Ipeshkvijtë koreanë: Vdekja e Kim-Jong-Il mund të jetë rasti për bashkimin e Koreve
12 ditë zi kombëtare për vdekjen e kreut të Koresë së Veriut, Kom Jong-Il, i cili
u nda nga kjo jetë në moshën 69 vjeçare, për shkak të një infarkti, që e kapi në një
nga udhëtimet e shumta me tren, mjeti i tij i transportit. Vendi komunist ndalet deri
më 29 dhjetor e një ditë më parë, më 28 dhjetor, do t’i japë lamtumirën e fundit liderit
të vet, pa praninë e delegacioneve ndërkombëtare. Organizimi të kujton jashtëzakonisht
ditët, që pasuan vdekjen e Enver Hoxhës në Shqipëri, me dëshpërimin e lotët, që duhej
të derdhte se s’bën gjithë kombi. Trupi i Kim Jong-Il është vendosur në pallatin Kumsusan
të Piongjangut, kur që prej vitit 1994 pushon trupi i ballsamosur i Kim Il-Sung, Udhëheqësit
të Madh, siç quhej ai, që vuri themelet e regjimit më të izoluar të botës. Tani, pushteti
i kalon brezit të tretë, djalit të Kim Jong-Il, 27-vjeçarit Kim Jong-Un, i cili paraqitet
nga propaganda e partisë si “Pasardhësi i madh”. I edukuar në Zvicër, vetëm një vit
më parë, u emërua gjeneral me katër yje, pavarësisht se akoma pa asnjë impenjim publik. I
ati lë pas një vend, të cilin ka kontribuar ta çojë drejt varfërisë së pashembullt,
duke bërë shumë pak për krizën e bukës, por duke gjetur gjithnjë fondet për shtimin
e arsenalit ushtarak e për vazhdimin e programit bërthamor. Mendohet se në vend ka
rezerva plutoniumi për ndërtimin e shtatë-tetë bombave atomike. Ku do të shkojë
Koreja e Veriut, me në krye të birin e “udhëheqësit të dashur”? Kina e Rusia kanë
shprehur ngushëllimet, duke theksuar se janë të gatshme për thellimin e marrëdhënieve
të bashkëpunimit. Vendet perëndimore si Britania e Madhe, Franca e Gjermania kanë
shpresë në ndryshime brenda regjimit, ndërsa Koreja e Jugut, e frikësuar, i ka vënë
strukturat ushtarake në alarm, madje në nivelin më të lartë, duke i bërë thirrje popullit
të vet për qetësi, por duke kërkuar ndihmën e aleatit të zakonshëm, SHBA-të. Flasin
edhe ipeshkvijtë. “Vdekja e liderit koreanoverior Kim Jong-Il qoftë fillimi i kthesës
për rrugën e ribashkimit të Koreve. Shpresojmë që Zoti t’u japë guxim e t’i shndrisë
vëllezërit koreanoveriorë për një politikë të përqendruar mbi dialogun, paqen e pajtimin”:
kështu flet kryetari i Konferencës Ipeshkvnore të Koresë së Jugut për agjensinë katolike
Fides. Por cili është skenari që mund të hapet? Pyetëm pedagogun e gjuhës koreane
në Universitetin Oriental të Napolit, Mauricio Rioto: Vdekja e Kim Jong-Il hap
skenarë më të paparashikueshëm se vdekja e të atit, Kim Il-Sung, në vitin 1994. Atëherë,
ekzistonte një pasardhës i njohur, me moshë të pjekur e me përvojë të gjatë politike.
Tani, pasardhësi është pak më shumë se çunak e nuk dihet nëse do të jetë i aftë t’i
bllokojë aspiratat e mundshme për pushtet të gjeneralëve, që e rrethojnë. E nuk dihet
as se çfarë qëndrimi do të mbajë në politikën e jashtme. Ipeshkvijtë katolikë
urojnë që të hidhen hapa të reja përpara drejt bashkimit të dy Koreve. A është i mundur
një skenar i tillë, sipas jush? Duhet të kujtojmë gjithmonë se në thelb, gjendja
në gadishull është kështu, pasi dikujt i leverdis. Japonia për shembull, nëse dy Koretë
bashkohen, do të kishte pranë një konkurrent tregtar shumë më të fuqishëm, pasi Koreja
e Jugut do ta shfrytëzonte pa dyshim krahun e lirë të punës së Koresë së Veriut. I
leverdis edhe SHBA-ve, pasi, nëse arrihet paqja, nuk do të ketë asnjë arsye për ta
mbajtur kontingjentin prej dhjetra mijëra njerëzish në Korenë e Jugut. E as Kinës
nuk i pëlqen bashkimi, pasi në atë rast, nuk do të kishte më ndikimin politik, që
ka tani, mbi Korenë e Veriut. Natyrisht, gjëja e parë që të vjen në mend në këtë rast,
është bashkimi, por unë jam pesimist e mendoj se do të duhet më tepër kohë.