8 nëntor 1462 datë e shkrimit të 'Formulës së Pagëzimit' nga imzot Pal Engjëlli
(08.11.2009 RV)Duke shfletuar kalendarin historik, më 8 nëntor përkujtojmë
datën e shkrimit të dokumentit kishtar të kryeipeshkvit të Durrësit, imzot Pal Engjëllit,
në latinisht, në të cilin dokument baritor gjendet “FORMULA E PAGEZIMIT”në gjuhën
shqipe, që deri më sot konsiderohet si dokumenti i parë shqip që njihet e që mbanë
datën e 8 nëntorit të vitit 1462. Dokumenti i kryeipeshkvit shqiptar
imzot Pal Engjëllit, mik, këshilltar e bashkëpunëtor i afërt i Gjergj Kastriotit,
Skenderbeut, ruhet në bibliotekën Laurentiane të Firencës dhe për herë të parë është
gjetur nga historiani rumun Nicolae Jorga më 1915. Dokumenti është fryt i
vizitës baritore që kryeipeshkvi shqiptar imzot Pal Engjëlli bëri si bari e udhëheqës
shpirtëror i grigjës së Zotit, nëpër bashkësitë Kishtare dhe në vise të kryedioqezës
së Durrësit. Në mbarim të kësaj vizite baritore imzot Pal Engjëlli paraqet
pasqyrën e gjendjes së organizimit të Kishës, situatën e vështirë të banorëve e të
besimtarëve, problemet e mëdha ekonomike dhe rreziqet që i kanoseshin aso kohe popullsisë
shqiptare dhe duke u lënë porosi, në rend të parë priftërinjve por edhe besimtarëve
(banorëve) e posaçërisht prindërve të krishterë t’i pagëzonin foshnjat në rast të
rrezikut të vdekjes me fjalët e Formulës së ritualit kishtar të Pagëzimit…“Unë
po të pagëzoj në emër të Atit, e të Birit e të Shpirtit Shenjt”. Së fundi
në këtë dokument ipeshkvi imzot Pal Engjëlli u kërkon Eprorëve të Kishës së Romës
të ndihmojnë popullsinë e varfër e të vuajtur të këtyre viseve.