Papież do dyplomatów: nie oddzielajmy ochrony środowiska od szacunku dla człowieka

Niech Chrystus pomoże nam szanować ekologię ludzką, a wtedy zyska na tym również ekologia środowiska. W tych kategoriach Papież ujął życzenia noworoczne do akredytowanych przy Stolicy Apostolskiej dyplomatów. Na tradycyjnym spotkaniu z nimi podkreślił troskę Kościoła o losy ludzkości. Nawiązał do trwającego kryzysu gospodarki światowej. Przypomniał, że – jak wskazał w encyklice Caritas in veritate – leżą one w obecnym egoistycznym i materialistycznym sposobie myślenia. Ta mentalność zagraża też dziełu stworzenia.

„Spośród wielu przypadków przytoczę jeden, z najnowszej historii Europy – powiedział Papież. – Kiedy dwadzieścia lat temu runął mur berliński i kiedy upadły materialistyczne i ateistyczne reżimy, które przez kilkadziesiąt lat panowały w części tego kontynentu, czyż nie można było przekonać się, jak głębokie rany zadał ów pozbawiony odniesień do prawdy o człowieku system gospodarczy? Nie tylko godności i wolności osób i narodów, lecz także przyrodzie, powodując zanieczyszczenie gleby, wody i powietrza. Negowanie Boga wypacza wolność osoby ludzkiej, a także niszczy dzieło stworzenia”.

Benedykt XVI podziela zaniepokojenie oporami oporu wobec walki z niszczeniem środowiska. Ujawniły się też one na niedawnej (7-18 grudnia 2009 r.) kopenhaskiej konferencji ONZ o zmianach klimatycznych. Ojciec Święty życzył, by na planowanych spotkaniach w Bonn i w Meksyku osiągnięto porozumienia w tak żywotnych kwestiach. Zaznaczył zarazem, że troska o środowisko winna zajmować odpowiednie miejsce w hierarchii zadań ludzkości. Nie można jej oddzielać od ochrony życia ludzkiego, także nienarodzonego. Konieczne jest uczciwe zarządzanie bogactwami naturalnymi, zwłaszcza krajów w trudnej sytuacji gospodarczej, jak na kontynencie afrykańskim. Walka o dostęp do zasobów to jedna z przyczyn konfliktów.

Ponadto są jeszcze obszary, np. w Afganistanie czy w Ameryce Łacińskiej, gdzie rolnictwo niestety wciąż wiąże się z produkcją narkotyków, która stwarza tam pokaźne możliwości zatrudnienia i utrzymania. Trzeba przekształcić tego typu uprawy, nie tolerując handlu narkotykami. Papież wskazał konieczność rozbrojenia jądrowego. Przypomniał trwające wciąż konflikty w Darfurze, Somalii czy Demokratycznej Republice Konga oraz plagę terroryzmu. Z ubóstwem, głodem, klęskami żywiołowymi wiąże się masowa migracja. Obejmuje też chrześcijan Bliskiego Wschodu, atakowanych i ograniczanych w swej wolności religijnej. Opuszczają oni ziemie, gdzie rozwijał się Kościół w pierwszych wiekach. Te wszystkie sytuacje mają podłoże moralne. Wymagają wychowania prowadzącego do zmiany mentalności i stylu życia.

