... Người bạn trẻ của tôi tên Grégoire. Anh bỏ nhà ra đi từ lúc còn nhỏ tuổi
với một lý do thật đau thương.
Thân phụ của Grégoire vì can tội giết người
nên bị tống giam trong vòng 10 năm. Thời gian này, người vợ ở nhà một mình tần tảo
nuôi 5 đứa con thơ, cộng thêm người chồng ở tù. Bà là phụ nữ can đảm và trung tín.
Hàng tháng bà viết cho chồng 2 lá thư và gởi một chi phiếu 10 quan Pháp. Vào dịp lễ
Giáng Sinh tấm chi phiếu lên tới 50 quan Pháp. Cứ thế đều đặn trong 10 năm. Cho đến
khi người chồng mãn hạn tù cũng là lúc bà kiệt sức. Bà đột ngột qua đời một ngày trước
khi chồng trở lại mái ấm gia đình.
Người chồng không hay biết gì về cái chết
của vợ hiền. Từ nhà giam, sau khi ngủ một đêm nơi quán trọ, ông lấy xe lửa về nhà.
Lòng ông bồi hồi với bao tình cảm thương thương nhớ nhớ buồn vui lẫn lộn. Ông tưởng
sẽ ôm hôn vợ con trong nước mắt mừng vui. Nào ngờ, khi đẩy cửa bước vào nhà, ông sửng
sờ chứng kiến cảnh vợ nằm chết trên giường, chung quanh là 5 đứa con nhỏ. Một người
hàng xóm có lòng tốt đang giúp dọn dẹp trong nhà. Cảnh tượng bất ngờ ngoài sức tưởng
tượng khiến người chồng có một phản ứng dị kỳ: ông cất tiếng cười to! Đàn con ngơ
ngác, và dĩ nhiên không đứa nào đến ôm hôn ông. Đứa con trai lớn tên Grégoire bỏ nhà
ra đi tức khắc, ngay chính lúc đó. Cậu không bao giờ trở lại gia đình.
Đi
được 5 cây số, Grégoire bị chặn lại và được đưa về một trung tâm dành riêng cho thanh
thiếu niên bụi đời. Khi đến 18 tuổi, Grégoire được chuyển về Trung Tâm của chúng tôi.
Tại đây, anh tỏ lộ nhiều tính tình đôi khi trái ngược nhau, tốt và xấu. Tôi xin đan
cử một thí dụ.
Một ngày, Grégoire được người bạn cùng trung tâm tên Louis
mời đi chơi trên chiếc môtô của bạn. Một ngày tự do, vượt đường trường trên chiếc
môtô cỡ bự, thật là lý tưởng đối với một thanh niên đang tràn đầy nhựa sống. Grégoire
tức khắc nhận lời. Tuy nhiên đi chưa được bao xa, chiếc môtô bị tắt máy. Cả hai hì
hục đẩy đến trạm sửa xe gần đấy. Không hiểu người thợ sửa xe có linh tính gì mà ông
ngầm báo cảnh sát.
Thì ra Louis đánh cắp chiếc xe và Grégoire không hề hay
biết điều ấy. Thêm vào đó Louis đang bị tù treo 6 tháng. Nếu câu chuyện đưa ra ánh
sáng, Louis sẽ bị chính thức tống giam 6 tháng, cộng thêm mấy tháng tù vì tội ăn cắp
chiếc môtô. Louis lại đang đính hôn với một thiếu nữ đức hạnh và trẻ đẹp. Trong phút
chốc, Grégoire đo lường tất cả thảm họa sẽ đổ xuống trên bạn. Anh tự quyết định nhanh
để cứu vớt danh dự cho bạn.
Trước mặt cảnh sát Grégoire nói: - Tôi đánh
cắp chiếc xe và chính tôi cầm tay lái.
Quyết định đưa ra, Grégoire bị tống
giam ba tháng còn Louis được tự do.
Người bạn trẻ Grégoire vui vẻ bước vào
nhà tù với niềm hãnh diện đã quảng đại hy sinh để cứu vớt niềm hạnh phúc của bạn khỏi
bị đổ vỡ.
Nhưng trong thời gian Grégoire ngồi tù thì Louis lại phản bội bạn.
Ngoài người yêu của mình, Louis ve vãn thêm người yêu của bạn. Anh cũng không bao
giờ thăm viếng hoặc thư từ cho người bạn đã cứu mình và đang ngồi tù vì mình.
Ngày ra khỏi tù, Grégoire trở lại Trung Tâm với niềm vui đã chu toàn một nghĩa cử
tốt đẹp. Anh đến gặp tôi và sau một lúc chuyện trò, anh hỏi ngay đến Louis. Khi biết
rõ những hành động đê tiện của bạn, Grégoire đứng bật dậy và hét lớn:
- Con
sẽ giết hắn! Con muốn giết hắn! Hắn đang ở đâu rồi? Xin Cha nói cho con biết. Hắn
đã ăn cắp của con không biết bao nhiêu vật dụng, con không thèm nhắc đến, nhưng hắn
dám ve vãn cả người yêu của con nữa. Hắn đâu rồi? Con sẽ giết hắn!
Tôi tìm
cách làm cho Grégoire dịu cơn giận. Tôi cũng nói cho anh biết, nếu anh tha thứ thì
thật là một điều tốt lành. Grégoire nhìn thẳng vào mắt tôi với một vẻ tức giận tột
cùng. Rồi anh lặng lẽ lên phòng. Trong phòng có hai chiếc ghế bằng gỗ lim thật chắc.
Một giờ sau, tôi nghe tiếng Grégoire bước xuống cầu thang. Anh nói: - Thưa Cha,
thế là xong! Đừng bao giờ nhắc đến chuyện này nữa. Xin Cha nói với Louis là con tha
thứ cho anh. Con đập nát hai cái ghế để khỏi đập nát Louis. Con sẽ bồi thường hai
chiếc ghế. Đập nát hai chiếc ghế bằng tay để sau đó có thể siết chặt bàn tay người
bạn phản bội mà không làm đau tay bạn, vì đã tha thứ tất cả!
... ”Chạm
vào mắt làm tuôn rơi nước mắt, chạm vào lòng khiến lộ ra nỗi lòng. Liệng
đá vào bầy chim làm chim bay tán loạn, mắng nhiếc bạn bè khiến tình bạn tiêu
tan. Nếu con lỡ rút gươm đe bạn, đừng thất vọng: vẫn có
thể hàn gắn. Nếu con lỡ nặng lời với bạn, đừng lo sợ: con có thể giải
hòa. Nhưng lăng nhục, kiêu căng, tiết lộ bí mật
và chơi trò bội phản, làm bạn hữu nào cũng phải trốn xa. Hãy giữ chữ tín với
người bạn lâm cảnh cơ hàn, để khi nó thịnh vượng,
con cũng được no thỏa. Hãy ở lại với bạn trong cơn quẫn
bách, để khi nó hưởng gia tài, con cũng được
hưởng chung” (Sách Huấn Ca 22,19-23).
(”Des enfants qu'on a
cassés”, Editions S.O.S, 1981, trang 23-26)