Abp Skworc: Śmierć górników z „Wujka” wezwaniem do dawania świadectwa
„Ofiara życia i cierpienia pomordowanych górników i wszystkich prześladowanych przez
komunizm a zwłaszcza stan wojenny, są wezwaniem dla nas, którzy ocaleliśmy, do dawania
świadectwa” – powiedział metropolita katowicki abp Wiktor Skworc 16 grudnia br. w
kościele Podwyższenia Krzyża Świętego podczas Mszy św. w intencji Ojczyzny i poległych
górników z „Wujka”. W Mszy św. uczestniczył arcybiskup senior Damian Zimoń, biskupi
metropolii katowickiej i sąsiednich diecezji oraz przedstawiciele Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Przybyli m. in. Prezydent RP Bronisław Komorowski, przewodniczący parlamentu UE Jerzy
Buzek, rodziny zamordowanych górników.
„Trzydzieści lat temu władza, przewrotnie
nazywająca siebie „ludową”, chciała zgasić światło nadziei polskiego narodu. W mroźną
noc zimową z 12 na 13 grudnia zaczęto brutalnie deptać i gasić płomyki wolności; niszczyć
jej heroldów” – powiedział metropolita katowicki, dodając, że była to wojna władzy
z narodem. „Jej najbardziej dramatycznym momentem była pacyfikacja górników kopalni
Wujek, dokonana 16 grudnia 1981 r.” – zaakcentował.
„Z modlitwą na ustach,
pochylamy się dziś nad tamtymi dramatycznymi wydarzeniami, nad ciałami dziewięciu
zamordowanych górników, nad ich nagle i tragicznie przerwanymi życiorysami” – mówił
dalej kaznodzieja. Wskazał, że reżim komunistyczny, zgodnie ze swą logiką i tradycją
systemu, nie tylko nie uszanował życia, ale też majestatu śmierci swych ofiar. „Chciano
pochować ich jak jakiś przestępców i wyrzutków, potajemnie w zbiorowej mogile. Ostatecznie
pozwolono na indywidualne, ale okryte kirem tajemnicy, „ukradkowe” – jak zapisano
– pogrzeby” – przypomniał abp Skworc.
Przywołując słowa „Gloria victis! Chwała
zwyciężonym bohaterom!” metropolita katowicki podkreślił, że wspólnota Bożego Kościoła
oddaje im cześć, przywołuje ich pamięć i modli się za nich. Słowo pokrzepienia kieruje
także w stronę bliskich zastrzelonych górników i wszystkich ofiar stanu wojennego.
„Kościół, będący waszym domem, przechowuje i przechowywał będzie zawsze w swej żywej
pamięci wasze niewypowiedziane cierpienia, łzy, doznane upokorzenia, szykany i udręki,
jakich prawie do końca lat 80. nie szczędziła wam komunistyczna władza” – powiedział
abp Skworc.
Mówiąc o tym, że płomyk życia zamordowanych górników został nagle
i brutalnie zdmuchnięty, dodał: „Przebywają w domu Ojca, ale przecież są również z
nami w tajemnicy świętych obcowania, w duchowej łączności mocniejszej niż śmierć,
w łączności wiary”. Metropolita katowicki nawiązał do tradycji zostawiania dodatkowego
miejsca przy wigilijnym stole i zaznaczył, że ono nigdy nie jest puste. „Wraz z nami
do wigilijnej wieczerzy zasiada zawsze Bóg przychodzący z naszymi zmarłymi, tzn. żyjącymi
w Nim i z Nim” – powiedział. Przytoczył też słowa „Kolędy dla nieobecnych”, w której
m. In. pada sformułowanie: „Przyjdź na świat, by wyrównać rachunki strat”.
Odwołując
się do tych słów abp Skworc stwierdził: „Wiadomo, że nie w ludzkiej mocy jest pełne
wyrównanie „rachunków strat”, jaki powstały w Polsce w wyniku stanu wojennego”. Dodał,
że tam, gdzie ludzie zawodzą, tym wyraźniej objawia się prawda, że tylko Bóg potrafi
być w pełni ludzki. „Mówi nam o tym fakt Wcielenia, który objawia krańcową solidarność
Boga z człowiekiem, Stwórcy ze stworzeniem. Ta solidarność, ukazana w żłóbku betlejemskim,
zyskuje pełnię na Golgocie, w misterium krzyża. Zresztą, na przekór współczesnej,
pogańskiej i komercyjnej otoczce świąt Narodzenia Pańskiego – tak Betlejem jak i Kalwaria
są jednym wielkim objawieniem Miłości Boga: bezbronnej i ukrzyżowanej” – powiedział
kaznodzieja.
