Monumente të ndriçuara në 1200 qytete kundër dënimit me vdekje
(30.11.2009 RV)Si çdo 30 nëntor,
edhe sot, Bashkësia e Shën Egjidit promovoi në 1200 qytete të globit, “Ditën botërore
të qyteteve për jetën/ Qytetet kundër dënimit me vdekje”. Në edicionin e saj të tetë,
fushata merr gjithnjë e më tepër miratimin e qeverive, shoqatave dhe eksponentëve
të shoqërisë civile. Qytetet që marrin pjesë në të ndriçuan sot një monument simbol
për të deklaruar refuzimin e tyre ndaj dënimit me vdekje me moton “S’ka drejtësi pa
jetë”. Mbi domethënien e kësaj dite, të dëgjojmë zëdhënësin e Bashkësisë së Shën
Egjidit, Mario Maraciti: Që nga vitet ’70 kemi kaluar nga 23 në rreth 140
vende, që e kanë hequr dënimin me vdekje. Tashmë, dënimi me vdekje fillon të mbetet
në të kaluarën e historisë së njerëzimit. Është tmerrësisht i pranishëm në vende si
Irani, Kina, Arabia Saudite, Egjipti e në disa shtete të SHBA-ve, por duhet thënë
se po bën hapa mbrapa si ideologji. Mendoj se rezoluta e miratuar nga Asambleja e
përgjithshme e OKB-së ka theksuar një parim themelor: ky është një problem të drejtash
njerëzore, që i intereson krejt bashkësisë ndërkombëtare. Më 30 nëntor 1786,
pra 223 vjet më parë, qe Grandukati i Toskanës në Itali, ai që e hoqi për herë të
parë dënimin me vdekje nga sistemi i vet juridik. Ja përse u caktua kjo datë për fushatën
ndërkombëtare. Por jo të gjitha vendet e kanë hequr dënimin me vdekje e nganjëherë
opinioni publik mendon se ai duhet në disa raste… Në asnjë vend të botës nuk
ekzistojnë statistika që të tregojnë se dënimi me vdekje e ka ulur numrin e krimeve
të rënda. Përkundrazi, është rasti i Kanadasë, ku që kur është hequr dënimi me vdekje,
numri i krimeve të rënda është ulur me 25%. Në SHBA-të, të cilat e kanë ruajtur dënimin
me vdekje, numri i vrasjeve është rritur që me rivendosjen e tij. A shërben për t’i
frikësuar kriminelët, edhe ky është një argument akademik krejtësisht i paverifikueshëm;
se i shton vdekjen vdekjes, kjo është e sigurtë; se priret të përfshijë krejt shoqërinë,
e cila kthehet në bashkëfajtore për vrasjen e personave, edhe këtë s’mund ta mohojmë;
që reduktohet dhuna, edhe këtë deri tani, nuk e ka treguar askush me fakte. Prandaj,
mendoj se duhet t’i ndihmojmë shoqëritë tona të bëjnë hapin që mungon për ta eliminuar
krejtësisht dënimin me vdekje.