Martirët, kampionë të fesë, sipas dëshmive arkeologjike, në qendër të vemendjes së
Sesionit shkencor publik të Akademive Papnore.
“Dëshmi e dëshmitarë. Martirët, kampionë të fesë”: kjo ishte tema e Sesionit shkencor
publik të Akademive Papnore, mbajtur (dje) këto ditë në Pallatin e Shën Piut X, në
Rrugën romake të Pajtimit. Organizator i takimit, Këshilli Papnor i Kulturës dhe Këshilli
i Koordinimit të Akademive. Për këtë takim, në mikrofonin tonë flet kardinali
Xhanfranko Ravazi, kryetar i dikasterit të kulturës:
Përgjigje: -
Para së gjithash, kujtojmë se janë shtatë Akademi Papnore, me këndvështrime të ndryshme,
që interesohen për tema teologjike e kulturore, në përkim me interesat e tyre të veçanta.
Sivjet u aktivizuan dy Akademi. Ajo, që njihet me emrin “Cultorum Martyrum”, e cila
merret kryesisht me kultin e martirëve romakë e, në mënyrë të posaçme, me katakombet;
dhe Akademia Papnore e Arkeologjisë. Zemra e këtij kremtimi lidhej me dy fjalë italiane,
që përbënin edhe titullin e vetë Sesionit. Janë domethënëse për afërsinë e tyre, për
asonancën e për rrënjën e përbashkët. Fjalët ‘dëshmi’ e ‘dëshmitarë’. E para është
dëshmia e gjallë e martirëve të cilët, me historinë e tyre , me gjakun e tyre, me
vetë jetën, fundin e saj e kujtimin që la pas, mbeten prani e vazhdueshme, e pandërprerë
e fesë në bashkësitë e krishtera, deri në ditët tona, sepse, siç e dimë të gjithë,
martirët nuk i takojnë kohëve të perënduara. Martirët vijojnë të japin dëshminë e
tyre për fenë edhe sot e kësaj dite. Përmes kujtimit, por edhe përmes flijimit. Fjala
tjetër është ‘dëshmitarë’. Dëshmitarë mund të jenë jo vetëm njerëzit, por edhe dokumentet,
që kemi; materialet, që iu besuan gurit, që iu besuan veprave artistike, që iu besuan
shpesh edhe monumenteve. Prej këndej, përmasa arkeologjike: dy elemente: historia
dhe dëshmia arkeologjike, dokumenti arkeologjik, u takuan së bashku në këtë kremtim.
Pyetje:
- U fol për një të kaluar, që gërmohet për të shpjeguar të sotmen…
Përgjigje:
- Ishte një filolog e studies i madh në shekullin e kaluar. Quhej Giorgio Pasquali.
Në veprën e tij, shkruar në vitet ’20, pati formuluar këtë deklaratë: “Kush nuk kujton,
nuk jeton!”. Në të vërtetë, të kujtosh do të thotë të kesh identitet; të kesh
kujtesë, do të thotë të dish kush je, nga vjen e ku i ke rrënjët, në se i ke ndopak.
Për fat të keq, ne jetojmë në një epokë me kujtesë të ligshtë, që dëshiron të harrojë
e të harrohet. E kjo e bën edhe më domethënëse përpjekjen për t’u rikthyer tek zanafilla,
tek rrënjët e lashta, për të rigjetur identitetin tonë, shpesh të harruar, por jo
të humbur. Sepse ai është. E duke e gërmuar, gjejmë figura heronjsh, që nuk u lëkunden
kurrë, që mbrojtën bindjet e tyre deri në fund të fundit, deri në dhurimin e gjakut.
E pikërisht këtyre njerëzve u kushtohen veprat artistike të lashta e të reja, që
ngrejnë në art portretet e pavdekshme të këtyre njerëzve. Kështu ndjejmë një tronditje
të dyfishtë, nga dy kryevepra: njeriu i gjallë dhe pasqyrimi tij në artin e popujve.
Këto elemente ishin në bazë edhe të këtij sesioni shkencor.
Pyetje: -
Kardinali Bertone lexoi një mesazh të Papës Benedikti XVI dhe dorëzoi Çmimin e Akademive
Papnore…. Përgjigje: - Po, e njëri nga ata, që e merituan çmimin, ishte
‘Studium Biblicum Franciscanum”, institucion shkencor për kërkime dhe studime akademike
të Shkrimit Shenjt dhe të arkeologjisë së vendeve biblike, themeluar nga Rojtaria
françeskane e Tokës Shenjte, me qendër në Kuvendin e Fshikullimit të Krishtit, në
Jeruzalem. Ky institucion tejet i rëndësishëm i Kishës jo vetëm që i ruan vendet e
shenjta kristiane, por edhe, përmes veprimtarisë arkeologjike, punon për të nxjerrë
në dritë bukurinë, kujtimin, pasurinë dokumentare e monumentale. Parë në këtë dritë,
prania në Tokën Shenjte e françeskanëve, përfaqësuar në Sesionin shkencor nga eprori
i tyre, atë Pierbatista Picabala, ishte një mënyrë për të afirmuar se jemi përballë
një horizonti të pafund, dëshmitë e dëshmitarët e të cilit nisin, pa asnjë dyshim,
në Tokën e Jezu Krishtit.