Podkreślił, że krzyż Chrystusa ustawiony na miejscu śmierci niewinnych
ludzi, górników, którzy 30 lat temu oddali życie w imię ideałów i wartości solidarności,
czyli miłości społecznej, trwa. Trwa, choć usuwano go przy pomocy „nieznanych sprawców”,
choć przepędzano ludzi, którzy pod nim się modlili. „Ten krzyż przy kopalni Wujek
jest znakiem rzeczywistości silniejszej niż przemijanie, mocniejszej niż śmierć” –
stwierdził.
Wskazał, że Betlejem i Golgota uświadamiają nam jak bardzo ludzki
jest Bóg. „To nie odległy Absolut, obojętny na ludzki los i cierpienie. To Emmanuel,
Bóg z nami. Jest Bogiem, który dzieli dolę człowieczą, aktywnie uczestniczy w ludzkich
dziejach, zwłaszcza, kiedy pisane są zapisem cierpienia”. Zaakcentował, że polska
historia ma wiele rozdziałów tak właśnie zapisanych. Trzeba je czytać – jak my dzisiaj
– z podręcznika świadectwa.
Mówiąc o świadectwie metropolita katowicki przypomniał
słowa Zbigniewa Herberta: „Ocalałeś, nie po to, aby żyć. Masz mało czasu, trzeba dać
świadectwo”. Nawiązując do nich zaapelował: „Ofiara życia i cierpienia pomordowanych
górników i wszystkich prześladowanych przez komunizm a zwłaszcza stan wojenny, są
wezwaniem dla nas, którzy ocaleliśmy, do dawania świadectwa”.
Cytując dalej
słowa znanej pieśni religijnej „W krzyżu cierpienie”, powiedział, że brzmią one dzisiaj
jak wezwanie do obrony krzyża i tego, co on znaczy w życiu indywidualnym i publicznym.
Wskazywał na potrzebę uświadamiania sobie, co krzyż znaczy dla ludzi udręczonych cierpieniem,
chociażby z powodu śmierci najbliższych; krzyż przy kopalni Wujek, przy bramie gdańskiej
stoczni, w tysięcznych miejscach wypadków drogowych, w każdej przestrzeni stygmatyzowanej
bólem i ofiarą. „Znaczą też krzyże niepostawione” – zwrócił uwagę kaznodzieja i wskazał
na brak upamiętnienia tysięcy ofiar deportacji w 1945r. mieszkańców Górnego Śląska.
Najczęściej byli to górnicy wywiezieni do Związku Sowieckiego, skąd większość nigdy
nie wróciła. „Czasem zdążyli tylko napisać jeden list z kopalnianych kazamatów Donbasu”
– przypomniał abp Skworc.
„Świadomi ofiar, z jakich zrodziła się wolna Rzeczpospolita,
starajmy się dalej urządzać nasz ojczysty dom po Bożemu. Jesteśmy to winni naszym
rodakom prześladowanym przez komunizm; nie zniechęcajmy się, nie poddajmy zmęczeniu,
nie upadajmy na duchu!” – apelował metropolita katowicki. Na zakończenie przytoczył
słowa bł. Jana Pawła II wypowiedziane w Krakowie podczas jego pierwszej pielgrzymki
do Ojczyzny, w których Papież-Polak wzywał: „Musicie być mocni, drodzy bracia i siostry!
Musicie być mocni tą mocą, którą daje wiara!”. „Bądźmy mocni i dajmy świadectwo” –
powiedział na koniec metropolita katowicki.
Przed Mszą św. wizytę metropolicie
katowickiemu abp Wiktorowi Skworcowi złożył Prezydent RP Bronisław Komorowski. W czasie
rozmowy poruszone zostały zarówno kwestie związane z historią, jak i aktualne problemy
życia społecznego w Polsce.