës. Me trup të lodhur, me zemër të uritur...
Kështu reflektojnë Danilo e Ana Maria Xanxuki, në çastin kur Jezusi ngarkohet me kryq. Në Udhën e tyre të Kryqit fati i familjes së sotme lidhet ngushtë me Mundimet e Krishtit.

Krishti dënohet me vdekje, në Stacionin e parë, ngarkohet me kryq, në të dytin; rrëzohet për herë të parë, në të tretin... Rrëzohet. Disa herë. E rrëzohen edhe familjet, në udhën e tyre të jetës. Bien e mundohen të ringrihen. Jo pa plagë. Sa ndarje, sa tradhti, nënvizojnë bashkëshortët në meditimet tyre. E pastaj, sa divorce, sa fëmijë të mbytur pa lindur ende, sa braktisje. Prej këndej, lutja:
“Jezus ndihmona ta kuptojmë dashurinë, ndihmona të lypim falje e të falim! Që tingujt e zërave tona të mos shndërrohen në nëmje. E zemrat, në gjuhë flakësh, që përcëllojnë!”

Ndërmjet mëkateve, të cilat e ligështojnë njeriun dhe e rëndojnë barrën e Kryqit të Krishtit, në meditimet e sivjetme, janë tundimet që të shtyjnë t’i pranosh joshjet e botës, tërheqjet vezulluese të kënaqësisë së menjëhershme, shkeljen e dinjitetin e njeriut – burrë a grua qoftë – të cilin askush, e asgjë në botë, nuk duhet ta njollosë duke depërtuar paturpësisht në fshehtësitë e korpit. Si gjarpërinjtë e helmatisur.

Në stacionin e gjashtë, Jezusi takohet me Nënën.

Në të shtatin, Veronika, që fshin fytyrën e Jezusit, na nxit ta shohim fytyrën e Zotit në fytyrën e çdo vëllai, të çdo foshnjeje në ag e të çdo plaku, në muzg të jetës. Që njeriu ta presë qetë-qetë agun. Pëshpëritje Parajse nënash që përmbi djep përkulen! E të mos e shikojë me tmerr zhdukjen e diellit pas malit të viteve. Në fytyrën e pleqve shikojmë mbarimin e çdo njeriu. E tonin. Nuk mund të mos na dhimbsen, pse kemi një emër të përbashkët!

E nuk harrojnë, Danilo e Ana Maria se Udha e Kryqit të Krishtit është e njëjta udhë, në të cilën ecin martirët e sotëm, ata që vuajnë, që mundohen, sepse bij të një Kishe, e cila vijon të persekutohet ende në vise të ndryshme të botës. Prej këndej, u bëjnë thirrje familjeve, të mos dremisin, të zhytyra në mirëqenie, të mos kërkojnë vetëm ëndjet e shfrenuara, të padenja për njeriun, i cili mund e duhet të jetë shumë më i madh se kënaqësitë, që kalojnë, në rastin më të mirë, pa lënë asnjë gjurmë. Për të kujtuar se, përveç gjurmëve të gjakut, derdhur në mbrojtje të jetës, secili nga ne mund të lërë pas edhe gjurmët e Judës, krejt të padenja për emrin e madh “Njeri”.

Në fund, mësimi më i lartë i Jezusit: dhurimi i jetës për dashuri. Është mësim që shumë nëna e ndoqën pikë për pikë, kur pranuan të vdesin për jetën, të mbyllin sytë, që në botë të hapen sytë e ferishteve të tyre. Jetë për jetë, dhuruan të tyren. E po këtë rrugë e ndoqën e ndjekin edhe shumë të tjerë, duke iu përgjigjur hakmarrjes me falje, luftës me paqe, terrorizmit, me dashurinë e krishterë.
Ajo, që bota e quan dashuri, s’ka krahasim me dashurinë, që buron nga kraharori i shporuar i Krishtit në kryq. Këtë mësim u jep Zoti të ngopurve të kësaj bote, që ta marrin vesh se ka etje shumë më të mëdha, se ajo për para. Se ka një Pushtet shumë më të lartë, më të thellë, më të përkryer, se çdo pushtet njerëzor.
Themeluesit e mëdhenj të shteteve, barinjtë e popujve, meshtarët misionarë, të mërguar vullnetarë në fund të botës; ata, e prindërit e tyre, sigurisht dinë diçka nga kjo ndjesi misterioze. E njerëzit e familjeve, ku u formua gjenia e tyre, qeshin shpesh me ndokend që, nganjëherë, ua qan hallin për jetën e bijve, aq të shqetë e aq të panjollë!

