Na wołżańskiej wyspie Swijażsk niedaleko Kazania w Tatarstanie odsłonięto pomnik ofiar
prześladowań stalinowskich. Masowe groby rozstrzelanych przez NKWD w roku 1940 odnaleziono
przed rokiem w trakcie prac restauratorsko-konserwatorskich miejscowego monasteru
Zaśnięcia Matki Bożej. Data dnia pamięci ofiar totalitaryzmu w Rosji zbiega się z
obchodami uroczystości Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego.
Pomnik na wyspie
Swijażsk przedstawia kratę łagierną oraz postać więźnia- łagiernika w okularach, wypuszczającego
w niebo gołąbka. Całość wmontowana jest w dwumetrową płytę z białego marmuru. Symbolizuje
zwycięstwo ducha ludzkiego nad zniewoleniem zewnętrznym.
Z rozkazu Stalina,
w latach 30. ubiegłego wieku w ZSRR dokonano masowych aresztowań i egzekucji ludzi
oskarżanych o sprzeciwianie się władzy. Prześladowania i zbrodnie ludobójstwa kontynuowano
do końca życia Stalina, a w mniejszej, ale i tak bardzo dużej skali, także po jego
śmierci. Moment kaźni na wyspie Swijażsk zbiega się czasowo z mordami na polskich
oficerach, policjantach i zwykłych obywatelach w roku 1940. Rozrzucone po całym obszarze
byłego ZSRR miejsca masowych rozstrzeliwań nowych męczenników za wiarę, prostych,
niewinnych obywateli różnych narodowości, świadczą o strachu władzy przed własnym
społeczeństwem.
Nie można zapomnieć o grobie ostatniego komendanta głównego
AK pochowanego w zbiorowej mogile moskiewskiego cmentarza Dońskiego, gen. Leopolda
Okulickiego „Niedźwiadka” oraz towarzysza jego niedoli, zastępcy Delegata Rządu na
Kraj, Stanisława Jasiukowicza „Opolskiego”. Obaj zostali skazani na wieloletnie więzienie
w słynnym procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Uwierzyli oni
zapewnieniom przedstawicieli „wyzwoleńczej” Armii Czerwonej, że zaproszono ich na
uczciwe negocjacje, a tymczasem zostali podstępnie zwabieni w pułapkę, z której już
się nie wydostali. Dzisiaj na ich grobach, tak jak na mogiłach zamordowanych w Twerze
i pogrzebanych w Miednoje, modlili się, złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze
pracownicy Ambasady RP w Moskwie oraz młodzież ze Szkolnego Punktu Konsultacyjnego
przy polskiej ambasadzie.