Адвакатам, які будзе
абараняць інтарэсы так званых абаронцаў крыжа ў Еўрапейскім судзе ў Страсбургу, у
сувязі з прынятым раней рашэннем аб зняцці крыжоў у дзяржаўных школах у Італіі, стане
вядомы амерыканскі юрыст Джозэф Вайлер. Інтэрв'ю з ім змешчае сённяшнее выданне “L'Osservatore
Romano”.
Ватыканская газета падкрэслівае, што адвакат з'яўляецца яўрэем і кажа,
што перад чатырнаццаціасабовым складам суду Вялікай палаты трыбуналу, ён прадстаў
у ярмолцы на галаве, “для таго, каб было бачна, што знаходзіцца там у імя плюралізму
светаў і мыслення". "Я не прасіў грошай, я не хачу каб хтосці падумаў, што ёсць падставы
ў гэтым выпадку думаць пра грошы. Калі не прызнаецца рэлігійная самабытнасць кагосці,
не прызнаецца тоеснасць кожнага іншага веравызнання. Таксама і майго", - кажа адвакат
Вайлер.
Нагадвае, што пра гэтыя пытанні ён ужо пісаў у сваёй кнізе пра хрысціянскую
Еўропу ў 2003 годзе. Ён паставіў там акцэнт, між іншым на хрысціянафобію, бо перакананы,
што гэта падман казаць: “Я не люблю Касцёла і яго гісторыі, яго прыхільнікаў, але
з павагай адношуся да прыкладу і велічы Езуса Хрыста”. Забарона прысутнасці крыжоў
у італьянскіх школах з'яўляецца барацьбой з Езусам. На думку амерыканскага адваката,
"вялікім урокам Еўрапейскай супольнасці з'яўляецца прынцып талерантнасці, замацаваны
Канвенцыяй аб заснаванні гэтай супольнасці".
"Група краін пагадзілася са сваімі
розніцамі і аб'ядналася. Існуе грамадская мараль, якая ўспрымае мусульман, будыстаў,
у тым ліку нас, яўрэяў; хрысціяне, аднак, не карыстаюцца вялікай сімпатыяй". Ён дадае,
што ў сваёй кнізе вызначыў восем прычын гэтай "агіды да Хрыста і Яго Касцёла". "Ёсць,
напрыклад, тыя, хто атакуе Хрыста, не ведаючы, навучання Касцёла, ці абапіраючыся
выключна на ўспаміны катэхізісу са школьных часоў. З іншага боку, ёсць выпадкі заздрасці:
Папу прыходзяць слухаць натоўпы, аб якіх не можа нават марыць рок-зорка", - кажа Вайлер.
У
сваім мемарандуме, прадстаўленым амерыканскаму суду, адвакат дае прыклад двух студэнтаў,
адзін выхадзец з няверуючай сям'і, другі з сям'і хрысціянскай. Калі ў класе ёсць крыж,
падвяргаецца дыскрымінацыі першае дзіця, калі крыжа няма, пакутуе другое дзіця. "Бок
абвінавачвання, спадарыня Лаотсі, хоча навязаць Італіі абавязак свецкасці. Гэта супярэчыць
Канвенцыі, у якім згадваецца права на свецкасць, але гаворыцца і аб праве на культурны
плюралізм. Дзеці, не будуць падвяргацца дыскрымінацыі, калі школа зможа навучыць іх
талерантнасці і плюралізму"
Па словах адваката, "канцэпцыя нейтралітэту заснаваная
на двух памылках". "Канвенцыя гарантуе свабоду рэлігіі і ад рэлігіі, але гэта кампенсуе
іншыя вялікія свабоды, якімі карыстаюцца асобныя дзяржавы, а менавіта свабоду самім
вырашаць, калі гаворка ідзе аб рэлігійнай спадчыне, якая з'яўляецца калектыўнай ідэнтычнасцю
нацыі і сімвалам, які доказвае гэтую тоеснасць. У Еўропе ёсць краіны адкрыта свецкія,
як Францыя і краіны, як Германія, Ірландыя, Грэцыя, якія ў сваіх канстытуцыях звяртаюцца
да Бога. Каралева Елізавета таксама з’яўляецца кіраўніком Англіканскай Царквы: мы
хочам ісці настолькі далёка, каб сказаць, што няма месца выяве каралевы ў школах у
Англіі, таму што яна таксама з'яўляецца рэлігійнай асобай? Ні адна краіна не можа
адкінуць сваю культурную спадчыну, паколькі яна грунтуецца на рэлігійнай тоеснасці.
І гэта сцвярджае Еўрапейская канвенцыя", - сказаў амерыканскі юрыст.
Адвакат
Вайлер лічыць, што рашэнне суда ў Страсбургу азначае "амерыканізацыю" Еўропы, паколькі
яна ўсталёўвае "цвёрдае аддзяленне Касцёла ад дзяржавы і навязвае адно правіла, якое
абавязвае ва ўсіх краінах ЕС". На пытанне, як скончыцца паводле яго справа крыжоў,
ён адказаў: "Цяжка сказаць ... У любым выпадку, было б лепш прайграць, чым выйграць
дзякуючы двухзначнай аргументацыі, без поўнага прызнання, напрыклад, важнасці хрысціянскай
гісторыі як праўдзівага злучнага рэчыва Еўропы, у якой мы жывем".