Laiciteti e liria fetare në qendër të Kuvendit të Fondacionit Oasis në Venedik
Dita e dytë e punimeve të Kuvendit të Fondacionit Oasis në Venedik mbi temën tejet
aktuale, “Lindja e Mesme në çfarë drejtimi? Laiciteti e të papriturat e Afrikës veriore”.
Vijojnë pra, në Kuvendin “Oasis” të Venedikut, reflektimet e thellimet mbi realitetin
e lindjes së mesme, që siç tregojnë ngjarjeve që po ndodhin, shtrihet edhe në mbarë
botën arabo-myslimane. Edhe një herë, dalin në pah, veçoritë që interesojnë brigjet
e Mesdheut jugor, por edhe Sirinë, Jemenin e Bahreinin. Mundësia e zgjerimi të shpjet
të kthesave të mëdha, të ndryshimeve rrënjësore në Vende që duket si të qëndrueshme
– si për shembull në Arabinë Saudite – sot është shumë reale, pikërisht sepse nuk
është fjala për një kërkesë të thjesht ndryshimi por për kërkesë në përgjigje të rëndësishme,
që i vejnë në lojë fatet e organizatave institucionale të vet këtyre Vendeve, deri
më tani shumë konfesionale, në kuptimin islamik. Laiciteti, siç u tha në këtë Kuvend,
duket se është pikërisht lëvizja që karakterizon dhe përshkon – sidomos të rinjtë
– të cilët synojnë një Shtet të ri, në të cilin të mos jetë sharia, ligji islamik,
i vetmi burim i së drejtës. Shteti laik në kuptimin që garanton pluralizmin, mbron
të drejtat njerëzore, respekton të gjitha shprehjet civile, qytetare e fetare. Për
ta thënë me një fjalë, “një ligj i barabartë për të gjithë”. E nëse këto lëvizje që
janë në veprim e sipër, do të t’ia arrijnë realizimit të synimeve, atëherë kjo do
të jetë historia e një të ardhme të afërt. Këto tema pra u trajtuar sot në Kuvendin
e Fondacionin Oasis, nga i cili del qartë një aspekt: rreziku i shkallëzimit të laicitetit
antifetar që mohon çdo spiritualitet, çdo përmasë shpirtërore, është i fortë; por
duhet provuar e shpresuar që të arrihet në një drejtpeshim për të mirën e përbashkët
e të të gjithëve në ato Vende e Shtete ku mungon liria, ku mungon respektimit i të
drejtave themelore njerëzore, liria qytetare e pluralizmi demokratik.