Në audiencën e përgjithshme, duke folur për Shën Gjonin e Kryqit, Papa thekson: feja
nuk është barrë e rëndë, por dritë e jetës.
(16.02.2011 RV)Benedikti XVI ia kushtoi katekizmin e sotëm, mbajtur në Sallën
e Palit VI, në Vatikan, Shën Gjonit të Kryqit, mistikut të madh të shekullit XVI,
që bashkëpunoi ngushtësisht me Shën Terezën e Avilës. Papa rikujtoi ngjarjet më të
rëndësishme të jetës së Shenjtit spanjoll. U ndalua posaçërisht tek mësimet e përshpirtshme
të “Dijetarit mistik”, që reformoi urdhërin e karmelitanëve. Doktrina e tij - vërejti
Ati i Shenjtë - është udhë e sigurt drejt shenjtërisë, drejt përsosurisë, që duhet
të jetë synim i të gjithë njerëzve, sepse thirrje që vjen nga vetë Zoti.
Shën Gjoni i
Kryqit – nënvizoi Benedikti XVI - na mëson se të ndjekësh Krishtin, nuk do të thotë
të marrësh mbi supe një barrë të rëndë. Të ndjekësh Krishtin, do të thotë të ndjekësh
dritën, e cila i ndriçon të gjitha ditët tona. Papa shpjegoi se jeta e Shenjtit nuk
ishte “fluturim mbi retë mistike”. Nuk ishte aspak e lehtë. Tejet e vështirë, madje.
E sidomos, praktike e konkrete. Prej këndej Benedikti XVI nënvizoi se përvoja e Shën
Gjonit të Kryqit është model për të gjithë, e jo vetëm për pak shpirtra të zgjedhura: “Në
se shpirti i njeriut është përplot me dashuri, kjo dashuri i jep krahë, ia lehtëson
barrën e përditshme, e ndihmon t’i përballojë më lehtë shqetësimet e jetës, sepse
ia mbush shpirtin me një dritë të madhe. E kjo dritë është feja: është ndjesia e jashtëzakonshme
që provon njeriu, kur kupton se Zoti e do e se është gati ta lëshojë plotësisht veten
në krahët e Tij, nëpër Jezu Krishtin”. Shenjtëria – pohoi Papa - nuk është
vepër e duarve tona. Është një dritare. Na hapet në shpirt, për të hyrë drita e Zotit,
që mund ta shndërrojë krejt jetën tonë. Mbi të gjitha – shtoi Ati i Shenjtë – shenjtëri
do të thotë t’ia hapësh zemrën Zotit, ta lësh të të dojë, ashtu si di të dojë vetëm
Ai: “Ta lusim Zotin të na ndihmojë që ta gjejmë këtë shenjtëri e t’ia besojmë
vetveten dashurisë së tij, gjë që është thirrje për të gjithë e shëlbim i vërtetë”. Ati
i Shenjtë përmblodhi çastet më domethënëse të jetës së Shenjtit. Jetë e ngarkuar me
vuajtje, vështirësi e keqkuptime, të cilat ai ia doli mbanësh t’i durojë e t’i kapërcejë,
falë besimit të pakufishëm në hirin hyjnor. Kujtoi edhe miqësinë e thellë shpirtërore
të Gjonit me Terezën e Avilës, me ndihmën e së cilës reformoi familjen rregulltare
karmelitane. Papa numëroi veprat më të rëndësishme të Shenjtit: “Ngjitja mbi malin
e Karmelit”, “Nata e errët e shpirtit”, “Këngë shpirtërore “ e “Flakë e gjallë dashurie”.
Kujtoi edhe se, në sa i shkruante këto tekste mistike, kryevepra të letërsisë spanjolle,
Shën Gjoni ecte në rrugën e Kryqit, në rrugën e pastrimit të shpirtit, për të arritur
në majën e përsosurisë së krishterë. Simbolikisht, në majën e Karmelit: “Një
pastrim i tillë paraqitet si shtegtim, të cilin njeriu e nis, duke bashkëpunuar me
hirin hyjnor, për ta çliruar shpirtin nga çdo lidhje e çdo dashuri, që i bie ndesh
vullnetit të Zotit. Për të arritur në bashkim me dashurinë e Zotit, pastrimi duhet
të jetë i plotë, të nisë me jetën e shqisave e të vijojë me atë, që fitohet përmes
tri virtyteve teologale: fesë, shpresës e dashurisë, të cilat pastrojnë ndjetet, kujtesën
e vullnetin”. Shën Gjoni i Kryqit provoi edhe dhimbjet e papërshkrueshme të
natës së shpirtit, për të cilën flet edhe mistikja jonë e madhe, e Lumja Nënë Terezë.
Në veprën “Nata e errët”, Shenjti, që eci nëpër jetë duke mbartur vërtet kryqin e
rëndë mbi supe, përshkuan aspektin ‘pasiv’, domethënë, veprimin e hirit të Zotit në
procesin e pastrimit të shpirtit. Njeriu – nënvizoi Papa - sado të përpiqet për ta
çuar deri në fund këtë proces, është tepër i ligshtë. I vetëm, nuk mund të arrijë
kurrë deri tek rrënjët e thella të prirjeve e të zakoneve të këqija njerëzore; mundet
vetëm t’i frenojë, por jo t’i shkulë me gjithë rrënjë. Nga ana tjetër - vijoi Benedikti
XVI - shpirti bëhet vërtet i pastër dhe i lirë, vetëm kur ia del mbanësh të çlirohet
nga vartësia e veprimeve të parregullta: “Procesi i gjatë dhe i mundimshëm i
pastrimit, kërkon, sigurisht, përpjekje vetjake, por protagonisti i vërtetë në këtë
proces, është vetë Zoti: njeriu mundet vetëm t’ia hapë zemrën hirit hyjnor, pa i krijuar
pengesa. Duke i jetuar virtytet teologale, lartohet e i jep vlerë impenjimit të vet.
Ritmi i rritjes në fe, në shpresë e në dashuri shkon hap për hap me veprën e pastrimit
e me bashkimin progresiv me Zotin, derisa njeriu arrin të shndërrohet në Të” Kur
arrihet në këtë majë - vërejti Ati i Shenjtë – shpirti shkrihet me vetë jetën trinitare
aq, sa ta dojë Zotin me të njëjtën dashuri, që ka Zoti për të, sepse do në Shpirtin
Shenjt. Ja pra pse – tha Papa – Shën Gjoni i Kryqit ngulmon se nuk mund të ketë bashkim
të vërtetë dashurie me Zotin, në se kjo dashuri nuk arrin kulmin në bashkimin trinitar.