էՋ ՄԸ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵՆԷՆ։ԱԿՆԱՐԿ ՄԸ ՝ՍՓԻՒՌՔԱՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ։ Հայ Գրականութիւնը Արաբական
Երկիրներու Մէջ։
1923-էն սկսեալ Արեւմտահայ Գրականութիւնը կրնանք անուանել Սփիւռքահայ Գրականութիւն, մանաւանդ
որ անոր գլխաւոր թեման կը մնայ Սփիւռքը, օտարին հետ հանդիպումը եւ հայրենիքի կարօտը:
Արաբական Երկիրները, գլխաւորաբար Իրաք, Սուրիա, Լիբանան, Յորդանան, Պաղեստին եւ Եգիպտոս:
Սկիզբը ամենէն կարեւոր կեդրոններէն մէկը այս շրջանակին մէջ եղան Եգիպտոսի Գահիրէ եւ Աղեքսանդրիա
քաղաքները, բայց յետագային եւ մինչեւ այսօր մշակութային եւ մտաւորական կեդրոն դարձան
յատկապէս Լիբանանը,(Պէյրութ) եւ Սուրիան (Հալէպ): Հոս լոյս տեսան բազմաթիւ օրաթերթեր,
հրատարակուեցան մեծ թուով գիրքեր եւ արաբահայ գրականութիւն մը իր ուրոյն դիմագիծը պարտադրեց
հայ գրականութեան վրայ:Յիշենք անունները կարգ մը գրագէտներու ՝ Վահան Թէքէեան, Ժագ Յակոբեան,
Արսէն Երկաթ/Եգիպտոս/, Յակոբ Օշական, Եղիվարդ/Երուսաղէմ/, Լեւոն Շանթ, Մուշեղ Իշխան,
Վահէ Վահեան, Լեւոն Վարդան, Նիկոլ Աղբալեան, Եդուարդ Պոյաճեան, Պողոս Սնապեան, Գեորգ
Աչեմեան եւ շատ ուրիշներ /Լիբանան/ Անդրանիկ Ծառուկեան, Սիմոն Սիմոնեան, Արմէն Անոյշ,
Սմբատ Փանոսեան/Սուրիա, Լիբանան/ եւայլն. Լիբանանի եւ Սուրիոյ մէջ լոյս տեսած կարեւոր
գրական հանդէսներէն եղան «Նայիրի» եւ «Սփիւռք» շաբաթաթերթերը եւ «Բագին», «Շիրակ» ամսագիրները: Արաբական
գաղութները արտագաղթի պատճառով համալրեցին եւ զօրացուցին յատկապէս Եւրոպայի եւ Ամերիկայի
հայ գաղութները, իսկ 60-ական թուականներուն այս երկիրներէն դէպի Արաբական ծոցի երկիրներ
եւ Աւստրալիա գաղթող Հայերը կազմաւորեցին բոլորովին նոր գաղութներ` Աւստրալիոյ գաղութը
եւ Արաբական Ծոցի երկիրներուն հայկական մանր գաղութները / Քուէյթ, Շարժա, Տուպէյ եւայլն/:
Ասոնք ազգովին կազմակերպուած վիճակի մէջ են արդէն, հոն հայ գրողներ կ'ապրին, բայց տակաւին
կարելի չէ զանոնք որակել որպէս անկախ գրական շրջանակներ: