Akcja Katolicka wczoraj i dziś. 80. rocznica ustanowienia Akcji Katolickiej w Polsce

W tym roku mija 80. rocznica powołania Akcji Katolickiej w Polsce.

24 listopada 1930 roku kardynał August Hlond erygował Naczelny Instytut Akcji Katolickiej z siedzibą w Poznaniu. 6 grudnia mianowane zostały władze Instytutu. Prezesem został Adolf Bniński, dyrektorem - ksiądz Stanisław Bross, a biskup Walenty Dymek — asystentem kościelnym.

Organizację Akcji Katolickiej w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym przyśpieszył list sekretarza stanu kard. Piotra Gasparriego do kard. Augusta Hlonda z 10 kwietnia 1929 r., w którym czytamy: „Z żywym zadowoleniem powziął papież wiadomość, że sprawa krzewienia i utrwalenia Akcji Katolickiej w Polsce zajmuje naczelne miejsce w szeregu zagadnień, które będą omawiane na najbliższej konferencji Episkopatu.”

9 września 1929 roku, obradująca w Poznaniu Komisja Prawna Episkopatu Polski postanowiła utworzyć Akcję Katolicką. Dyrektorem Centrali Krajowej z siedzibą w Poznaniu wybrano ks. Stanisława Adamskiego. Jemu też powierzono opracowanie programu działania nowego stowarzyszenia, jak również projektu Statutu Centrali Krajowej, obejmującego diecezjalny i parafialny stopień organizacji.

Konferencja Episkopatu, podczas spotkania 24 kwietnia 1930 roku w Poznaniu, chcąc przyśpieszyć podjęte już działania, a zwłaszcza prace nad statutem, wyłoniła specjalną komisję do jego zatwierdzenia, w skład której weszli: prymas August Hlond, metropolici: Adam Sapieha, Andrzej Szeptycki, Józef Teodorowicz oraz biskup Wincenty Tymieniecki. Nowy statut zredagował sam prymas Hlond, ogromnie zaangażowany w utworzenie nowej organizacji katolików świeckich. Pius XI zatwierdził ten ustrojowy dokument pismem Sekretariatu Stanu z 27 listopada 1930 roku. Tym samym polski Statut Akcji Katolickiej uzyskał, obok statutu włoskiego, najwyższą sankcję prawną. Statut ustanowił patrona dla stowarzyszenia w osobie św. Wojciecha oraz przyjął święto Chrystusa Króla jako główną uroczystość Akcji Katolickiej w Polsce. Przedwojenne struktury stowarzyszenia liczyły ok. 700 tysięcy członków.



* * *

Swoje odrodzenie Akcja Katolicka zawdzięcza Sł. B. Janowi Pawłowi II, który podczas wizyty biskupów polskich ad limina w roku 1993 wezwał do odtworzenia struktur stowarzyszenia zdelegalizowanego w czasach PRL. Obecnie w Polsce działa 1948 Parafialnych Oddziałów Akcji Katolickiej skupiających ok. 25 tysięcy osób. Struktury stowarzyszenia działają w większości diecezji. Najwięcej członków Akcji Katolickiej jest w diecezji (archidiecezji): przemyskiej 3700 (275 POAK), bielsko-żywieckiej 1464 (77 POAK), poznańskiej 1140 (78 POAK), rzeszowskiej 1020 (122 POAK) i częstochowskiej 935 ( 97 POAK).

Celem Akcji Katolickiej jest pogłębianie formacji chrześcijańskiej oraz organizowanie bezpośredniej współpracy katolików świeckich z hierarchią kościelną w prowadzeniu misji apostolskiej Kościoła. Stowarzyszenie prowadzi wielokierunkową działalność społeczną — charytatywną, kulturalną i edukacyjną. Prowadzi szkoły, ośrodki pomocy społecznej, świetlice terapeutyczne, wydaje książki i pisma, redaguje audycje radiowe, zajmuje się również działalnością pielgrzymkowo-turystyczną nakierowaną na popularyzację ważniejszych sanktuariów w kraju i na świecie. Organizuje liczne konkursy dla dzieci i młodzieży, których celem jest popularyzacja rodzimej historii i tradycji religijnej. Od początku aktywnie uczestniczy w organizowaniu Dnia Papieskiego. Krajowy Instytut Akcji Katolickiej stara się niezwłocznie reagować na zagrożenia wiary i moralności zajmując stanowiska oraz wydając opinie i oświadczenia w ważnych sprawach dotyczących życia społecznego.

