Kościół w Polsce – podsumowanie AD 2010 – część I

Kończący się rok 2010 skłania do podsumowań. Przedstawiamy pierwszą część przeglądu najważniejszych wydarzeń w Kościele w Polsce. Były to przede wszystkim miesiące naznaczone katastrofą smoleńską, ale nie tylko. Odbyła się wszak uroczystość beatyfikacyjna ks. Jerzego Popiełuszki, a Ojciec Święty dokonał zmian na stanowiskach prymasa i nuncjusza apostolskiego. Przegląd wydarzeń w Kościele w Polsce w 2010 r. przygotował Rafał Łączny z KAI.

Nie sposób, podsumowując wydarzenia 2010 r., nie rozpocząć od bodaj najtragiczniejszego w dziejach naszej ojczyzny wydarzenia, jakim była katastrofa samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem 10 kwietnia. W drodze na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński z małżonką.

W kilka godzin po tragedii Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wydało komunikat, w którym biskupi podkreślili, że Kościół w tym trudnym momencie jednoczy się z rodakami w kraju i zagranicą. Treść komunikatu odczytał bp Stanisław Budzik, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski.

„Polecamy wszystkich, którzy zginęli w tej katastrofie, Chrystusowi Zmartwychwstałemu. Prosimy Go, aby otworzył bramy Miłosierdzia przed ofiarami tego wydarzenia, aby ukoił ból serca tych, którzy ich opłakują, i aby naszej Ojczyźnie pogrążonej w bólu i żalu udzielał swojego błogosławieństwa” – mówił bp Budzik.

Uroczystości pogrzebowe Pary Prezydenckiej odbyły się w Bazylice Mariackiej w Krakowie 18 kwietnia. Przewodniczył im metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz. Homilię nieobecnego Legata Papieskiego kard. Angelo Sodano odczytał ówczesny nuncjusz apostolski w Polsce, abp Józef Kowalczyk.

„Nie pozostaje mi zatem nic innego, jak wyrazić życzenia, aby hołd, jaki dziś oddajemy zmarłemu prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, jak też pełna szacunku myśl, jaką kierujemy ku ofiarom z Katynia, którym św. prezydent pragnął oddać cześć, przyczyniły się do budowania bardziej zjednoczonej Europy i świata” – napisał kard. Sodano.

Lech i Maria Kaczyńscy spoczęli na Wawelu, w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów.

W dniach żałoby narodowej przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie gromadziły się tysiące osób. Składano tam kwiaty, stawiano znicze. Pojawił się również krzyż, przyniesiony przez harcerzy, przy którym trwała modlitwa w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej. Niestety krzyż ten stał się w następnych miesiącach przedmiotem ostrego sporu różnych środowisk. Konflikt wywołała propozycja przeniesienia krzyża do kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie, na co zgodziły się organizacje harcerskie, przedstawiciele Kancelarii Prezydenta oraz Kurii Metropolitalnej Warszawskiej. Uroczystość przeniesienia krzyża zaplanowano na 3 sierpnia.

„Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja, jako w niebie, tak i na ziemi – modlili się zebrani pod krzyżem. – Krzyż – nasza, wiara, symbol narodu polskiego. Nie pozwolimy, nie pozwolimy, wyrwiecie z nas serce, jak zabierzecie ten krzyż” – mówili.

W wyniku ostrych protestów odstąpiono od przeniesienia krzyża. W kilka dni później, 12 sierpnia, z apelem do osób modlących się po krzyżem przed Pałacem Prezydenckim, by umożliwili przeniesienie krzyża do kościoła św. Anny, zwrócili się metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz oraz sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski bp Stanisław Budzik.

„Apelujemy do wszystkich, aby było możliwe przeniesienie tego krzyża na miejsce wcześniej przewidziane, do kaplicy katyńskiej w kościele św. Anny. Apelujemy do wszystkich, którzy gromadzą się na Krakowskim Przedmieściu, aby przez swoje zachowanie nie dawali okazji, nie stwarzali okazji dla tych ludzi, którzy właśnie w tym miejscu okazują brak tolerancji, poniżają ludzi wierzących i nie szanują godności człowieka” – mówił bp Budzik.

Do kwestii sporu wokół krzyża sprzed Pałacu Prezydenckiego nawiązali polscy biskupi 25 sierpnia na Jasnej Górze. Na zakończenie obrad Rady Biskupów Diecezjalnych podkreślono, że warunkiem rozwiązania problemu jest spełnienie postulatu godnego upamiętnienia ofiar katastrofy smoleńskiej. Biskupi zaapelowali również o utworzenie specjalnego komitetu, który zajmie się kwestią upamiętnienia ofiar.

Wreszcie 16 września krzyż trafił do kaplicy w Pałacu Prezydenckim. A jego przeniesienie do kościoła akademickiego św. Anny nastąpiło 10 listopada, w siedem miesięcy od katastrofy prezydenckiego samolotu.

W roku 2010 Kościół w Polsce przeżywał także wydarzenia radosne, jak choćby majowa pielgrzymka kapłanów na Jasną Górę. Była to najważniejsza ogólnopolska inicjatywa Roku Kapłańskiego. 1 maja na pierwszą od 40 lat pielgrzymkę kapłanów przybyło ponad 5 tys. księży.

Homilię na Jasnej Górze wygłosił kard. Cláudio Hummes, prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa. W znacznej części została ona odczytana w języku polskim. Hierarcha podkreślił, że współcześnie nowa kultura nihilizmu i laicyzmu szybko rozszerza się w całym świecie. Wymaga to zatem od kapłanów nowych środków i metod.

„Nie wystarczy przyjmować i ewangelizować tych, którzy przychodzą do naszych Kościołów, do naszych parafii. Trzeba powstać i iść, w sposób zorganizowany i przy pomocy wiernych świeckich, na poszukiwanie owiec zabłąkanych, odwiedzając rodziny, miejsca pracy, środowiska szkolne i akademickie oraz wszystkie inne środowiska i struktury społeczeństwa” – stwierdził kard. Hummes.

6 czerwca 150 tys. wiernych zgromadziło się na Placu Piłsudskiego w Warszawie. Z udziałem Episkopatu Polski, pod przewodnictwem abp. Angelo Amato, prefekta Kongregacji ds. Spraw Kanonizacyjnych, odbyła się długo oczekiwana beatyfikacja ks. Jerzego Popiełuszki.

„Naszą władzą apostolską zezwalamy, aby odtąd Czcigodnemu Słudze Bożemu Jerzemu Popiełuszce przysługiwał tytuł błogosławionego” – odczytał papieski dokument beatyfikacyjny abp Kazimierz Nycz.

Do ołtarza podeszła następnie procesja wnosząca relikwie. W orszaku szła także Marianna Papiełuszko, matka ks. Jerzego.

„Dzisiejsza beatyfikacja jest godnym zapamiętania dniem radości dla waszego narodu. Ks. Popiełuszko uwielbiony zostaje oddany w ramiona Matki Kościoła w tym samym geście, w jakim prorok Eliasz oddał wskrzeszone do życia dziecko jego matce: patrz, twój syn żyje” – stwierdził w odczytanej przez bp. Stanisława Budzika homilii abp Angelo Amato.

„Niech z tej śmierci, jak powiedział Sługa Boży Jan Paweł II, wyrośnie nowe życie jedności i pokoju w naszej ojczyźnie” – powiedział abp Kazimierz Nycz.

Nie można nie wspomnieć o papieskich nominacjach. 8 maja Benedykt XVI mianował dotychczasowego nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Józefa Kowalczyka nowym Prymasem Polski. Natomiast 30 czerwca Benedykt XVI mianował abp. Celestino Migliore nuncjuszem apostolskim w Polsce. 28 września abp Migliore po raz pierwszy uczestniczył w zebraniu plenarnym episkopatu. Jak przyznał został bardzo dobrze przyjęty.

„To dobry znak na przyszłość. Jestem bardzo zadowolony ze współpracy z biskupami w Polsce. Mam nadzieję, że wszystko będzie bardzo dobrze a współpraca owocna” – stwierdził nowy nuncjusz.

Rok 2010 niezwykle boleśnie doświadczył także mieszkańców południowej Polski. W wyniku powodzi uszkodzonych zostało ponad 20 tys. domów, a 70 tys. osób straciło dorobek całego życia. Mimo to Polacy chętnie spieszyli z pomocą poszkodowanym w innych rejonach globu. Wyjątkową solidarność okazali mieszkańcom Haiti, gdzie doszło do trzęsienia ziemi, i Pakistanu dotkniętego powodzią. Pomoc koordynowała Caritas Polska. Mówi ks. Marian Subocz, jej dyrektor.

„Caritas Polska przy pomocy Caritas diecezjalnych i parafialnych zebrał na pomoc dla Haiti 12.980 tys. zł. Te pieniądze zostały częściowo już wysłane na Haiti na trzy ważne projekty. Pracujemy za pośrednictwem nuncjatury apostolskiej na Haiti. Następna akcja, która odbyła się w Polsce, to powódź, która właściwie trzy razy dotknęła nasz kraj i Caritas Polska przekazała na pomoc 23 mln zł a Caritas diecezjalne przekazały do tych Caritas, które zostały poszkodowane, 23.183 tys. zł. No w i końcu powódź w Pakistanie. Tutaj również nie pozostaliśmy bierni. Caritas Polska przesłała 150 tys. euro na pomoc do Pakistanu” – poinformował ks. Subocz.

To zaledwie półmetek przeglądu najważniejszych wydarzeń w Kościele w Polsce w 2010 r. Podczas kolejnego spotkania mowa będzie m.in. o kontaktach Kościoła katolickiego w Polsce z Rosyjską Cerkwią Prawosławną, Dniu Papieskim czy kontrowersjach wokół Komisji Majątkowej.

R. Łączny, KAI