Okruchy Ewangelii: szósta niedziela zwykła

Słyszeliście, że powiedziano przodkom: «Nie zabijaj»

Posłuchaj:

1. Od dzieciństwa uczyliśmy się dziesięciu przykazań Bożych. Poznawaliśmy je w domu rodzinnym, a później na katechezie. Weszły one głęboko do naszej pamięci i odwoływaliśmy się do nich często w życiu, w rozwiązywaniu wątpliwości moralnych, w ocenie naszej relacji z Bogiem i bliźnimi. W miarę mijających lat przekonywaliśmy się coraz bardziej, że duchowość proponowana przez Jezusa, owszem, ogarnia Dekalog, który w religijnej tradycji żydowskiej zajmował centralne miejsce, ale proponuje coś więcej, o czym jest mowa w dzisiejszej Ewangelii:

„Słyszeliście, że powiedziano przodkom: «Nie zabijaj», a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi. A Ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega sądowi” (Mt 5,21-22).

2. Już w opisie zabicia Abla przez Kaina Pismo święte ukazuje obecność w człowieku skutków grzechu pierworodnego: gniewu i zazdrości. Bóg pyta Kaina: „Cóżeś uczynił? Krew brata twego głośno woła ku Mnie z ziemi!” (Rdz 4,10). Minęły tysiąclecia, a tamta historia się nie kończy. Szczycimy się osiągnięciami techniki, postępem w przekazywaniu informacji, dogodnymi i szybkimi środkami komunikacji, mniej mówimy na temat niebezpiecznych skłonności w człowieku, które w tak jaskrawej formie dały znać o sobie w dwudziestym wieku, zwłaszcza w czasie dwóch wojen światowych. Do tego masowego zabijania człowieka przez człowieka, które dokonuje się i w naszych dniach w różnych regionach świata, trzeba dodać wiele innych smutnych wydarzeń, o których słyszymy codziennie w środkach masowego przekazu: o zorganizowanych grupach propagujących zło i zabijanie ludzi inaczej myślących politycznie, religijnie, społecznie, a nawet o zabójstwach, jakich dopuszczają się członkowie rodzin wobec swoich najbliższych. Do tego dochodzą choroby i klęski głodu powodujące śmierć wielu osób, której można było zaradzić, gdyby nie obojętność jednych i chciwość innych. Bo jak stwierdza Katechizm Kościoła Katolickiego: „Przez lichwiarstwo i chęć zarobku, powodujące głód i śmierć swoich współbraci, spekulanci pośrednio popełniają zabójstwo, za które są odpowiedzialni” (N. 2269). A jakże nie wspomnieć w tym kontekście przerywania ciąży, eutanazji, samobójstw?

3. „A Ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega sądowi” (Mt 5,22).

Słysząc te słowa, nie możemy się czuć spokojni; nie tylko z racji na to, co się działo i dzieje w świecie, ale też dlatego, że dopowiedzenie Jezusa przemawia bezpośrednio do nas. Według słów Zbawiciela, różne są sposoby zabijania. Czyż nie jest swoistego rodzaju zabójstwem gniewanie się, pogardzanie czy znieważanie swego brata? Zagrażamy jego życiu, gdy go atakujemy, gdy z niego szydzimy, gdy go oskarżamy. A cóż powiedzieć o tych, którzy tak czynią w środkach masowego przekazu i niszczą dobre imię człowieka, bezpodstawnie oskarżają i potępiają – jak się później okazuje – kogoś niewinnego. Informacja poszła w świat, oskarżony ma niewielkie możliwości, by wykazać swoją niewinność, nawet we własnym środowisku. Zresztą, nawet gdy to uczyni, poszlaka oskarżenia już pozostanie.

W takich okolicznościach dostrzegamy ku naszemu zdziwieniu i w nas samych tę skłonność do oskarżania i wydawania wyroków. Szybko znajdujemy choćby niewielkie kamyki, by rzucić nimi w bliźniego. Dopiero stanowczy głos Jezusa: „Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci w nią kamieniem” (J 8,7), powstrzymuje nas przed wykonaniem zamiaru i zachęca do refleksji nad przykazaniem: „Nie zabijaj”, odnoszącym się do każdego z nas.

Jest więc nad czym zastanawiać się w tę niedzielę, w którą Jezus odnosi się do niektórych przykazań. One były i są najdalej wysuniętą granicą, której nikomu nie wolno przekroczyć. Ale nie wystarczy unikać zła, jest rzeczą konieczną czynić dobro. I o siły w czynieniu dobra, o pomoc w pogłębianiu miłości bliźniego prośmy Zbawiciela, który dzisiaj nam przypomina: „Jeśli wasza sprawiedliwość nie będzie większa niż uczonych w Piśmie i faryzeuszów, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego” (Mt 5,20).

ks. Waldemar Turek