Historia pewnego nawrócenia. Czytając Wyznania św. Augustyna…

Umiłowanie mądrości (Wyznania 3,4)

Posłuchaj rozważania:

Czwartek drugiego tygodnia Wielkiego Postu

Lektura dzieła Cycerona zatytułowanego Hortensjusz pogłębiła u św. Augustyna pragnienie poszukiwania mądrości, tej prawdziwej, nieprzemijającej i prowadzącej do szczęścia. Owo dążenie pojawia się w każdym człowieku, problem jednak jest w tym, że mądrość doprawdy na różne sposoby jest pojmowana.

Cyceron ukazywał jak człowiek od początku swojego istnienia – obserwując zmienność i przemijanie rzeczywistości i pytając samego siebie o ostateczne przeznaczenie, jawiące się często jako nieznane i tajemnicze – próbował znaleźć drogę do stanu przynoszącego mu wewnętrzny pokój i satysfakcję.

Augustyn, czytając książkę Cycerona, upewniał się ponadto, że byli i są tacy ludzie, którzy pod pozorem głoszenia filozofii prowadzą swoich uczniów w błędnym kierunku. Cyceron takich ukazywał i demaskował, utwierdzając Augustyna w przekonaniu, że droga do życiowej mądrości jest najeżona wieloma wybojami, że nie jest wolna od trudu, błędów, wyrzeczeń i porażek.

Teraz, gdy pisze Wyznania, rozumie doniosłość nauki św. Pawła i trafność jego stwierdzeń na temat prawdziwej filozofii, których jeszcze nie znał wtedy, gdy czytał Hortensjusza.

„Można (…) zrozumieć słuszność upomnienia, jakie z Twego ducha przekazał dobry i pobożny sługa Twój, apostoł Paweł: «Baczcie, aby was kto nie zwiódł i nie wziął do niewoli przez filozofię oraz przez czcze urojenia oparte na podaniach ludzkich i na żywiołach tego świata, a nie na Chrystusie. Bo w Nim cała pełność bóstwa zamieszkuje cieleśnie» (Kol 2,8-9). Jeszcze nie znałem wówczas – Ty dobrze wiesz o tym, Światłości serca mego – tych słów apostoła, ale już cieszyło mnie w owej książce przynajmniej to, że zachęcała nie do takiej czy innej sekty, lecz do umiłowania samej mądrości, jakakolwiek by ona była, do szukania jej, kroczenia jej tropami, uchwycenia się jej, przywarcia do niej z całej mocy” (Wyznania 3,4, s. 38).

Różne są doprawdy drogi, które Bóg proponuje człowiekowi szukającemu mądrości. Jako ludzie wierzący mamy, przynajmniej w jakiejś mierze, sprawę ułatwioną – co nie oznacza, że możemy zaprzestać poszukiwań. Tym bardziej, że również na naszej drodze pojawiają się trudności wynikające z wielu propozycji, jakie oferuje dzisiejszy świat: propozycji dojścia do szczęścia w sposób łatwiejszy, szybszy, z mniejszymi wyrzeczeniami. Przede wszystkim zaś dostrzegamy różne próby znalezienia mądrości nie odnoszącej się w żaden sposób do Boga, do Jego dzieła stworzenia i odkupienia, do Jego opatrzności i miłosierdzia. Jakże wymowne są w tym kontekście słowa z Księgi proroka Jeremiasza: „Błogosławiony mąż, który pokłada ufność w Panu, i Pan jest jego nadzieją” (17,7).

Niech św. Augustyn i św. Paweł bronią nas przed urojeniami opartymi na przesłaniach ludzkich, a umacniają na drodze ciągłego poszukiwania prawdziwej Mądrości.

ks. Waldemar Turek