Bułgaria-Watykan: 20. rocznica wznowienia stosunków dyplomatycznych
W tym roku Bułgaria obchodzi dwudziestą rocznicę wznowienia stosunków dyplomatycznych
ze Stolicą Apostolską. Doszło do tego po upadku komunizmu, 6 grudnia 1990 r. Od tego
czasu wszyscy prezydenci Bułgarii spotykali się z Papieżem, a Watykan, z którym nawiązano
współpracę na różnych szczeblach, odwiedzają corocznie delegacje państwowo-kościelne.
Kontakty te jednak mają starsze korzenie, datujące się od IX wieku, kiedy
to po bezowocnych rozmowach z Bizancjum w sprawie przyznania samodzielności Kościołowi
bułgarskiemu, car Borys I w 886 roku zwraca się do Мikołaja I, kierując do niego 106
pytań dotyczących podstaw wiary. Odpowiadając na nie, Papież wysyła do Bułgarii dwóch
biskupów.
Następnym symbolicznym wydarzeniem w kontaktach ze Stolicą Apostolską
stała się wizyta św. Metodego, brata św. Cyryla, który przekonał papieża Jana VIII,
że Słowianom też przysługuje prawo sprawowania liturgii we własnym języku.
Rok
1925 okazał się przełomowy dla rozwoju współczesnych stosunków między państwem bułgarskim
a Stolicą Apostolską. Wtedy do Bułgarii zostaje wysłany delegat apostolski abp Angelo
Roncalli, przyszły papież Jan XXIII, zwany we Włoszech „bułgarskim papieżem”. Stosunki
te zostają przerwane w 1949 r., mimo że kontakty i wymiana kulturalna utrzymały się.
Każdego roku delegacja bułgarska jest przyjmowana na uroczystość śś. Cyryla i Metodego
w Watykanie. Bułgarscy badacze mają regularny dostęp do tajnego Archiwum Watykańskiego,
gdzie z biegiem czasu zostały odnalezione jedne z najcenniejszych dla bułgarskiej
kultury manuskrypty.
W 1975 r. odbyło się spotkanie pierwszego sekretarza Bułgarskiej
Partii Komunistycznej i prezydenta Bułgarskiej Republiki Ludowej, Todora Żiwkowa,
z papieżem Pawłem VI. Było to pierwsze w bułgarskiej historii spotkanie państwowego
przywódcy z głową Kościoła rzymskokatolickiego. W 5 lat później, 31 grudnia 1980 r.,
Jan Paweł II ogłosił Cyryla i Metodego współpatronami Europy razem ze św. Benedyktem.
W
ostatnich 20 latach Bułgaria miała sześciu ambasadorów przy Watykanie. Ostatni z nich
to Nikoła Kałudow. Przez ten czas Stolicę Apostolską reprezentowało w Sofii pięciu
nuncjuszy. Ostatnim z nich jest Polak, abp Janusz Bolonek. W tym okresie doszło do
wielu dwustronnych spotkań, wygłoszenia wykładów i przyznania doktoratów honoris causa.
Ostatnio została podpisana umowa między kard. Raffaelem Fariną, archiwistą i bibliotekarzem
Świętego Kościoła Rzymskiego a Uniwersytetem Sofijskim w sprawie dalszej współpracy
i wizyt młodych bułgarskich naukowców w Bibliotece Watykańskiej.
W najnowszych
czasach najważniejszym wydarzeniem w stosunkach między Bułgarią i Stolicą Apostolską
nadal pozostaje historyczna wizyta Jana Pawła II w dniach 23-26 maja 2002 r. Wtedy
ogłosił on błogosławionymi trzech katolickich księży: Kamena Wiczewa, Jozafata Sziszkowa
i Pawła Dzidzewa, którzy zginęli wskutek represji państwa komunistycznego.
Podczas
ostatniej wizyty w Watykanie bułgarski premier Bojko Borysow zaprosił Benedykta XVI
do Bułgarii na rok 2012, w 10. rocznicę wizyty Jana Pawła II.
Bułgarski naród
do dziś pamięta ciepłe słowa przyjaźni wypowiedziane w roku 1934 przez abp. Roncallego,
późniejszego papieża Jana XXIII: „Jeżeli któryś z Bułgarów w trudnych kolejach życia
będzie w nocy przechodził obok mojego domu, zawsze znajdzie na moim oknie zapaloną
lampę. Niech zapuka, niech zapuka! Nie będzie pytany o to, czy jest katolikiem, czy
prawosławnym: wystarczy, że jest bratem z Bułgarii. Niech wejdzie, a przyjmą go dwa
braterskie ramiona i gorące serce przyjaciela”.