Më 20 dhjetor, kalendari përkujton shën Liberatin, martir
Në “martirologun Jeronimian” festa e shën Liberatit martir shënohet më 20 dhjetor.
Kjo datë mbeti për përkujtimin e martirit edhe në “martirologun Romak”, hartuar në
shekullin XVI nga historiani i madh, kardinali Cesare Baronio. Ndonëse mendohej se
kishte ardhur nga Lindja, në të vërtetë shën Liberati ishte romak. Emri i tij i vërtetë
ishte Liberale (italisht); Liberalis (latinisht), prej nga u përkthye gabimisht në
Liberatis apo Libert, e ashtu edhe mbeti. Reliket e shën Liberatit janë varrosur
në Udhën e lashtë romake Salaria, ku pushojnë në paqe edhe dy martirë të tjerë: Gjoni
e Festi. Liberati, bir i një familjeje fisnike, ishte konsull. Si u kthye në fenë
e krishterë, u dashurua me Krishtin aq, sa hoqi dorë nga karriera, nga politika, nga
jeta në rrethet fisnike dhe nisi të ndjekë rrugën e re të dashurisë vëllazërore e
të fesë në Zotin. Ndryshimi i tij i thellë u ra në sy të gjithëve. E arrestuan dhe
e dënuan me vdekje në kohën e sundimit të Klaudios, që njihet me atributin “Gotiku”
(269-270). Një farë Flori e ngriti trupin e tij mbi një varr monumental, me shpresën
se Zoti do t’ia shpërblente në jetën tjetër nderimin për shenjtërim. Varri u shkatërrua
në kohën e pushtimit të Alarikut në vitin 410 pas Krishtit, por besimtari i përshpirtshëm
e ndërtoi përsëri. Kujtojmë se emri Liberalis në latinisht do të thotë: “I çliruar
nga skllavëria”; të krishterët e përdorën me kuptimin “I çliruar nga robëria e mëkatit,
apo nga paganizmi”.