Od trzech lat Polska jest reprezentowana we władzach Międzynarodowego Forum Akcji Katolickiej. W tym roku Zarząd Krajowego Instytutu, przy współpracy z Zarządem Diecezjalnego Instytutu AK w Krakowie, był organizatorem V Europejskiego Spotkania Międzynarodowego Forum AK. Polska jest inicjatorem promocji idei Akcji Katolickiej w krajach Europy południowo-wschodniej. W konferencji krakowskiej wzięli udział obserwatorzy z Białorusi, Czech, Litwy, Słowacji i Ukrainy. Wiosną przyszłego roku przedstawiciele tych krajów spotkają się we Lwowie.

Prezesem Zarządu Krajowego Instytutu Akcji Katolickiej jest Halina Szydełko. Krajowym Asystentem Kościelnym – bp Mariusz Leszczyński. Biuro krajowe AK mieści się w Warszawie przy ulicy Nowogrodzkiej 49. KIAK wydaje biuletyn i prowadzi stronę internetową: www.ak.org.pl

* * *

W niedzielę Chrystusa Króla (21 bm.) wszystkie Diecezjalne Instytuty Akcji Katolickiej obchodzić będą swoje święto patronalne uczestnicząc w uroczystych Mszach św. i organizując konferencje upamiętniające 80. rocznicę ustanowienia stowarzyszenia. Zwyczajowo tego dnia wręczane są legitymacje nowym członkom Akcji Katolickiej oraz dekrety nowo mianowanym prezesom parafialnych oddziałów.

Akcja Katolicka diecezji zielonogórsko-gorzowskiej weźmie udział w uroczystościach w Świebodzinie związanych z poświęceniem monumentalnej rzeźby Chrystusa. Swój udział zaakcentuje poprzez przygotowanie modlitwy wiernych oraz odczytanie Aktu Intronizacji Chrystusa Króla Wszechświata, który zakończy Mszę św. polową pod przewodnictwem J.E. ks. bpa Stefana Regmunta.

W Olsztynie członkowie AK wezmą udział w Mszy św. w kościele św. Józefa, której będzie przewodniczył J.E. ks. bp. Jacek Jezierski. Następnie odbędzie się konferencja, podczas której ks. dr Michał Tunkiewicz przedstawi prezentację ukazującą początki stowarzyszenia oraz przykłady aktualnej działalności w kraju i na Warmii.

W dniach 18 – 20 listopada członkowie Akcji Katolickiej diecezji sosnowickiej spotkają się w Olkuszu, Dąbrowie Górniczej i Sosnowcu, by wysłuchać wykładów i razem modlić się podczas Mszy św. w intencji rozwoju stowarzyszenia. Hasło I Kongresu Akcji Katolickiej Diecezji Sosnowieckiej, obchodzącej w tym czasie również 15. lecie odnowienia po II wojnie światowej, brzmi: Akcja Katolicka w służbie Kościoła.

W przeddzień uroczystości, Zarząd AK diecezji płockiej organizuje sympozjum naukowe, podczas której akcenty rocznicowe zostały włączone w główny temat konferencji „Rola dziadków w tworzeniu cywilizacji miłości”. Gościem płockiej AK będzie b. marszałek Sejmu RP pan Marek Jurek. Mszę św. poprzedzającą konferencję odprawi J.E. ks. bp Roman Marcinkowski.

Akcja Katolicka diecezji zielonogórsko-gorzowskiej będzie uczestniczyć w poświęceniu monumentalnego posągu Chrystusa Króla w Świebodzinie.

Krajowy Asystent Kościelny Akcji Katolickiej J.E. ks Bp Mariusz Leszczyński będzie przewodniczył Mszy św. ( godz. 9.00) w bazylice św. Krzyża w Warszawie, gdzie wygłosi również kazanie.

Bożena Ulewicz, członek Zarządu Krajowego Instytutu Akcji Katolickiej ds. kontaktów z mediami