Kemi arritur në Stacionin e trembëdhjetë- i parafundit!
Maria e shikon ndër grahma Birin e Hyjit, e birin e saj. Mbi botë dyndet terri. Dielli zhduket mes rrogomisjes së reve. Ajo e di se është i pafaj. Se ka marrë mbi vete mjerimet tona, mjerimet e botës. Nëna dhuron Birin, Biri, Nënën. Ia dhuron Gjonit. Na e dhuron ne!
Jezusi e Maria! Familje që mbi Kalvar, jeton e vuan çastin e tmerrshëm të ndarjes. Vdekja i shkëput nga krahët e njeri-tjetrës, a duket se e shkëput lidhjen e Nënës me Birin, lidhje e pashoqe, e papërfytyrueshme, njerëzore-hyjnore njëheresh. Dhurohen të dy, për dashuri. Lëshohen në krahët e vullnetit hyjnor, pa asnjë kusht!
Në greminën pa fund, që hapet në zemër të Marisë, hyn një Bir tjetër. E Asaj i duket se hyn njerëzimi mbarë. Zbraztësia e zemrës, që i lë Jezusi, mbushet përplot me një dashuri të re. Dashuri për ne. Në fytyrat e dishepujve, shikon fytyrën e Tij. E nis të jetojë për ta, për t’i mbështeur, për t’i ndihmuar ta njohin dashurinë e Zotit e, vullnetlirë, të besojnë në Atin.
Ç’na thotë, sot, mua, ty, ne? Ç’i thotë familjes kjo Nënë me Birin e pështyrë, të përgjakur, të kryqëzuar, të mohuar në prehër? Kjo Zojë e Dhimbshme? Që ndjen mbi parzëm peshën e një Zoti, të sapozbritur nga kryqi?
Mbetemi pa frymë përballë kësaj skene, që përsëritet. E nuk mund të mos na rrahin fort zemrat tona të mjera, që e ndjejnë se kjo Nënë e ky Bir po na bëjnë një dhuratë të pashoqe, të papërsëritshme. U falin gjak të ri, zemrave tona të vjetra, u hapin horizonte të hapta, mendjeve tona të ngushta, na mbartin nga strehët tona të ulta, në lartësitë e universit pa kufi. Atëherë s’e dallojmë më vëllain prej të afërmit, të afërmin, prej të huajit...
Atje, mbi Kalvar
pranë teje, Jezus, që vdiqe për ne,
familjet tona ndërrojnë fytyrë.
Familjet tona pranojnë dhuratën e Zotit,
dhuratën e dashurisë,
që na jep krahë,
për të rrokur pafundësinë.

Stacioni i katërmbëdhjetë e i fundit!
Mbi Kalvar ka rënë një heshtje e thellë, irreale. Gjoni, në ungjillin e tij, rrëfen se Kalvari ndodhej në mjedis të një kopshti, ku ishte një varr, në të cilin s’qe kallur njeri. Pikërisht në këtë varr e vendosën dishepujt trupin e vdekur të Jezusit.
Ai Jezus, të cilin hap pas hapi e njohën si Zot-bërë njeri, është aty, në terr, kufomë. Në vetminë e panjohur, pa Të, ndjehen të humbur. Nuk dinë ç’të bëjnë, si duhet të sillen. S’u mbetet tjetër, veçse të ngushëllohen në krahët e njëri-tjetrit, duke u shtrënguar fort e duke shqiptuar atë “Zoti të dhëntë forcë”, që vijon të tingëllojë dhimbshëm, sa herë hapet një varr i ri! Por pikërisht nga ky shtrëngim buron feja, kujtimi i Jezusit, i fjalëve që tha, i veprave që kreu kur ishte ende ndër ta. Atëhere kur nuk e patën kuptuar plotësisht.
Atë çast, fryma e Zotit, e dalë nga goja, prej qiellit ra si dritë përmbi atë gropë të zezë. E aty zu fill Kisha, në pritje të ngjalljes e të ndikimin të Shpirtit. Me ta është Nëna e Jezusit, Maria, që Biri ia kishte besuar Gjonit. Mblidhen, si një familje e vetme, me Nënën, rreth Saj. Në pritje. Presin ta shohin përsëri mes tyre Zotin:

“Jezus, ndihmona të shikojmë shpirtin tonë,
në fytyrën tënde.
Eja përsëri ndërmjet nesh
në orën e zgjimit, si pate premtuar:
“Ku dy a tre janë mbledhur në emrin tim,
Unë jam ndërmjet tyre”.

Para syve të të krishterit hapet në dy kanatat, porta e shpresës: Jezusi u ngjall! Vërtet u ngjall!
Ata, që hynë të parët në varr, panë si hapeshin ndër mure miliona sy. Sy që do të lartoheshin kah Kryqi, atë ças, e deri në mbarim të kohëve.
I panë, e gjetën fillin e mendimit, që u lindi si fjalë në buzë: fjalë e thënë në të gjitha gjuhët e botës, gjuhë që s’i dinin, por që do t’i mësonin, duke u nisur në të katër anët rruzullimit, për të kumtuar lajmin e madh, të mirë:
“Mos e kërkoni Zotin në gropën e akullt! Jezusi u ngjall, jeton përgjithmonë. Vdekja nuk ka më pushtet mbi Të!”.
Fjala e Tij- zjarmi i rroposi gurët e burgut të kohës e të mëkatit.
Krishti i ngjallur na shoqëron në udhën tonë tokësore, deri në fund, duke na ndihmuar ta mbartim me gëzim kryqin e dhimbjeve e të trazirave të familjve tona, deri sa ta kapërcejmë pragun e portës së shpresës, vargan, etër, bij, nipër, të gjithë së bashku, pa frikën e vdekjes, pa tmerrin e ndarjes, nën dritën e Diellit të jetës, që nuk njeh perëndim.