Karnavalet arritën kulmin, e përfunduan me urimin “Për shumë vjet”.
Plot ngjyra e larushi, karnavalet janë festa më gazmore e vitit. Njerëz të të gjitha
shtresave shoqërore fshihen pas maskave, këndojnë e vallëzojnë, duke bërë gara fantazie,
për të jetuar ca çaste të çkujdesura, të lumtura, duke i harruar shqetësimet e përditshme.
Arrin kulmin festa e edhe tregtia e sendeve, që lidhen me të: e veshjeve, e ushqimeve,
e, sidomos, e maskave. Ndjehet kudo era e petullave, që hahen me mjaltë a me djathë
dhe sofra është tejet e ‘dhjamur”, sepse edhe vetë java, sipas traditës, quhet “e
majme”, “e dhjamur”. Nis plot gaz karnavali, ndërsa përfundon plot vaj, sepse ka miq
e dashamirë, por edhe kundërshtarë të rreptë. Prandaj, për ta kuptuar, duhet të pyesim
nga vjen e ku shkon, ç’koncepte fetare mishëron e ç’vlera morale mbron. Sot, letra
shumëngjyrëshe, ëmbëlsira, larushi. Ndërsa nesër sheshet do të gëdhihen përplot me
karta ngjyra-ngjyra, për t’u pastruar. E vendin e gazit, do ta zërë agjërimi e pendesa.
Sepse kohës së çkujdesur ia zë vendin koha e kujdesur. Nuk është e lehtë të hetosh
nga vjen karnavali, gjurmët historike të të cilit askush nuk është kujdesur t’i ruajë.
Duket sikur karnavali është një krijesë ndërkombëtare, që shëtit nëpër vise e kohë,
duke ndryshuar gjithnjë maskën, sikur të dëshironte të mbetej një i njohur, i panjohur.
Ka shumë mundësi që fjala të jetë e prejardhur nga latinishtja: carnem levare,
term kishtar, që ka kuptimin e heqjes dorë nga e ngrena e tepruar, duke nisur nga
dita pas përfundimit të karnavaleve, deri të Enjten e Madhe. Nga Enjtja e Majme, në
prag të Kreshmëve, në të Enjten e Madhe, para Pashkëve. Në Kalendarin liturgjik
katolik-romak karnavali kremtohet ndërmjet Solemnitetit të Dëftimit të Zotit (6 janar)
e Kreshmëve. Dëshmitë e para dokumentare të Karnavalit vijnë në ditë tona nga mesjeta
(duke nisur nga shekulli VIII pas Krishtit) e flasin për një festë, gjatë së cilës
teprohet me të ngrëna e me kënaqësi fizike të të gjitha natyrave. Edhe të ndaluara
në kohë të zakonshme. Karnavali e harronte krejtësisht rendin shoqëror sundues e niste
të luante një rol, që në kohë të zakonshme, as që mund ta ëndërronte. Bëhej mbret,
princ e kont, i fshehur pas maskës. Pastaj, arrin fundi! Në të martën e majme,
ditë kur, sipas traditës sonë, karnavali, qortohet për sjelljet e tij tepër çapkëne,
dënohet me vdekje e digjet, shoqëruar me këngën-porosi: “Mos i ngjaj bir-o tyt et,
se ai ka kenë i panafakë, a di çka i bâne vjet, shokët e tij e dogjën flakë”.Mbarimi
i hidhur i karnavalit, që i jep fund periudhës festive të shfrenuar, mbyllet me një
urim për vitin e ardhshëm: “Për shumë vjet!”.