Ungjilli i Lazrit të varfër dhe i Pasanikut në mësimet e Papës mbi shpërndarjen e
drejtë të pasurisë
(04.03.2010 RV)Ungjilli i liturgjisë së sotme paraqet shembëlltyrën e famshme
të Lazrit të varfër e Pasanikut, simbole të varfërisë që kërkon ndihmë e të egoizmit,
që ka sy veç për vete. Tema e drejtësisë dhe e shpërndarjes së barabartë të pasurisë
është përmendur disa herë nga Papa Benedikti XVI në shumë fjalime, e kjo pjesë e Ungjillit
është përdorur nga Ati i Shenjtë edhe në enciklikën “Deus caritas est”, si
shembull për të treguar se vetëm dashuria është rruga e shëlbimit të njeriut. Njeri
i leckosur e i palarë, Lazri, që nuk e ka më forcën e dinjitetit, por vetëm atë të
urisë, i mbledhur si qen poshtë tryezës së një të pasuri, në pritje që t’i hedhin
ndonjë kockë nga ushqimet e bollshme që përfundojnë në barqet sipër tij. E nga ana
tjetër, Epuloni, i pasuri që ngop vetëm vetveten e që kur pas vdekjes, dënohet për
mungesën e solidaritetit me të varfërin, pendohet, por është tepër vonë. “I pasuri
– pohon Papa në një nga Lutjet e Engjëllit të Tënzot – personifikon përdorimin e pabarabartë
të pasurisë nga ana e atyre, që e duan për luksin e shfrenuar dhe egoist, që mendojnë
vetëm për vete, pa u kujdesur aspak për lypsin te porta e shtëpisë”. Në të kundërt,
i varfëri është personi për të cilin vetëm Zoti kujdeset: “Atë që është i harruar
nga të gjithë, nuk e harron Zoti; ai që nuk vlen asgjë para syve të njerëzve, është
i çmuar para syve të Zotit. Shembëlltyra na tregon se si pabarazia tokësore kthehet
në të kundërt nga drejtësia hyjnore: pas vdekjes, Lazri hyn në “kraharorin e Abrahamit”,
pra në lumninë e amshuar, ndërsa i pasuri përfundon në ferr, mes mundimeve” (30 shtator
2007). Në historinë e njerëzimit, Lazri i varfër dhe Epuloni i pasur nuk kanë
rreshtur, i pari të shtrijë dorën e tjetri, shpesh, ta injorojë atë. Sot, miliona
si Lazri janë ata që mbijetojnë në gjendjen e refugjatit, që lypin thërrime respekti
si emigrantë, janë ata që çojnë në shtëpi një pagë të padenjë e që u duhet të marrin
vazhdimisht asistencë shoqërore. Përballë tyre, Epulonët e sotëm janë sistemet financiare,
për të cilat solidariteti është një zë bilanci në kolonën e “humbjeve”, ose janë qeveri
të paafta për politika shoqërore që sjellin rezultate në ato fusha, të cilat shpesh
mbeten vetëm objektiva. “Uria – tha pa doreza Papa në FAO, para tri muajsh e gjysëm
– është shenja më e pamëshirshme dhe më konkrete e varfërisë. Nuk është e mundur të
pranojmë lukse e shpërdorime, kur drama e urisë merr përmasa gjithnjë e më të mëdha”: “Nëse
synojmë zhdukjen e urisë, veprimtaria ndërkombëtare jo vetëm duhet të favorizojë zhvillimin
e ekuilibruar e të qëndrueshëm ekonomik si dhe stabilitetin politik, por duhet të
kërkojë edhe parametra të reja – domosdoshmërisht etike e pastaj juridike dhe ekonomike
– në gjendje të frymëzojnë bashkëpunimin për të krijuar marrëdhënie të barabarta ndërmjet
vendeve që kanë nivel të ndryshëm zhvillimi” (16 nëntor 2009). Logjika e fitimit
dhe ajo e shpërndarjes së drejtë të të mirave materiale, sqaron Benedikti XVI, nuk
janë në kundërshtim me njëra-tjetrën, nëse marrëdhëniet ndërmjet tyre vihen mbi baza
të drejta: “Fitimi është natyrisht i ligjshëm dhe, në masën e duhur, i nevojshëm
për zhvillimin ekonomik. Gjon Pali II shkruante kështu në Enciklikën “Centesimus annus”:
‘Ekonomia moderne ka aspekte pozitive, baza e të cilave është liria e njeriut, që
shprehet në fushën ekonomike, ashtu si në fushat e tjera’. Megjithatë, shtonte ai,
kapitalizmi nuk duhet konsideruar si modeli i vetëm i vlefshëm i organizimit ekonomik”
(23 shtator 2007) Kjo, sepse logjika e kapitalizmit, edhe në rastin më të
mirë, është gjithsesi bijë e asaj “drejtësie të thjeshtë të shpërndarjes së të mirave
materiale”, që – shpjegon Papa në mesazhin për Krezhmët – kufizohet vetëm me zhdukjen
e arsyeve të jashtme të mjerimit, pa i ngritur sytë drejt horizonteve më të gjera
të drejtësisë së Zotit. Është tundimi i vetëmjaftueshmërisë, i lashtë sa njeriu: “Këtë
pikë helmi e quajmë mëkat të rrjedhshëm… Del në pah në ne përmasa dramatike e të qënit
autonom; na duket se bën pjesë në të qenit njeri i vërtetë, liria për të thënë “jo””. Gabim
ky, vazhdon Papa në Mesazhin për Krezhmët, që mund të shmanget, nëse njeriu kupton
se “si e më shumë se buka” ka nevojë për Zotin. Vetëm ky konfrontim me të Mirën më
të lartë i jep kuptim së mirës që bën njeriu, drejtësisë, që na shtyn të dhurojmë
dashuri: “Njeriu që i kthen sytë nga Zoti nuk bëhet më i vogël, por më i madh,
pasi falë Zotit e bashkë me Të bëhet i madh, bëhet hyjnor, bëhet vërtet vetvetja.
Njeriu që e lë veten në duart e Zotit nuk largohet nga të tjerët, duke u tërhequr
në këndin vetjak të shpëtimit; në të kundërtën, vetëm atëherë zemra e tij hapet vërtet
e ai bëhet më i ndjeshëm e më i mirë” (8 dhjetor 2005).