Các bạn trẻ thân mến, Đứng trước một gian hàng nghèo nàn với vài ba thứ đồ, và
một gian hàng khác với vô số hàng hoá, ắt hẳn chúng ta thích gian hàng có hàng hoá
đa dạng hơn, nơi đó chúng ta thỏa sức chọn lựa. Điều đó cũng có nghĩa là: ở gian hàng
nghèo nàn chúng ta đỡ tốn công sức để chọn, còn ở gian hàng đa dạng chúng ta phải
đắn đo nhiều hơn để chọn cho mình món đồ ưng ý nhất. Dù phải tốn nhiều công sức hơn
để chọn, nhưng chúng ta vẫn thích gian hàng đa dạng hơn. Cuộc sống cũng vậy, bước
từ khung trời tuổi thơ sang thế giới người lớn, chúng ta ngày càng được mở ra trước
nhiều chọn lựa. Dĩ nhiên, chọn lựa trong cuộc sống phức tạp và khó khăn hơn nhiều
so với chọn lựa một món hàng. Vậy đâu là tiêu chuẩn để ta có những chọn lựa đúng đắn
và tốt đẹp trong cuộc sống?
Đối với thánh I-nhã (hay còn gọi là thánh Inhaxio),
ý Chúa là điều tiên quyết phải được chọn lựa trong cuộc sống. Bởi vì “con người
được dựng nên để ngợi khen, tôn kính và phụng sự Thiên
Chúa và nhờ đó cứu rỗi linh hồn mình. Những điều
khác cũng được dựng nên, để giúp con người
đạt đến cùng đích của mình. Vì thế, người
ta chỉ được sử dụng tạo vật theo mức độ chúng giúp
đạt tới cùng đích, và phải gạt bỏ khi chúng làm cản trở mình
đạt đến cùng đích đó. Do đó, để có
thể chọn lựa theo ý Chúa, người ta phải có được
thái độ bình tâm trước mọi thụ tạo, trong tất cả những gì nằm
trong sự tự do của ta và không bị cấm.” Thánh I-nhã còn đưa ra những ví dụ:“đến nỗi chúng ta không ước muốn sức khỏe hơn bệnh
tật, giàu sang hơn nghèo khổ, danh vọng hơn nhục nhã;
cũng không ước muốn sống thọ hơn chết trẻ và tương
tự thế đối với mọi sự khác, nhưng chỉ ước
muốn và lựa chọn điều gì dẫn đưa chúng ta hơn tới cùng
đích mà vì đó chúng ta được dựng nên.” (Thánh I-nhã, Linh
Thao số 23).
Như thế, việc chọn lựa của chúng ta không phải là chọn giữa điều
tốt và điều xấu, nhưng là chọn điều tốt nhất giữa nhiều điều tốt, và không phải theo
ý mình nhưng theo ý Chúa. Chúng ta không cần phải bàn đến việc chọn lựa giữa điều
tốt và điều xấu; vì hẳn nhiên, chúng ta không được phép chọn điều xấu. Điều cần nói
là giữa những điều tốt, chúng ta chọn điều tốt nào. Cuộc sống của chúng ta có quá
nhiều tiêu chuẩn, đôi khi làm chúng ta bối rối, và không biết đâu là tiêu chuẩn thật.
Thật đáng tiếc nếu sau nhiều lần chọn lựa không đúng đắn, chúng ta sợ và không dám
tự tin đưa ra quyết định nữa. Những lúc ấy, chúng ta lại thấy cần những chỉ dẫn biết
bao. Thánh I-nhã đã đưa ra một chỉ dẫn, đó là: “phải bình tâm trước mọi thụ tạo.”
Vậy bình tâm phải được hiểu thế nào?
Bình tâm là thái độ tự do trước những
điều sắp được chọn lựa. Bình tâm để đảm bảo rằng, mình sẽ chọn lựa theo ý Chúa chứ
không theo ý thích riêng của mình. Thánh I-nhã ví sự bình tâm như trạng thái cân bằng
của một cái cân, và không bị chênh về hướng nào. Cân như thế mới đáng để làm tiêu
chuẩn cân đo. Điều duy nhất quyết định cho việc chọn lựa của mình là thánh ý Thiên
Chúa.
Như thế, cần phân biệt giữa bình tâm và bình an. Bình tâm là thái độ
tự do đáp lại tiếng Chúa trong khi bình an là một trạng thái thanh thản trong tâm
hồn. Vì vậy, đôi lúc người ta có được sự bình tâm nhưng chưa hẳn là có bình an. Tuy
nhiên, nếu người ta có bình tâm để chọn lựa theo ý Chúa, thì bình an sẽ đến sau đó
như một sự xác chuẩn của Thiên Chúa. Chúng ta có thể thấy Chúa Giê-su trong Vườn Dầu,
dù tâm hồn Ngài xao xuyến, không thể bình an được, nhưng Ngài vẫn bình tâm để chọn
theo ý Cha. Một khi Ngài đã chọn theo ý Cha, Ngài được bình an để theo thánh ý đó.
Vì thế, người ta có thể nhận ra tâm hồn bình an của Ngài trong suốt chặng đường thương
khó. Với sự bình tâm, nghĩa là với sự tự do và sẵn sàng thực thi ý của Cha, Chúa Giê-su
đã nhất quyết lên Giê-ru-sa-lem dù biết rằng trong chuyến đi này nguy hiểm đang chờ
Ngài. Điều duy nhất thúc đẩy Ngài hành động như thế là “thánh ý Cha”.
Các bạn
trẻ thân mến, Chúng ta đang chuẩn bị bước vào Tuần Thánh, là thời điểm chúng ta
cùng với Chúa, không chỉ tiến lên Giê-ru-sa-lem cách chung chung, nhưng là tiến đến
Vườn Dầu. Tại nơi chính Vườn Dầu này với cuộc chọn lựa đầy cam go, Chúa Giê-su đã
thể hiện một sự bình tâm hoàn toàn. Ngài không nghiên chiều theo một khuynh hướng
nào khác ngoài thánh ý Cha. Cuộc đời chúng ta cũng không ít những Vườn Dầu, với biết
bao chọn lựa đòi chúng ta phải trả giá. Xin Chúa ban cho chúng ta ơn bình tâm để dù
có xao xuyến và sợ hãi, chúng ta vẫn có đủ sức mạnh để chọn lựa theo ý Chúa. Nhờ đó
chúng ta được bình an và hạnh phúc. Xin hẹn một dịp khác,
chúng ta sẽ tìm hiểu về việc tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa. Hà Thanh
Bình