„Wspólnota wierzących może i chce w tym uczestniczyć, lecz by mogło to nastąpić, konieczne jest uznanie jej roli społecznej – kontynuowała Ojciec Święty. – Niestety, w niektórych krajach, zwłaszcza zachodnich, szerzy się w środowiskach politycznych i kulturalnych, a także w mediach, poczucie braku poważania, a niekiedy jakby wrogości, by nie powiedzieć pogardy, względem religii, w szczególności religii chrześcijańskiej. Jest rzeczą jasną, że jeśli relatywizm uważa się za istotny element konstytutywny demokracji, powstaje niebezpieczeństwo, że laickość pojmowana będzie jedynie jako wykluczenie lub ściślej mówiąc odrzucenie społecznego znaczenia religii. Jednakże takie podejście prowadzi do starcia i podziału, godzi w pokój, zaburza ekologię ludzką i, odrzucając z zasady postawy odmienne od własnej, staje się ślepym zaułkiem. Pilnie potrzebne jest zatem zdefiniowanie laickości pozytywnej, otwartej, takiej, która bazując na słusznej autonomii porządku doczesnego i porządku duchowego, sprzyja zdrowej współpracy i w duchu wspólnej odpowiedzialności. W takiej optyce patrzę na Europę, w której wprowadzenie w życie Traktatu Lizbońskiego zapoczątkowało nową fazę procesu integracji, której Stolica Apostolska nadal będzie się przyglądać z szacunkiem i życzliwą uwagą. Odnotowując z satysfakcją, że Traktat przewiduje utrzymywanie przez Unię Europejską «otwartego, przejrzystego i regularnego» (art. 17) dialogu z Kościołami, życzę, aby w budowaniu swej przyszłości Europa potrafiła zawsze czerpać ze źródeł swej tożsamości chrześcijańskiej” - dodał Papież.

Do niebezpieczeństw dla dzieła stworzenia Ojciec Święty zalicza też wysuwane w Europie i Ameryce projekty prawne, w imię walki z dyskryminacją kwestionujące biologiczną podstawę różnicy płci. Natomiast z faktów pozytywnych odnotował on niedawne zbliżenie Kolumbii i Ekwadoru oraz porozumienia między Chorwacją a Słowenią czy Armenią z Turcją.

„W czasie pielgrzymki do Ziemi Świętej usilnie wzywałem Izraelczyków i Palestyńczyków do dialogu i do szanowania praw drugiego człowieka – przypomniała Benedykt XVI. – Jeszcze raz apeluję o powszechne uznanie prawa państwa Izrael do istnienia i pokoju oraz bezpieczeństwa w granicach uznanych przez inne kraje. I również o uznanie prawa narodu palestyńskiego do suwerennej i niepodległej ojczyzny, do godnego życia i do swobodnego przemieszczania się. Chciałbym ponadto prosić wszystkich o wsparcie w kwestii, jaką stanowi ochrona tożsamości i świętego charakteru miasta Jerozolimy, jej dziedzictwa kulturowego i religijnego, które ma wartość uniwersalną”.

W noworocznym spotkaniu Papieża z korpusem dyplomatycznym wzięła udział ambasador Polski Hanna Suchocka. W wypowiedzi dla Radia Watykańskiego podkreśliła ona papieskie słowa dotyczące ochrony środowiska. „Ojciec Święty miał na myśli szerszą perspektywę ochrony środowiska dla godności ludzkiej – stwierdziła ambasador Suchocka. – To był punkt centralny jego wystąpienia: należy zapewnić godne warunki istnienia człowieka. Możemy powiedzieć, że Ojciec Święty poszczególne problemy podporządkowuje właśnie godności człowieka, godności jednostki. Z tego właśnie wynika walka o środowisko naturalne, czy kwestia rozbrojenia. Benedykt XVI bardzo mocno odniósł się do sprawy redukcji zbrojeń i to także z punktu widzenia ochrony człowieka i jego godności oraz przywrócenia właściwych proporcji w rozwoju. Następna sprawa do ochrona życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci. Te tematy poruszane są zawsze przez Stolicę Apostolską, natomiast w tym kontekście zostały one umieszczone w odniesieniu do poszczególnych regionów świata”.

Stolica Apostolska utrzymuje obecnie stosunki dyplomatyczne ze 178 państwami. 9 grudnia 2009 r. pełne relacje na szczeblu nuncjatury i ambasady nawiązała z Federacją Rosyjską. Papież wspomniał o tym w dzisiejszym przemówieniu, wyrażając zadowolenie z tego faktu. Równocześnie podkreślił, że drzwi Następcy Piotra otwarte są dla wszystkich i ze wszystkimi pragnie on utrzymywać relacje.

ak/ rv