Tuy có các vấn đề mới, phong trào đối thoại đại kết đã đạt nhiều tiến bộ.
Trong 50 năm qua cuộc đối thoại đại kết đã đạt nhiều tiến bộ. Có những vấn đề cũ
đã mất đi trọng lượng của chúng, nhưng cũng có các vấn đề và các khó khăn mới nảy
sinh. Vì thế cần phải luôn kiên trì cầu nguyện để được Chúa thanh tẩy khiến cho chúng
ta có khả năng hiệp nhất với nhau.
Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã khẳng định
như trên trước 8.000 tín hữu tham dự buổi gẵp gỡ chung trong đại thính đường Phaolô
VI sáng thứ tư 20-1-2010.
Vì đang trong tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất các
tín hữu kitô trong bài huấn dụ Đức Thánh Cha đã đề cập tới đề tài này. Mở đầu bài
huấn dụ ngài nói: Anh chị em thân mến, chúng ta đang ở trong Tuần cầu nguyện cho
sự hiệp nhất các tín hữu kitô, một sáng kiến đại kết đã được cấu trúc từ hơn một thế
kỷ qua và hàng năm lôi kéo sự chú ý về một đề tài, là sự hiệp nhất hữu hình giữa các
kitô hữu, lôi cuốn lương tâm và khích lệ dấn thân của những người tin nơi Chúa Kitô.
Nó được thực thi trước hết với lời mời cầu nguyện, noi gương Chúa Giêsu xin Thiên
Chúa cha cho các môn đệ Người được hiệp nhất: ”Xin cho chúng nên một để thế giới tin”
(Ga 17,21). Việc nhắc nhở kiên trì cầu nguyện cho sự hiệp thông trọn vẹn giữa các
người theo Chúa diễn tả hướng đi đích thực và sâu thẳm của toàn phong trào đại kết...
Ngoài nỗ lực phát triển các tương quan huynh đệ và thăng tiến đối thoại để minh xác
và giải quyết các khác biệt gây chia rẽ giữa các Giáo Hội và các cộng đoàn giáo hội,
cần phải cùng nhau tin tưởng khẩn cầu Chúa.
Đức Thánh Cha đã nhắc tới đề tài
cho Tuần cầu nguyện năm nay là một câu trong chương 24 Phúc Âm thánh Luca: ”Các con
là chứng nhân của tất cả mọi điều ấy”. Chương 24 trình thuật kinh nghiệm gặp gỡ của
các môn đệ với Chúa Kitô tử nạn và phục sinh cũng như sứ mệnh làm chứng mà Ngài giao
cho họ. Vì thế ”tất cả những điều ấy” trước hết ám chỉ Thập Giá và sự Sống Lại, ám
chỉ mầu nhiệm của Chúa Kitô, Con Thiên Chúa nhập thể làm người, chết, sống lại, sống
luôn mãi và bảo đảm cho cuộc sống vĩnh cữu của chúng ta. Khi biết Chúa Kitô là chúng
ta biết Thiên Chúa, vì Chúa Kitô là mạc khải của Thiên Chúa.
Tiếp tục bài
huấn dụ Đức Thánh Cha khẳng định rằng con người thuộc mọi thời đại đều nhận thức được
sự hiện diện của Thiên Chúa, một vì Thiên Chúa duy nhất nhưng xa vời và không tự tỏ
hiện. Nhưng nơi Chúa Kitô Thiên Chúa đã tự tỏ hiện và trở thành gần gũi với con người.
Ngài lôi kéo mọi người tới với Ngài và hiệp nhất toàn nhân loại trong thực tại của
cuộc sống bất tử.
Nhưng chúng ta có thể làm chứng cho tất cả những điều ấy
như thế nào? Chúng ta chỉ có thể là các chứng nhân, khi biết Chúa Kitô và biết Chúa
Kitô cũng là biết Thiên Chúa. Việc hiểu biết Chúa Kitô chắc chắn bao gồm một chiều
kích trí thức, nhưng nhất là một tiến trình hiện sinh, một tiến trình rộng mở cái
tôi, tiến trình của việc biến đổi do sự hiện diện và sức mạnh của Chúa Kitô; và như
thế nó cũng là một tiến trình rộng mở cho tất cả mọi người khác, là thân mình của
Chúa Kitô. Như vậy hiểu biết Chúa Kitô cũng là một tiến trình biến chúng ta trở thành
chứng nhân. Nói cách khác, chúng ta chỉ có thể là chứng nhân của Chúa Kitô, nếu có
kinh nghiệm gặp gỡ riêng tư với Chúa. Giáo Hội đã quy tụ và tóm tắt điều chính yếu
mà Chúa đã ban cho trong Mặc Khải, nơi Kinh tin Kính niceno costantinopolitano, là
kết qủa của hai Công Đồng Chung (325 và 381). Giáo Lý xác định rằng Kinh tin Kính
này ”cho tới nay là chung cho tất cả các Giáo Hội lớn của Đông Phương và Tây Phương
(CCC, s.195). Trong Kinh Tin Kinh ấy có các chân lý đức tin mà kitô hữu có thể cùng
nhau tuyên xưng và làm chứng để thế giới tin, bằng cách biểu lộ ý muốn tiến bước về
sự hiệp thông trọn vẹn, sự hiệp nhất của Thần Mình Chúa Kitô, với ước muốn dấn thân
thắng vượt các khác biệt hiện có.
Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất các tín
hữu kitô cũng giúp nhìn lại các khía cạnh quan trọng đối với phong trào đại kết. Trước
hết là sự tiến bộ lớn đã đạt được trong các tương quan giữa các Giáo Hội và các cộng
đoàn giáo hội sau Hội nghị triệu tập tại Edimburg bên Ecốt cách đây một thế kỷ, trong
các ngày 13 tới 24 tháng 6 năm 1910. Trong số các đề tài được thảo luận hồi đó có
các khó khăn khách quan trong việc loan báo Tin Mừng khi các kitô hữu còn chia rẽ
nhau. Phong trào đại kết đã phát triển và trở thành yếu tố quan trọng trong cuộc sống
Giáo Hội. Nó không chỉ tạo thuận lợi cho các tương quan huynh đệ giữa các Giáo Hội
và Cộng đoàn giáo hội trong việc đáp trả lại giới răn yêu thương, mà còn khích lệ
việc tìm hiểu thần học nữa. Ngoài ra nó cũng lôi cuốn cuộc sống cụ thể của các Giáo
Hội và cộng đoàn giáo hội liên quan tới mục vụ và cuộc sống bí tích như việc thừa
nhận bítích Rửa Tôi của nhau, các vấn đề hôn nhân hỗn hợp vv... cũng như giúp nới
rộng các tương quan với các phong trào pentecostal, tin lành và đặc sủng thánh linh
để hiểu biết nhau nhiều hơn.
Đề cập tới phần đóng góp của của Giáo Hội Công
Giáo cho phong trào đại kết Đức Thánh Cha nói: Từ Công Đồng Chung Vaticăng II trở
đi, Giáo Hội công giáo đã bước vào các tương quan huynh để với tất cả các Giáo Hội
Đông Phương và các Cộng đoàn giáo hội Tây Phương, đặc biệt bằng cách cùng với đa số
các Giáo Hội và Cộng đoàn đó tổ chức các cuộc đối thoại thần học song phương, giúp
tìm các tương đồng và đồng thuận trong nhiều điểm cũng như đào sâu các mối dây của
sự hiệp thông. Với các Giáo Hội Chính Thống Ủy ban đối thoại thần học hỗn hơp đã nhóm
họp khóa XI tại Paphos trên đảo Chypre hồi tháng 10 năm 2009 về một đề tài nòng cốt:
”Vai trò của GM Roma trong sự hiệp thông của Giáo Hội trong ngàn năm thứ nhất”, tức
khi các kitô hữu Đông Phương và Tây Phương sống sự hiệp nhất tràn đầy với nhau. Với
các Giáo Hội Chính Thống Đông Phương khác như Copte, Etiopi, Siri, Armeni Ủy ban hỗn
hợp đã nhóm họp trong các ngày từ 26 tới 30 tháng giêng năm ngoái.
Đức Thánh
Cha nói thêm trong bài huấn dụ: Cũng vào năm ngoái Giáo Hội Công Giáo đã cùng với
các Cộng đoàn giáo hội Tây Phương duyệt xét các thành qủa đã đạt được trong các cuộc
đối thoại kéo dài 40 năm qua, đặc biệt với Cộng đoàn Anh giáo, Liên hiệp Luther thế
giới, Liên Minh cải cách thế giới và Hội Methodist thế giới. Hội Đồng Tòa Thánh hiệp
nhất các tín hữu kitô đã thực hiện một nghiên cứu liệt kê các điểm tương đồng giúp
đối thoại song phương, đồng thời cũng liệt kê các vấn đề còn bỏ ngỏ cần thảo luận
trong tương lai.
Đức Thánh Cha đã nhắc tới một vài biến cố gần đây như Tuyên
ngôn chung về giáo lý sự công chính hóa giữa Công Giáo và Luther ngày 31 tháng 10
năm 2009 để khích lệ việc tiếp tục đối thoại; chuyến viếng thăm của Đức Tổng Giám
Mục Canterbury Rowan Williams và tình hình của Cộng đoàn Anh giáo. Tuy có các vấn
đề đối chọi giữa hai bên nhưng dấn thân chung tiếp tục các tương quan và đối thoại
là một dấu chỉ tích cực. Trong cuộc đối thoại đại kết có chiều kích trách nhiệm của
các tín hữu kitô phải làm tất cả những gì có thể để đạt sự hiệp nhất, nhưng cũng có
chiều kích thiên linh, vì chỉ có Thiên Chúa mới có thể ban sự hiệp nhất cho Giáo Hội.
Các kết qủa thực tế đã đạt được là do sự cộng tác và tình huynh đệ của 50 năm đối
thoại đại kết. Nhưng công việc đại kết không phải là một tiến trình theo đường thẳng.
Có các vấn đề cũ trong bối cảnh của thời đại khác mất đi trọng lượng của chúng, nhưng
cũng có nhiều vấn đề và khó khăn mới nảy sinh. Vì thế phải luôn luôn sẵn sàng đối
với tiến trình thanh tẩy để Chúa khiến cho chúng ta có khả năng hiệp nhất với nhau.
Đức Thánh Cha xin mọi người tiếp tục cầu nguyện nhiều cho cuộc đối thoại đại kết và
ơn hiệp nhất các tín hữu kitô.
Chào các bạn trẻ người đau yếu và các cặp vợ
chồng mới cưới Đức Thánh Cha khuyến khích diễn tả lời cầu nguyện cho sự hiệp nhất
bằng các cử chỉ cụ thể, hoạt động cho hòa bình và hòa giải, dâng khổ đau cầu nguyện
cho sự hiệp thông giữa các tín hữu kitô và sống ơn gọi gia đình trong sự tâm đầu ý
hợp.
Buổi tiếp kiến đã kết thúc với Kinh Lậy Cha và phép lành tòa thánh Đức
Thánh Cha cho mọi người.