Hiszpania: beatyfikacja obrońcy Indian w Meksyku

Przewodnicząc liturgii w Zagrzebiu, Benedykt XVI nie zapomniał o tym, co działo się w tym samym czasie na drugim krańcu Europy, w Hiszpanii. Przed południową modlitwą maryjną Ojciec Święty nawiązał do beatyfikacji Jana de Palafoxa y Mendozy. Określił go jako „świetlaną postać biskupa w Meksyku i Hiszpanii”. Przypomniał, że „był on człowiekiem rozległej kultury i głębokiej duchowości, wielkim reformatorem, niestrudzonym pasterzem Kościoła, obrońcą Indian”. Mszy beatyfikacyjnej w katedrze w El Burgo de Osma przewodniczył w imieniu Papieża kard. Angelo Amato, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. W beatyfikacji jednej z najwybitniejszych postaci XVII-wiecznego Kościoła i państwa hiszpańskiego, myśliciela, poety i męża stanu, uczestniczyło pięciu kardynałów i ok. 40 biskupów. Przybyła też delegacja z Meksyku na czele z kard. Norberto Riverą.

Pierwotnie uroczystości beatyfikacyjne miały się odbyć 1 maja. Data została jednak zmieniona z powodu beatyfikacji Jana Pawła II. Do katedry w El Burgo de Osma przybyło wielu pielgrzymów z Hiszpanii, m. in. z Nawarry, Kraju Basków, Madrytu i Toledo. Liczna delegacja przybyła także z Meksyku, szczególnie z Puebla de los Ángeles, gdzie Jan de Palafox y Mendoza był ordynariuszem.

Kard. Angelo Amato podkreślił najważniejsze momenty w życiu błogosławionego. Jan de Palafox y Mendoza urodził się 24 czerwca 1600 r. w Fitero (Nawarra) jako nieślubne dziecko Jerzego de Palafox i wdowy Anny de Casanaty. Matka, która ukryła ciążę, postanowiła pozbyć się dziecka. Poleciła służącej, aby wrzuciła je do rzeki Alhama. Tutaj została jednak odkryta przez Piotra Navarro, który zaopiekował się chłopcem. W 1609 r. Jerzy de Palafox uznał syna i zatroszczył się o jego wykształcenie.

Jan de Palafox studiował m. in. w Alcalá de Henares i w Salamance. Szybko zaczął robić karierę polityczną. Jak sam wyznaje, oddawał się w tym czasie uciechom i nałogom. Jednak w 1628 r. doznaje radykalnego nawrócenia i rozpoczyna życie naznaczone pokutą, modlitwą i troską o najuboższych. Rok później przyjmuje święcenia kapłańskie. Jan de Palafox cieszył się dużym zaufaniem króla Filipa IV, który posłał go do wielu krajów Europy w delikatnych misjach dyplomatycznych.

W 1639 r. zostaje mianowany wizytatorem Nowej Hiszpanii i biskupem diecezji Tlaxcala z siedzibą w Puebla de los Ángeles w Meksyku. Dokonał nie tylko gruntownej reformy duchowieństwa i życia zakonnego, ale stanął także do walki z panującą korupcją i nepotyzmem. Upomniał się o prawa Indian i ubogich. Szybko zjednał sobie popularność wśród biednych i wrogów wśród możnych. W 1642 r. Filip IV mianował Jana de Palafox wicekrólem i gubernatorem Nowej Hiszpanii. Rok później został arcybiskupem Meksyku, ale wolał pozostać w swojej dotychczasowej diecezji. W 1650 r. Jan de Palafox powrócił do Hiszpanii, gdzie został mianowany ordynariuszem diecezji Osma. Zmarł 1 października 1659 r. w opinii świętości, „opłakiwany – według kronik - przez całą Hiszpanię”.

Wkrótce po jego śmierci rozpoczął się proces beatyfikacyjny, który napotkał jednak na szereg trudności. Dzisiejsza uroczystość kończy blisko czterystuletnie starania o wyniesienie do chwały ołtarzy wybitnej postaci hiszpańskiego Kościoła.

M. Raczkiewicz CSsR, Madryt, ak/rv