"Бласлаўлёны той, хто прыходзіць ў імя Пана"- працяг
Паважаныя cлухачы мы працягваем чытаньне кнігі cьвятара Варшаўcкай Тэалагічнай Акадэміі
і cьвятара Яна Лаха, пад назвай “Блаcлаўлёны, хто прыходзіць у імя Панcкае”. Аўтар
гэтай кнігі‚ праcочвае развіцьцё меcыянкай ідэі ад чаcоў Цара Давіда да першахрыcьціянкай
эпохі, разглядae некаторыя значныя тэкcты Старога і Новага Запаветаў, прадказваючыя
меcіянcтва Езуcа Хрыcта‚ такія, напрыклад, як прароцтва прарока Натана ў 2 кнізе Самуэля.
Cёньня мы працягваем чытаць cтаронкі другой главы гэтай кнігі пад назвай “Адрынуты
наcтаўнік””, дзе аўтар дзе аўтар разважае над апiсаньнем урачыстага ўезду Езуса
ў Ерузалiм.
Апавяданьне аб падрыхтоуцы ўваходу ў Ерузалiм і аб падрыхтоўцы
Апошняй вячэры, нават калi і адрозныя па зьместу, - аднолькавыя па спосабу выкладаньня.
Гэта можа сьведчыць аб тым, што, перш чым аб гэтых падзеях было напiсана, аб
iх шмат апавядалася і дзеля таго, каб лягчэй было запомнiць быу выкарастаны вельмi
просты, але вельмi эфектыўны мнематычны спосаб – падобная пабудова, паўтарэньне аднолькавых
элементаў і нават адных і тых жа слоў. Гэты спосаб апiсаньня дадзенай падзеi характэрны
не толькi для эвангелiста Марка, але і для iншых сiнаптычных аўтараў. Толькi эвангелiст
Ян выкарыстоўвае iншую пабудову. З гэтага можна заключыць, што Матэй і Лука выкарыстоувалi
тэкст Марка, без сумнiву запазычаны з больш старажытнай традыцыi, магчыма, нават
з апавяданьняў вiдавочцаў, да якiх перш за ўсё трэба залiчыць апостала Пятра. Асноўным
агульным матывам апiсаньня ўваходу Пана ў Ерузалiм для ўсiх эвангелiстаў зьяўляецца
месыянскi матыў. Усе падрабязнасьцi, аб якiх гаворыцца ў апавяданьнях, пранiзаны
атмасферай месiянскага чаканьня. Аб гэты сьведчыць, напрыклад, узгадваньне аб Алiўнай
гары, якое прыводзiцца ўсiмi эвангелистамi. Менавiта з боку Алiўнай гары павiнен
быў явiцца абяцаны Месiя. Узгадваньне жа аб адвязаньнi асьляцi адсылае нас да тэксту
з Кнiгi Быцьця, якi як вядома, быў састаўлены як паралельны тэксту з Другой кнiгi
Валадарствау, дзе праракуецца будучы Месiя. Абразаньне алiўных галiнаў і кiданьне
iх пад ногi Езуса, паказвае, што яго ўспрымалi як вельмi значную асобу, нават калi
сам гэты жэст не мае непасрэднага месiянскага значэньня. Аднак у кантэксьце дадзенай
падзеi яго можна тлумачыць у месыянскiм сэнсе. Разглядзiм прапанаваныя тэксты больш
падрабязна. Вось як апiсвае гэту падзею эвангелiст Марк у адзiнаццатай главе свайго
Эвангельля: “І калi падыйшлi да Ерузалiму, да Вiфагii і Вiфанi, да гары Алiўнай, Езус
дасылае двух вучняў сваiх і кажа iм: пайдзеце ў сяло, што перад вамi, уваходзячы
да яго, зараз знойдзеце прывязанага асьлятка, на якога нiхто з людзей не сядаў, адвязаўшы
яго прывядзiце. І калi хто скажа вам, што гэта вы робiце ? адказвайце, што ён патрэбны
Пану: і зараз пашле яго сюды. Яны пайшлi і знайшлi асьлятка, прывязанае ля брамы
на вулiцы і адвязалi яго. і некаторыя, што там стаялi гаварылi iм: што робiце, на
што асьлятка адвязваеце. џны адказалi iм, як загадаў Езус і тыя пусьцiлi яго. І прывялi
асьлятка да Езуса і паклалi на яго свае вопраткi, і ён сеў на яго. І многiя пасьцiлалi
адзежу сваю на дарозе, а iншыя рэзалi галiны з дрэваў і ўсьцiлалi iм дарогу. І тыя,
што йшлi перад iм і за iм крычэлi, мовячы: ”Асанна! Бласлаўлёны, хто прыходзiць у
iмя Пана! Бласлаўлена валадарства Айца нашага Давiда, якое йдзе ў iмя Пана !Асанна
на вышынi! І ўвайшоў Езус у Ерузалiм, у сьвятыню і агледзеўшы ўсё, выйшаў у Вiфанiю
з дванаццацьма, бо час быў позьнi”. Многiя аўтары, сумняваюцца у адзiнстве гэтага
тэксту. Яны лiчаць, што апавяданьне аб набыцьцi асьляцi і аб урачыстым уездзе -
гэта адрозныя апавяданьнi. Аднак гэтыя аргументы не вельмi пераканаўчыя, бо тыя,
хто адстойвае адзiнства гэтых тэкстаў, справядлiва зьвяртаюць ўвагу на тое, што ў
тэксьце адсутнiчаюць асобныя ўступленьнi, і няма рэдактарскiх зьвязак. Апроч
таго апавяданьне аб прыводзе асьляцi не мела бы нiякага сэнсу, калi б не тое, што
Езус павiнен быў уехаць на iм у Сьвяты горад. Тэкст эвангелiста Марка ў параўнаньнi
з тэкстамi Матэя і Лукi падаецца больш раньнiм.
Шаноўныя cлухачы, вы
cлухаеце cтаронкі з кнігі польcкага бібліcты і тэолага Яна Лаха‚ пад назвай “Блаcлаўлёны,
хто прыходзіць у імя Панcкае”. У нашай наcтупнай перадачы праз тыдзень мы працягнем
чытаньне наcтупных разьдзелаў з гэтай кнігі.